Çekişmeli Boşanma Davası

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davasında tarafların, boşanmanın kendisi yahut sonuçlarına (nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi) ilişkin olarak bir anlaşmaya varamamaları halinde karşımıza çıkar.

Çekişmeli boşanma davası şu hallerde söz konusu olur:

1. Eşlerden her ikisi de boşanmak istiyor ancak boşanmanın sonuçları bakımından yani nafaka, velayet gibi hususlarda anlaşamıyorlarsa çekişmeli boşanma davası açılır.
2. Eşlerden birisi boşanmak istiyor ancak diğer eş boşanmak istemiyorsa çekişmeli boşanma davası açılır.
3. Evlilik süreleri 1 yılı doldurmamış eşler, çekişmeli boşanma davası açmalıdır. Her ikisi de boşanmak istese ve boşanmanın sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi) hususunda anlaşmışlar olsalar dahi evlilik süreleri 1 yılı doldurmadığı için açılacak dava çekişmeli boşanma davasıdır.

Çekişmeli boşanma davasında evlilik birliğinin temelden sarsılması yahut özel boşanma sebeplerinden (zina, hayata kast ve onu kırıcı muamele, suç işleme, terk, akıl hastalığı) biri ileri sürülerek açılabilir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nerede Açılır?

Çekişmeli boşanma davasında;

1. Boşanma davasını açmak isteyen kişi kendi yerleşim yerindeki aile mahkemesinde,
2. Davalı eşin yerleşim yerindeki aile mahkemesinde,
3. Her iki eşin son 6 aydır ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesinde boşanma davasını açabilir.

Yani boşanmak isteyen eş bu seçeneklerden herhangi birini seçerek oradaki aile mahkemesine başvurabilir. Eğer yaşadıkları yerde aile mahkemesi yoksa; asliye hukuk mahkemesine başvurularak bu dava açılmalıdır.

Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Çekişmeli boşanma davası her dosyada farklılık göstermekle birlikte ortalama bir iki yılda biten bir dava türüdür. Davanın niteliğine göre bu süre uzayabileceği gibi kısalabilir. Ancak çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanma davasına kıyasla tek celsede bitme ihtimali daha azdır. Çekişmeli boşanma davasında taraflara tebligat gönderilmesi, ön inceleme aşaması yapılması, tahkikat gibi birçok aşamada görülmektedir. Aynı zamanda çekişmeli boşanma davasında somut olaya göre tanıkların dinlenmesi, başka kurumlardan istenen evraklar yahut keşif yapılması durumu gibi birçok sebeple uzayabilir. Dolayısıyla ortalama olarak 1-3 yıl arasında dava sonuçlanmaktadır.

Çekişmeli Boşanma Davasında Mal Paylaşımı

Çekişmeli boşanma davasında mal paylaşımı;

Mal paylaşımı davası genellikle boşanma davası ile birlikte görülmektedir. Ancak bazı durumlarda hakim boşanma davası ve mal paylaşımı davasını ayrı ayrı iki dava şeklinde ele abilmektedir.

Genelde çekişmeli boşanma davası sonucunda boşanma kararı verildikten sonra kararın kesinleşmesiyle birlikte mal paylaşımı davası görülür. Eşlerin evlenme öncesi yahut evlendikten sonra; boşanmaları halinde malları nasıl paylaşacaklarına yönelik olarak bir mal rejimi seçmiş olabilirler. Bu halde eğer eşlerin seçmiş olduğu bir mal rejimi varsa buna göre mallar tasfiye edilir. Eğer eşlerin seçmiş olduğu bir mal rejimi yoksa Medeni Kanun da belirlenmiş olan kanuni mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde tasfiye olunur.

Çekişmeli Boşanma Davasında Nafaka 

Tedbir Nafakası Nedir?

Boşanma davası sonuçlanana kadar, eşlerden birisi yoksulluğa düşecek ise diğer tarafın geçici olarak tedbir nafakası ödemesine karar verilebilir. Eşin kusurlu olması da önemli değildir. Boşanma davası açılmadan önce yahut dava açıldıktan sonra talep edilebilir. Tabi ki boşanma davasının sonuçlanmasıyla birlikte bu nafaka da son bulacaktır. Boşanma davasının açılmasıyla birlikte eşlerden biri tedbir nafakası talep etmese dahi hakim kendiliğinden bu kararı verir.

Boşanma davası veya ayrılık davası söz konusu olmadan da eşler ayrı yaşıyorsa ve eş ayrı yaşmakta haklı olduğunu hakime ispat ederse; geçimini sağlamak için tedbir nafakası talep edilebilir.

Tedbir nafakası ödenmezse; eşe başlatılacak icra takibi ile nafakanın alınması sağlanabilir.

İştirak Nafakası Nedir?

Boşanma davasının sonucuna göre çocuğun velayeti eşlerden birine verilir. Bu halde çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş, çocuğun giderlerine katılması için iştirak nafakasına hükmedilir. İştirak nafakası ödeyen eş, çocuğun 18 yaşına girmesiyle yani ergin olmasıyla birlikte nafakanın kaldırılması talebinde bulunabilir. Ancak çocuk 18 yaşına gelmiş olsa da eğitimi devam ediyorsa nafaka da devam eder. Yine çocuğun evlenmesiyle birlikte iştirak nafakası son bulur.

İştirak nafakası ödenmezse; eşe başlatılacak icra takibi ile nafakanın alınması sağlanabilir.

Yoksulluk Nafakası Nedir?

Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte eşlerden birisi yoksulluğa düşecek ise diğer eş tarafından kendisine ödenen nafaka türüdür.

1. Yoksulluk nafakası talep edecek olan eş, diğer eşten daha az kusurlu olmalı yahut hiç kusuru olmamalıdır.
2. Taraflar eşit kusurlu olması durumunda da eşlerden biri yoksulluk nafakası talep edebilir.
3. Yoksulluk nafakası süreye bağlı değildir, süresiz olarak belirlenir.
4. Hakimin yoksulluk nafakası için karar vermesi için tarafın talebi gerekir.

Nafaka Hangi Hallerde Kesilir?

Yoksulluk nafakası aşağıdaki hallerde kesilir. Bunlar ;

1. Eşlerden birinin ölmesi.
2. Yoksulluk nafakası alan eşin evlenmesi.
3. Yoksulluk nafakası alan kişi, nafaka almaya devam etmek için resmi olarak evlenmeden; biriyle beraber evli gibi yaşaması.
4. Yoksulluk nafakası alan eşin yoksulluk halinin ortadan kalkarak, durumunun iyileşmesi.

Yoksulluk nafakası ödenmezse; eşe başlatılacak icra takibi ile nafakanın alınması sağlanabilir. Yoksulluk nafakası boşanma davası sürerken talep edilebileceği gibi boşanmadan sonra 1 yıl içerisinde nafaka davası açılarak talep edilebilir.

Anlaşmalı Boşanma Davasının Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşmesi

Taraflar anlaşmalı olarak boşanmak istese ve tüm hususlarda anlaşarak buna yönelik olarak anlaşma protokolü hazırlamış olarak mahkemeye başvurmuşlar ve boşanmalarına karar verilmiş olsa dahi karar kesinleşene kadar anlaşmalı boşanmadan vazgeçilebilir. Taraflardan birinin anlaşmalı boşanma davasından vazgeçmesi yeterlidir. Artık anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına dönüşür. Bu halde de mahkeme tarafından; tarafların iddia ve savunmalarına yönelik delillerini göstereceği dilekçelerini sunmaları için süre verilerek çekişmeli boşanma davasının süreci yönetilir.

Yargıtay 2.Hukuk Dairesi 2021/2403 E. ,  2021/3514 K.

“Taraflar Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesi uyarınca boşanmışlar, hüküm davacı kadın tarafından temyiz edilmiştir. Anlaşmalı boşanma yönünde oluşan karar kesinleşinceye kadar eşlerin bu yöndeki diğer bir ifadeyle gerek boşanmanın mali sonuçları, gerekse çocukların durumu hususunda kabul edilen düzenlemeleri kapsayan irade beyanından dönmesini engelleyici yasal bir hüküm bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesi gereğince boşanmalarına karar verilse dahi davacının anlaşmalı boşanma hükmünü gerçekleşen anlaşmaya rağmen temyiz etmesi davadan açıkça feragat etmedikçe anlaşmalı boşanma yönündeki iradesinden rücu niteliğinde olup, bu halde anlaşmalı boşanma davasının "Çekişmeli boşanma" (TMK m. 166/1-2) olarak görülmesi gerekir.
Açıklanan sebeple mahkemece taraflara iddia ve savunmalarının dayanağı bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetlerini içeren beyan ile iddia ve savunmanın dayanağı olarak ileri sürülen her bir vakıanın ispatını sağlayacak delillerini sunmak ve dilekçelerin karşılıklı verilmesini sağlamak üzere süre verilip ön inceleme yapılarak tahkikata geçildikten sonra usulüne uygun şekilde gösterilen deliller toplanarak gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.”

Anlaşmalı olarak boşanmak isteyen taraflardan birisi duruşmada; anlaşmalı boşanmaktan vazgeçerse dava çekişmeli boşanma davasına döner. Anlaşmalı boşanma davasında tarafların her ikisi de duruşmaya bizzat katılmalı ve hakime boşanma yönündeki iradelerini göstermelilerdir. Bu nedenle taraflardan biri duruşmaya gelmezse dava çekişmeli boşanma davasına dönecektir.

Çekişmeli Boşanma Davasının Söz Konusu Olabileceği Durumlar

Boşanma davasının çekişmeli boşanma davası olması için ya iki taraftan birinin boşanma konusunda fikir ayrılığı olması ya da ikisinin de boşanmak konusunda hem fikir ancak boşanmaya bağlı hususlarda anlaşma sağlayamamış olmaları gerekir. Örneğin edinilmiş malların paylaşılması ya da nafaka hususunda anlaşma sağlanamaması örnek verilebilir. Bu hallerde çekişmeli boşanma davası görülür.

Özel Boşanma Sebepleri

• Zina
• Hayata kast pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
• Terk
• Akıl hastalığı

Genel Boşanma Sebepleri

• Evlilik birliği
• Ortak (müşterek) hayat
• Kusur
• Evlilik birlinin temelden sarsılması

Çekişmeli Boşanma Davası Açma Şartı

Çekişmeli boşanma davası açmak isteyen eşler öncelikle resmi nikahlı olmalılardır. Çekişmeli boşanma davası olması için eşlerin boşanma konusunda ya da boşanma sonucunda doğacak olan hususlarda anlaşamamaları gerekir

Çekişmeli Boşanma Dava Dilekçesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kişiler dava dilekçesinde boşanma nedenlerini sıkça belirterek evlilik birliğini sarsan olayları ve varsa delilleri sunmalılardır. Bu noktada avukat desteği oldukça önem taşır. Zira oluşması muhtemel hak kayıplarının önüne geçilmesi için avukat desteği gerekir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Aile Konutunun Tahliyesi

Boşanma davası devam ederken bahsi geçen aile konutu hangi tarafa ait ise o kişi konutta kalmaya devam eder. Boşanma süreci sonlandıktan sonra evden ayrılmayan eş işin el atmanın önlenmesi davası açılması mümkündür. Bu süreçte kişi haksız işgalinin bedeli olarak karşı tarafın açması mümkün olan ecrimisil davası neticesinde kira bedeli olarak zararı tazmin eder.

Çekişmeli Boşanma Davasında Görevli Mahkeme

Boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.

Çekişmeli Boşanma Davası Anlaşmalı Boşanma Davasından Farkı Nedir?

►Anlaşmalı boşanma davasında her iki eşte boşanmak istiyordur. Çekişmeli boşanma davasında eşlerden yalnız biri boşanmak istiyor olabilir. Ya da her iki eşte boşanmak istiyordur ancak nafaka, velayet gibi konularda anlaşamamış olabilirler. Diğer bir ihtimalde de her iki eş  yine boşanmak istemekte ve her konuda anlaşmakla birlikte evlilik süreleri bakımından 1 yılı doldurmamış olabilirler. Bu durumlarda anlaşmalı boşanma söz konusu olmaz.

►Anlaşmalı boşanma davasında, taraflar boşanmanın sonuçlarına ilişkin tüm konularda sorunsuz olarak anlaşmaları halinde söz konusu olur. Yani taraflar mal paylaşımı, nafaka, velayet, velayetin kendisine kalmayan eşin çocukla kuracağı ilişki konusu, tazminat gibi her hususta anlaşmışlardır ve buna ilişkin bir anlaşma protokolü hazırlanmalıdır. Çekişmeli boşanma davasında eşler boşanmanın mali yahut hukuki sonuçlarında anlaşamamışlardır. Mal paylaşımı, velayetin kime kalacağı, nafaka, tazminat gibi hususlarda bir uzlaşmaya varılamamıştır. Eşlerin her ikisi de boşanmak istiyor ve boşanmanın sonuçlarına ilişkin yani nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi hususlarda anlaşmış olmalarına rağmen evlilik süreleri 1 yılı doldurmamışsa çekişmeli boşanma davası açılması gerekir.

►Anlaşmalı boşanma davasında eşler 1 yılı doldurmalıdır. Çekişmeli boşanma davasında herhangi bir evlilik süresi aranmaz.

►Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sonuçlanmaktadır. Davanın karara bağlanması ise 1-4 ay arası değişkenlik göstermektedir. Çekişmeli boşanma davası; anlaşmalı boşanma davasına göre çok daha uzun sürmekte ve ortalama olarak 1-3 yıl arasında sonuçlanmaktadır.

►Anlaşmalı boşanma davasında taraflar bir anlaşma protokolü hazırlar. Bu protokolde; velayet, velayetin kime kalacağı, velayete sahip olmayan eşin çocukla ne zaman görüşeceği, nafaka, mal paylaşımı, tazminat, ziynet eşyaları gibi konuları kapsayacak şekilde hazırlanır. Hakim bu protokolü uygun bulmalıdır. ekişmeli boşanma davasında hazırlanması gereken bir protokol yoktur.

► Anlaşmalı boşanma davasında taraflar avukatları olsa dahi avukatlarıyla birlikte bizzat duruşmaya katılmalı ve boşanma konusundaki ortak iradelerini hakime göstermelilerdir. Yani anlaşmalı boşanma davasında duruşmaya katılmak önemlidir.  Çekişmeli boşanma davasında taraflar katılmasa bile avukatları duruşmaya katılarak, tarafları temsil edebilirler. Davayı açan eş yahut avukatı duruşmaya katılmamışsa; açılan davanın 3 ay içerisinde yenilemesi gerekir. Yenilenmezse dava hiç açılmamış sayılır.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Düşer (Biter) ?

1. Çekişmeli boşanma davasında eğer taraflar her konuda anlaşırsa dava kapanır. 
2. Çekişmeli boşanma davasında taraflar yahut avukatları duruşmaya katılmazlarsa dosya işlemden kaldırılır. Yani çekişmeli boşanma davası düşer. Bu halde 3 ay içerisinde dava yenilenmezse dava açılmamış kabul edilir. Dava 3 ay içerisinde yenilenirse; davaya kalındığı yerden devam edilir.Davalı tarafın avukatı yahut kendisi duruşmaya katılmazsa; dava tarafın yokluğunda görülmeye devam eder. Bu halde taraf yokluğunda yapılan işlemelere itiraz edemez. Davacı taraf, davalının kusurunu ispat ederek boşanma kararı alabilir. 

Çekişmeli Boşanma Davasında Mahkemede Kaç Celsede Karar Verilir?

Çekişmeli boşanma davasının celse sayısına olayların karmaşıklığı, çocuk sayısı vs hibi birçok unsur etki eder. Genellikle 5-6 celse süren bu dava türü ile ilgili net bir rakam vermek mümkün değildir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Eşlerden Birinin Boşanmak İstememesi Hali

Bu gibi durumlarda boşanmak isteyen kişi boşanma sebebini açıkça dava dilekçesinde belirtmelidir. Bu çekişmeli boşanma davası olarak nitelendirilir. Boşanmak isteyen taraf delillerini sunar ve iddiaları ispatlamaya çalışır.

Çekişmeli Boşanma Davasına Tarafların Katılma Zorunluluğu

Davacı tarafın açmış olduğu boşanma davasına katılması gerekir. Ancak bu süreci bir avukat eşliğinde sürdüren kişilerin bizzat gelmesi şart değildir. Süreç avukatlar aracılığıyla sürdürülür. Bunun yanı sıra davalı taraf davacı taraf gibi duruşmaya katılma zorunluluğu yoktur. Davalının yokluğunda yargılamaya devam edilir.

Sık Sorulan Sorular 

Çekişmeli Boşanma Davası Masrafı Ne Kadardır?

2022 yılı için boşanma davasının dava harç masrafı davanın ilk açılışına göre ortalama olarak 500,00 - 750,00 TL arasında değişkenlik gösterebilir. Davanın niteliğine göre yapılacak olan işlemler ile masrafların artması da mümkündür

Çekişmeli Boşanma Davasında Avukatlık Ücreti

Boşanma davası ücreti, alt sınır olarak Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl güncellenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca düzenlenmektedir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen ücretlerin altında dava ücretinin belirlenmesi avukatın disiplin suçunu oluşturur.  

Çekişmeli Boşanma Davasında Hâkim Ne Sorar?

Bu soruya verilecek net bir yanıt bulunmamakla birlikte hakim ilk duruşmada taraflar arasında uyuşmazlığa sebep lan olguları inceler ve bunlar hakkında sorular yöneltir. Örneğin aldatma ile ilgili bir boşanma davası gerçekleşiyorsa bununla ilgili aldatmanın ne zaman gerçekleştiğini, varsa kanıtlarını, bir kere mi yoksa devamlı mı olduğunu öğrenmek amaçlı sorular yöneltir.

Hakim Karar Verirken İlk Önce Neye Bakar?

Hakim öncelikli olarak tarafların boşanmak isteyip istemedikleri yönündeki iradelerinde ve boşanma sonrası maddi ve manevi tüm konularda anlaşma içinde olup olmadıklarına bakar.

Boşanma Davasını Kim Açarsa Avantajlı Olur?

Davayı kimin açtığı değil kusurlu tarafın kim olduğu önemlidir. Bu doğrultuda davayı ilk açanın bir avantajı bulunmaz. Avantajlı taraf kusuru bulunmayan taraftır. İlk açan kazanır inancı gerçeği yansıtmamaktadır.

Aldatan Eşin Telefon Kayıtları Nasıl Alınır?

Çekişmeli boşanma davası açılırken taraflar mahkemeden karşı tarafın telefon kayıtlarına ilişkin verilerin dosyaya eklemek için getirilmesini talep etme hakkına sahiptirler. Talep üzerine aile mahkemesi hakimleri tarafından numaraların kayıtlı bulunduğu operatörlere yazı yazılır. Operatörden görüşme trafiğini, görüşülen numaraları, mesajlaşılan numaraları ve mesajlaşma görüşme sıklığını gösteren veriler talep edilebilecektir.