Katalog suçlar , 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda bazı koruma tedbirlerinin uygulanabileceği sınırlı sayıdaki suç listelerine denir. Katalog suçlardan birinin işlenmesi halinde şüpheli veya sanık için tutuklama nedenlerinin var olduğu kabul edilir. Yani eğer şüpheli veya sanık katalog suçlardan birisini işlerse hakimin tutuklama nedenlerini araştırarak ölçülülük ilkesi çerçevesinde vermesi gereken tutuklama emrini bu araştırmaya gerek kalmadan direkt olarak bu sebepleri var kabul ederek tutuklama kararı vermesi mümkündür.
Katalog suçlar 5271 sayılı CMK 100/3 hükmünde yer alır. Buna göre:
Katalog suçlardan birini işleyen sanığın tutuklanması için hakimin tutuklanma nedenlerini araştırarak tutuklama kararı vermesi gerekmez. Zira kişi katalog suçlardan birini işlediğinde direkt olarak tutuklama nedenleri var sayılacağından tutuklama emri direkt verilir. Ancak bu bir karinedir. Yani aksi ispatlanıncaya kadar tutuklama nedenlerinin var olduğu kabul görür. Burada aksini ispatlamakla yükümlü olan sanıktır. Sanığın kaçma veya delil karartma ihtimali olmadığını, müşteki üzerinde baskı kurma gibi bir durumunun olmadığını somut verilerle ispat ederek bu karineyi çürütmesi mümkündür. Bu doğrultuda bir kişi katalog suç işlemiş olmasına rağmen tutuklanmaması mümkündür.
Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 100. Maddesinde belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir.
Adli kontrol kararı verilebilmesi için gerekli şartlardan birisi de Ceza Muhakemesi Kanununun 100. Maddesinin 3. Fıkrasında yer alan katalog suçlardan birinin işlenmiş olduğu hususunda kuvvetli şüphenin bulunmasıdır.
Bunun yanı sıra katalog suçların sayıldığı koruma tedbirleri şunlardır:
Katalog suçlar yukarıda listelenmiştir. Suçların her biri için düzenlendikleri kanun maddelerinde farklı cezalar öngörülmüştür. Örneğin işkence suçunu basit halinin cezası üç yıldan oniki yıla kadar hapis cezası iken hırsızlık suçunun basit halinin cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Ehliyetsiz araç kullananlar idari para cezasına tabii tutulurlar. Bu noktada ehliyetsiz araç kullanmanın 2022 yılı için belirlenen temel cezası 3674 TL’dir. Bunun derhal ödenmesi halinde %25 indirim uygulanır.
Aracı ehliyetsiz kullananlar Kabahatler Kanunu çerçevesinde idari para cezası ile cezalandırılır. Kişiler cezanın haksız bir şekilde uygulandığını düşünüyorlarsa buna itiraz edebilmeleri mümkündür.
Ehliyetsiz araç kullanmanın cezasına tebliğden itibaren 15 gün içerisinde itiraz ed,lmesi mümkündür. Bu itiraz sulh ceza hakimliğine dilekçe sunarak yapılır.
Burada önemle belirtmek gerekir ki ehliyetsiz araç kullanmakla moor, tır kullanmak aynıdır. Bu halk arasında oldukça karıştırılan bir konudur. Dolayısı ile ehliyetsiz motor kullanmanın da cezası 2022 yılı için 3674 TL’dir.
Alkollü ve ehliyeti olmadan araç kullanan kişiler hakkında bu iki durumdan dolayı ayrı idari para cezalarına hükmolunur. Zira alkollü araç kullanmak ayrıca bir suç olarak düzenlenmiştir. Ehliyetsiz araç kullanmanın cezası yukarıda belirtildiği üzere 3674 TL’dir. Alkollü araç kullananlar hakkında verilecek ceza ise kaçıncı kez yakalanıldığına göre değişmektedir. 2022 yılı için ilk defa alkollü araç kullanmaktan yakalanan kişiye verilecek olan ceza 1823 TL’dir.
Kişinin ehliyetsiz iken trafik kazasına karışmış olması cezası artıran bir hal değildir. Yine ehliyetsiz araç kullanmak için öngörülen miktar kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak kişinin dahil olduğu kaza birinin yaralanmasına veya ölmesine sebebiyet vermişse burada işler farklı bir hal alır. Burada kişiye hem ehliyetsiz araç kullanmadan bir idari para cezası hem de işlediği suçtan dolayı kanunda öngörülen ceza uygulanır.
Trafik kazası sebebiyle kusuru olan tarafın diğer tarafa bir tazminat ödemek durumunda kalması mümkündür. Trafik kazasında ehliyetsiz sürücü sırf ehliyetsiz olması nedeniyle kusurlu değildir. Kazada kusuru olmayan veya karşı taraftan daha az kusuru olan ehliyetsiz sürücünün ehliyetsiz olmasına rağmen tazminat alması mümkündür.