Hırsızlık Suçu ve Cezası

Hırsızlık Suçu Nedir? (TCK 141)

Hırsızlık suçu, bir başkasının eşyasını rızası olmadığı halde bulunduğu yerden alınmasıdır. Suçu işleyen kişi, bu eşyayı kendisine yarar sağlamak için alabileceği gibi bir başkasına da yarar sağlamak için alabilir. 

Hırsızlık Suçunun Unsurları ve Şartları

1. Hırsızlık suçu taşınır bir mal üzerinde işlenebilir. Ev, araba, bilgisayar, telefon gibi mallar taşınırdır. Örneğin ziynet hırsızlığı, oto hırsızlığı yapılması. Bu mallar taşınır mal kategorisindedir.
2. Hırsızlık suçunun düzenlenmesi amacı zilyetliğin korunmasıdır. Zilyet, bir malı elinde bulunduran kişiye denir. Malı elinde bulunduran kişi, o malın sahibi olmayabilir. Ancak malı elinde bulundurduğu için o malın zilyedi o kişidir. Zilyedin eline malın nasıl geçtiğinin önemi yoktur. Örneğin, telefonu çalarak elinde bulunduran kişi; artık telefonun zilyedidir. Telefonun bir başka hırsız tarafından tekrar çalınmasıyla da yine hırsızlık suçu oluşur.

Hırsızlık suçunun oluşması için; malı zilyedi altında bulunduran kişinin elinden çıkması ve çalan kişinin zilyetliği altına geçmesi gerekir. Hırsızlık suçunun mağduru malikte olabilir zilyette olabilir. Çünkü hırsızlık suçunda her ikisi de korunur. Kanun hem malın sahibini hem de malın sahibi olmasa bile malı elinde bulunduran kişiyi korumak istemiştir.

Basit Hırsızlık Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Basit hırsızlık suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Malı elinde bulunduran kişinin rızası dışında kendisine veya başkasına yarar sağlamak için bulunduğu yerden alan kişi; basit hırsızlık suçunu işlemiş olur. Açıkta bırakılmış eşyaların çalınması basit hırsızlık suçunun konusudur. Örneğin plajda açık alanda bırakılan eşyaların çalınması ya da pazar tezgahındaki meyvelerin çalınması gibi.

Nitelikli Hırsızlık Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Nitelikli hırsızlık suçunda cezanın arttırılarak verileceği haller düzenlenmiştir. Basit hırsızlık suçuna göre daha ağır bir ceza öngörülmüştür. Aynı zamanda ceza düzenlemesi 2’ye ayrılmıştır.

Hırsızlık suçu ;

1. Kamu kurumlarında veyahut ibadet yerlerinde; bir kimseye ait yahut kamu hizmetine ait malların çalınması,
2. Herkesin girebileceği yerlerde bırakılan ancak kilitlenerek muhafaza altına eşyaların çalınması veya bina ve eklentilerinde muhafaza altına alınan eşyaların çalınması,
3. Toplu taşımada, buralara ait duraklarda eşyaların çalınması,
4. Bir afet veya genel tehlikeyi önlemek için hazırlanan eşyaların çalınması,

şeklinde sayılan eşyalar yada bu yerlerde işlenirse verilecek ceza 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.

Hırsızlık suçu ;

1. Bir kişinin malını koruyamayacak veyahut ölmesinden yararlanarak eşyanın çalınması,
2. Bir kişinin elinde veya üstünde taşıdığı eşyanın çekip alınarak ya da özel beceri ile çalınması,
3. Doğal bir afet sırasında veya sosyal olayların meydana geldiği sırada bu durumların getirdiği kargaşadan yararlanarak eşyaların çalınması,
4. Taklit bir anahtarla ya da bir aletle kilidi açarak eşyaların çalınması,
5. Bilişim sistemlerini kullanarak, (örneğin, bir başkasına ait banka hesabına girip kendine veya başkasına para göndermek)
6. Tanınmamak için kılık değiştirilmek suretiyle veya yetkisiz olunduğu halde resmi bir sıfat takınılması,
7. Barınak yerlerinde veyahut sürüdeyken ya da açıkta iken büyük, küçük baş hayvanların çalınması,

şeklinde sayılan eşyalar yada bu yerlerde işlenirse verilecek ceza 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır. Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak bir kimsenin elindeki, üzerindeki bir eşyanın çekip alınması yahut özel beceri ile çalınması halinde; ayrı bir düzenleme yapılmış ve cezanın üçte bir oranına kadar arttırılacağı düzenlenmiştir.

Hırsızlık suçu, sıvı yahut gaz halindeki enerjilerin nakli, işlenmesi veya depolandığı tesislerde işlenmesi halinde 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası verilir. Ancak suç bir örgüt faaliyeti içerisinde işlenirse ceza yarı oranında arttırılır aynı zamanda onbin güne kadar adli para cezası verilir.Hırsızlık suçunun işlenmesi için konut dokunulmazlığı veya mala zarar verme suçu işlenirse; şikayet aranmaksızın bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılır.

Hırsızlık Suçunda Cezayı Arttıran Haller Nelerdir?

Hırsızlık suçunun gece vaktinde işlenmesi halinde verilecek olan ceza arttırılacağı düzenlenmiştir. Verilecek olan ceza yarı oranında arttırılarak verilir.

Hırsızlık Suçunda Cezayı Azaltan Haller Nelerdir?

1. Paydaşlık veya elbirliği ile malik olunan malın çalınması halinde verilecek ceza iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Burada malı çalan kişi mala sahip olan ortaklardan birisidir. Aynı zamanda bu halde suçun soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet aranmaktadır.
2. Hukuki bir ilişkiye dayanan alacağının tahsilini sağlamak için hırsızlık suçunun işenmesi halinde verilecek ceza iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Aynı zamanda bu halde suçun soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet aranmaktadır.

Hırsızlık yapılan malın değeri az ise cezada indirim olabileceği gibi ceza verilmeyebilir. Tabi ki suçun nasıl işlendiği, özellikleri değerlendirilmek suretiyle karar verilecektir.

Bir malın geçici bir süre kullanılıp daha sonra kişiye iade etmek için bulunduğu yerden alınmışsa kullanma hırsızlığı suçu oluşur. Bu halde verilecek olan ceza yarı oranında indirilmekle birlikte şikayete tabidir. Ancak bir suç işlemek için kullanma hırsızlığı suçu işlenmişse; bu fıkradan yararlanılmaz ve hırsızlık suçundan hüküm kurulur. Hırsızlık suçu ağır ve acil bir ihtiyaç için yapılmışsa yani bir zorunluluk hali içerisinde yapılmak zorunda kalınmışsa hiç ceza verilmeyebilir ya da indirim yapılabilir.

Hırsızlık Suçunda Etkin Pişmanlık

Bir suç için etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilmek için kanunda etkin pişmanlığa dair bir düzenleme yapılmış olması gerekir. Kanunda hırsızlık suçunda etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabileceği düzenlenmiştir. Hırsızlık suçu tamamlandıktan sonra mağdurun uğradığı zararın aynen giderilmesi veya tazmin edilerek tamamen giderilmesi halinde kişi cezasında indirim alabilir.

Dava açılmadan önce yani soruşturma aşamasında etkin pişmanlık gösterilirse verilecek ceza üçte ikisine kadar indirilir. Ancak dava açıldıktan sonra etkin pişmanlık gösterilirse ceza yarısına kadar indirilir. Tabi ki bu halde hüküm verilmeden önce etkin pişmanlık gösterilmelidir.

Hırsızlık Suçunun Cezasını Adli Para Cezasına Çevirme ve Hagb

Basit hırsızlık suçunda hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı; kişinin belli bir denetim süresine tabi tutulması ve bu denetim süresi içerisinde koşulları yerine getirdiği takdirde ceza davasının düşmesini sağlayan bir karardır. Hırsızlık suçunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

Sık Sorulan Sorular

Hırsızlık Suçu Nedir?

Hırsızlık suçu, başkasına ait bir malı, izinsiz ve haksız yere alma eylemidir. Bu eylem, malın değerini, miktarını veya niteliğini ne olursa olsun değiştirmez, hırsızlık olarak kabul edilir ve cezai yaptırımlara tabidir.

Hırsızlık Suçu Kaç Yıl?

Basit hırsızlık suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.

Hırsızlık Suçu Uzlaştırmaya Tabii Mi?

Basit hırsızlık suçu, TCK madde 141 kapsamında tanımlanmaktadır ve cezai yaptırımları bulunmaktadır. Ancak, taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanmasını gerektiren suçlar arasında yer aldığı için, uzlaşma sağlanması durumunda cezai yaptırım uygulanmayabilir.

Hırsızlık Suçu Zamanaşımı Kaç Yıl?

Hırsızlık suçu, takibi şikayete bağlı suçlar arasında değildir. Dolayısııyla suçun bir şikayet süresi de yoktur. Suç için 8 yıl olan dava zamanaşımısüresi içerisinde şikayet edildiğinde soruşturma başlatılır.

Hırsızlık Suçu Yargıtay Kararları

Ceza Genel Kurulu 2013/203 E. , 2014/308 K.

Sanığın, 2001 model olup suç tarihinde ekonomik değeri yüksek olan bir aracı kimlik bilgilerini ve açık adresini bilmediği arkadaşı “G.M.” lakaplı M. isimli kişiden emanet aldığını söylemesi, aşamalarda aracı emanet aldığı bu kişinin ismini kısmen değiştirerek ifade etmesi, soruşturma ve kovuşturma makamlarının ısrarına rağmen aracı emanet aldığını iddia ettiği kişiye ait kimlik ve adres bilgileri vermekten kaçınması ve sabıkalı geçmişi de dikkate alındığında hırsızlık suçlamasıyla muhatap olan sanığın sadece hayali bir isim zikretmekle suçlamadan kurtulmayacağını bilecek yaşam ve adli tecrübeye sahip olması ve gerçekte var olan bir kişiden aracı emanet alması durumunda suçlamadan kurtulmaya yönelik olarak aracı emanet aldığını söylediği kişinin bulunması için daha etkin bir çaba göstermesi gerektiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, sanığın eyleminin suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçunu değil, hırsızlık suçunu oluşturduğunun kabulünde zorunluluk bulunmaktadır (Ceza Genel Kurulu 2013/203 E. , 2014/308 K.)

Yargıtay Ceza Genel Kurulu - 2015/98 karar

TCK.nın 142/1-e maddesi gereği “adet veya kullanımı gereği açıkta bırakılmış eşya” kavramına örnek olarak; elektrik ve telefon direkleri, çeşmeler, elektrik lambaları, demiryollarındaki raylar, tarlalardaki tarım araçları ve toplandıktan sonra bırakılan mahsuller, deniz kıyısında bırakılan kayıklar ve ağlar, trafik işaret ve lambaları, inşaata bırakılan inşaat malzemeleri ve demirler, anıtlara bırakılan çelenkler, yol kenarlarına yığılan taş ve çakıllar, gemilerdeki can yelekleri ve filikalar, binalar üzerindeki paratonerler, sel ve baskınların önlenmesi için yapılmış duvar taşları ve kapaklar, deprem anında acil müdahale için gerekli malzemelerin bulunduğu deprem konteynırları bu nitelikli hırsızlık suçunun konusunu teşkil edebilir (Yargıtay CGK - 2015/98 karar).

Yargıtay 2. Ceza Dairesi - Karar:2017/7849

Suça konu otomobilin kontak anahtarı üzerinde ve çalışır vaziyette iken sanık tarafından çalınması şeklinde gerçekleşen eylemin TCK’nın 141/1. maddesinde tanımlanan basit hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfının nitelendirilmesinde yanılgıya düşülerek aynı Kanun’un 142/1-e maddesi gereğince nitelikli hırsızlık suçu çerçevesinde uygulama yapılması suretiyle fazla ceza tayini hukuka aykırıdır (Yargıtay 2. Ceza Dairesi - Karar:2017/7849)