Hakkımızda

Avukat Mehmet Genç

İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.

Devamını Oku
Suça Azmettirme ve Cezası

Azmettirme Nedir?

Suça iştirak türlerinden birisi azmettirmedir. Suça azmettirme Türk Ceza Kanununun 38. Maddesinde yer alır. Suçu işleme konusunda aklında herhangi bir fikir bulunmayan kişiyi suç işlemesi konusunda karar vermesine sebep olmak azmettirmedir. Burada kişiyi suç işlemesi yönünde ikna edici hareketlerle yönlendirmek azmettirme fiilini oluşturur. Eğer bu eylem gerçekleşmeseydi kişinin hiçbir şekilde bu suçu işlemeyecek olması gerekir.  Hâlihazırda kişide suçun işlenmesi karara mevcut ise aynı suça azmettirilmesi mümkün olamaz.

Suça Azmettirmenin Cezası

Türk Ceza Kanununun 38. Maddesine göre:

  • Başkasını suç işlemeye azmettiren kişi, işlenen suçun cezası ile cezalandırılır.
  • Üstsoy ve altsoy ilişkisinden doğan nüfuz kullanmak suretiyle suça azmettirme halinde, azmettirenin cezası üçte birden yarısına kadar artar. Çocukların suça azmettirme halinde, bu fıkra hükmüne göre cezanın artması için üstsoy ve altsoy ilişkisinin varlığı şart değildir.
  • Azmettirenin belli olmaması halinde, kim olduğunun ortaya çıkmasını sağlayan fail veya diğer suç ortağı hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmi yıldan yirmi beş yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezasına hükmolunması mümkündür. Diğer hallerde verilecek cezada, üçte bir oranında indirim yapılabilir.

Suça Yardım Etmenin Cezası

Yardım etmenin:

  • Suç işlemeye teşvik etmek veya suç işleme kararını kuvvetlendirmek veya fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunacağını vaat etmek.
  • Suçun nasıl işleneceği hususunda yol göstermek veya fiilin işlenmesinde kullanılan araçları sağlamak.
  • Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak şeklinde meydana gelmesi mümkündür.

Burada kişi kanunda yer alan ve suç teşkil eden fiili gerçekleştirmemiştir. Fakat bu yolda failin suç işlemesini kolaylaştırmıştır.

Suça yardım etmenin cezası:

  • Suçun işlenmesine yardım eden kişiye, işlenen suçun ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde, onbeş yıldan yirmi yıla; müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde, on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası verilir.
  • Diğer hallerde cezanın yarısı iner. Ancak, bu durumda ceza sekiz yılı geçemez.

Azmettirmenin Şartları

Öncelikle bir fiili azmettirme kavramı içerisinde değerlendirmek için suçu işleyenin aklında bu yönde ciddi bir fikir bulunmaması gerekir. Suçu işleyenin zaten ciddi bir fikri var ise burada azmettirmekten söz etmek mümkün olmaz.

Bunun yanı sıra failin suçu işlemesi yolunda ikna edici davranışlarla suç işlemeye karar vermesine sebep olmak gerekir. Fail suçu işlemeye başlamış fakat suç teşebbüs aşamasında kalmış da olsa azmettirenin sorumluluğu vardır. Bu sorumluluk teşebbüs sorumluluğudur. Aynı şekilde fail suçu işlemek için icra hareketlerine başlamış ancak gönüllü olarak suçu işlemekten vazgeçmişse de azmettirenin sorumluluğu ortadan kalkmaz.

Azmettiren konumundaki kişinin kasten hareket etmesi gerekir. Bu kastın, failde belli bir suçu işleme konusunda karar oluşturmayı, suçun kim tarafından işleneceği ve suçun unsurlarını kapsaması gerekli olmasına karşılık, eylemin yer ve zamanı ile işleniş tarzına ilişkin ayrıntıların belirlenmesine gerek yoktur.

Altsoy – Üstsoyu Suça Azmettirme

TCK MADDE 38:

  • Üstsoy ve altsoy ilişkisinden doğan nüfuz kullanmak suretiyle suça azmettirme halinde, azmettirenin cezası üçte birden yarısına kadar çıkar.

Azmettiren kişinin, aralarındaki üstsoy ve altsoy ilişkisini kullanarak başkasını suçu işlemeye yönlendirmesi cezayı artıran bir nedendir. Burada durumun cezayı artıran sebep olmasının nedeni aradaki bağ değil ilişkinin yarattığı nüfuzdan yararlanmak olmasıdır.

Çocuğun Suça Azmettirilmesi (TCK 38/2)

Türk Ceza Kanununun 38. Maddesine göre “Çocukların suça azmettirilmesi halinde, bu fıkra hükmüne göre cezanın artırılabilmesi için üstsoy ve altsoy ilişkisinin varlığı aranmaz.”

Burada bahsi geçen 18 yaşını doldurmamış olan bireylerdir.

Azmettirme Nasıl İspat olur?

Bu noktada ispat yöntemi somut olaya göre değişmektedir. Zira hukuka uygun her türlü delil mahkeme önünde geçerlidir. Ancak bazı ispat araçları net şekilde durumu ispat etse de mahkeme önünde kabul görmemesi mümkündür.

Kasten Yaralama Suçunda Azmettirme

TCK MADDE 86:

  • Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası alır.

Buna göre azmettiren de meydana gelen suçun cezasını alır. 

Bağlılık kuralı gereği azmettirenin kastı ile azmettirilenin kastının paralel olması, gerekir. Azmettirilenin azmettirilen suça ilişkin sınırın aşılması durumundaki cezai sorumluluğunu sınırlamaktadır.

Kasten Öldürme Suçunda Azmettirme

Başkasını suç işlemeye azmettiren meydana gelen suçun cezasını alır. TCK Madde 81’e göre kasten öldürme suçunun cezası müebbet hapistir.

Kişinin azmettiren konumunda olup olmadığı hususunda dikkat etmek gereken bazı hususlar mevcuttur. Azmettirme,  TCK m. 40’taki bağlılık kuralı çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu durum azmettirenin sorumluluğunu ciddi ölçüde genişletecek bir yaklaşımın önüne geçmek amacı taşır. Azmettirenin kastıyla azmettirilenin kastının uyuşmasının şart olduğu unutulmamalıdır. Azmettirilen, azmettirenin amacıyla örtüşmeyen bir biçimde farklı bir suç işlemiş veya kastını aşacak ve azmettiren tarafından öngörülemeyecek biçimde farklı bir suça sebep olmuşsa bu durumda azmettirenin sorumlu tutulması mümkün olmaz.

Suça Azmettirme İyi Hal İndirimi

Cezayı hafifleten hallerden birisi olan iyi hal indirimi TCK Madde 62’de yer alır. Buna göre

  •  Sanığın geçmişi
  • Sosyal ilişkileri
  • Suçu işlendikten sonra ne şekilde hareket ettiği
  • Yargılama süresince ne şekilde davrandığı

Takdiri indirim nedenleri arasındadır. İyi hal indirimi belirli şartlar altında en fazla 1/6 oranında bir indirim sağlar. Bu indirim oranı ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis için geçerli değildir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası müebbet hapis cezasına döner. Müebbet hapis cezası ise 25 yıl hapis olur.

Suça Azmettirme Para Cezası

Adli para cezası, mahkemenin, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar vermesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulur. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Bunun yanında belirtilmelidir ki adli para cezası tek başına veyahut hapis cezası ile birlikte uygulanan bir yaptırım türüdür.

Azmettirmenin adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Fakat bahse konu olan suç tipinde hapisle birlikte adli para cezası öngörülmemiş olması gerekir.

Suça Azmettirme HAGB

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. Hakim iki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar. Ve adli sicil kaydında da görünmez.

Kişi hakkında azmettirmeden dolayı ceza hükmü verildiği zaman HAGB kararı verilmesi mümkündür.

Azmettirme Sicile İşler mi?

Adli sicil kaydında:

  • Süreli hapis cezaları
  • Adli para cezaları

Yer alır. Dolayısıyla azmettirmeden dolayı ceza alan kişinin de bu durumu sicile işlenir. Adli sicil kaydında kişinin azmettirdiği gerekçesi ile cezalandırıldığı da yazar. Bunun yanı sıra cezasın infazı tamamlandıktan sonra adli sicil kaydı silinmelidir.



 

Şimdi ara