Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçunun Cezası (TCK 191)
- Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (TCK 191/1)
- Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunun; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. (TCK 191/10)
Kişinin uyuşturucu maddeyi sadece kullanmak amacıyla mı yoksa ticaret amacıyla mı bulundurduğu sayılan kriterlere bakılarak belirlenemiyorsa, uyuşturucu maddeyi sattığına dair yeterli delil toplanamamış ve şüphe oluşmamışsa “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereğince uyuşturucu maddenin kullanma için bulundurduğu kabul edilecektir.
Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçu
Uyuşturucu kullanmak için satın alan, bulunduran veya herhangi bir şekilde uyuşturucu madde kullanan kişi; uyuşturma madde kullanma ve bulundurma suçunu işlemiş olur. Bu suç tipini kişi iki şekilde işleyebilir; uyuşturucu maddeyi kendisi kullanmıştır ya da kullanmak için satın almış veya kabul etmiştir. Uyuşturucu madde kullanma; kişinin kullanım için damara enjeksiyon, ağızdan ya da burun yoluyla vücuduna almasıdır. Uyuşturucu maddeyi bulundurmak ise; kişinin kendisine veya başkasına ait olabileceği gibi kullanma amacıyla kendi hakimiyeti altında tutmasıdır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde suçunun oluşması bakımından kişinin ne kadar süre kendisinde bulundurduğunun bir önemi yoktur.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçu Nasıl İşlenir?
Uyuşturucu kullanma ve bulundurma suçu, uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu farklı suç tipleridir. Ancak kişi kullanabileceği miktarı aşacak kadar bulundurması durumunda; uyuşturucu madde ticareti suçunun oluştuğunun daha yüksek olduğu kabul edilmiştir. Ancak sadece uyuşturucunun miktarına bakılarak bu kanaate varılamaz. Kişinin uyuşturucuyu kullanmak için mi yoksa satmak için mi bulundurduğunu tespit etmek için Yargıtay Ceza Genel Kurulu Tarafından belirlenen kriterler dikkate alınır:
Uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti ile uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçunu birbirinden ayırabilen en iyi kıstas uyuşturucunun miktarıdır. Ancak madde miktarına bakılarak uyuşturucuyu bulundurma amacının kullanmak mı satmak mı olduğunun belirlenmesinde yardımcı olur; ancak tek başına bir ölçüt değildir. Somut olaya göre değerlendirme yapılmalıdır.
Kişinin kullanım miktarının ne kadar olduğunu belirlemek içini; örneğin kişinin üstünde 3 paket 169 gram esrar bulundurması, kendi kullanım miktarını aştığı için uyuşturucu madde ticareti suçu kapsamına girecektir.
Şüphelinin yakalandığı sırada uyuşturucu maddeyi satma, tedarik etme gibi davranışlarının olup olmadığı tespit edilmelidir.
- Uyuşturucu Maddeyi Nasıl Sakladığı ve Nerede Bulundurduğu
Uyuşturucunun kullanma amacıyla mı bulundurulduğu yoksa satmak için mi bulundurulduğunun bir başka tespiti de maddenin nasıl saklandığıdır. Uyuşturucu maddenin; küçük paketlerde, her paketin miktarının aynı olması, uyuşturucunun bulunduğu yerde ya da yakınında hassas terazi, paketlemek için malzemeler bulundurulması uyuşturucu madde ve imal ticareti yapma suçunun göstergesi olmaktadır.
Uyuşturucuyu satmak için değil kullanmak için bulunduran kişi, her zaman kolay ulaşım sağlayacağı yerlerde; evinde, üzerinde ya da arabasında bulundurmaktadır.
- Şüphelinin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıp kullanmadığı,
- Şüphelinin sosyal ekonomik durumu, geliri gibi olgularda değerlendirilmelidir.
Uyuşturucu Madde Kullanma ve Bulundurma Suçunda Kamu Davası Ertelenebilir Mi?
Cumhuriyet savcısı tarafından başlatılan soruşturma sonucunda kamu davası açmak için yeterli şüphe oluşması halinde 5 yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verir.
Bu ertelenme süresi içinde şüphelinin, yükümlüklere uyması ve yasakları ihlal etmemesi gerektiği kendisine bildirilir. (TCK 191/2)
Erteleme süresi içerisinde şüpheli hakkında en az bir yıl denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir ve gerek görülmesi halinde denetimli serbestlik süresi içinde tedavi olması istenebilir. (TCK 191/3)
Kamu davasının ertelenmesine karar verilen şüpheli; TCK 191/4’te sayılan fiilleri işlemesi halinde kamu davasının ertelenmesi kararı kaldırılarak kamu davası açılır.
- Şüphelinin yükümlülüklere ve tedavi öngörülmesi halinde uyum sağlamaması,
- Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi yeniden kullanmak için satın alması veya kabul etmesi,
- Uyuşturucu maddeyi kullanması,
- Hallerinde şüpheli hakkında kamu davasın ertelenmesi kararı kaldırılır ve kamu davası açılır.
Uyuşturucu madde kullanma amacıyla bulundurma suçundan hakkında kamu davası açılan şüphelinin; kamu davası açılmasının ertelenmesi kararı verilmesinin ardından yeniden aynı suçu işlemesi durumunda ikinci kez kamu davasının ertelenmesi kararı verilmez.
Kamu davasının ertelenmesine karar verilen şüpheli; yükümlülüklere ve tedaviye uygun davrandığı, yasakları ihlal etmediği sürece hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.
Uyuşturucu Kullanma, Bulundurma ve Kabul Etme Suçundan Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulaması
Beş yıl süreyle kamu davasının ertelenmesine karar verilen kişi hakkında erteleme süresi içerisinde bir yıllık denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. (TCK 191/3) Denetimli serbestlik tedbiri Cumhuriyet Savcısı tarafından en fazla bir yıl süreyle uzatabilir. Bu durumda denetimli serbestlik süresi iki yıl olacaktır.
Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ve ertelenme süresi içerisinde verilen denetimli serbestlik dolayısıyla yüklenen yükümlülükler ve yasaklar şüpheliye tebliğ edilir. Tedbirlerin takibi için dosya, Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğüne gönderilir. Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü, dosya eline ulaştığı anda şüpheliye tebligat çıkarır. Bu tebligatta, 10 gün içerisinde şubeye gelerek başvuruda bulunması ve programa uyması gerektiği belirtilir. Eğer 10 gün içerisinde şüpheli başvuruda bulunmazsa dosya yeniden Cumhuriyet Savcısına gönderilir. Cumhuriyet Savcısı o halde kamu davasının ertelenmesi kararını kaldırarak kamu davasının açılmasına karar verir.
Şüpheli 10 gün içerisinde başvuruda bulunur ve denetim programına başlaması durumunda; programı sadece 1 kez ihlal edebilir. İkinci kez ihlal etmesi durumunda dosya yeniden Cumhuriyet Savcısına gönderilir. Cumhuriyet Savcısı o halde kamu davasının ertelenmesi kararını kaldırarak kamu davasının açılmasına karar verir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçu Adli Para Cezasına Çevrilebilir mi?
Hapis cezasının adli para cezasına çevrilebilmesi için verilen ceza süresinin 1 yılın altında kalmış olması gerekmektedir. Uyuşturucu madde kullanma amacıyla bulundurma suçunun kanunda belirlenen ceza miktarı açısından adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
- Şüpheli hakkında uyuşturucu veya imal ve ticareti,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma,
Suçundan dolayı açılan kamu davası sırasında şüphelinin uyuşturucuyu satmadığı ve kullanılmasını yaygınlaştırmak için eylemlerde bulunmadığının anlaşılmasıyla; şüphelinin sadece kendisinin kullanmak için bulundurduğuna karar verilmesi durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçunun Hapis Cezasında Erteleme Kararı Verilebilir Mi?
Mahkumiyet kararı verilen kişi hakkında; hapis cezasından şartlı olarak vazgeçilerek, dışarda denetime tabi tutulur ve infazın cezaevi dışında geçirilmesine olanak sağlar. Erteleme kararı verilebilmesi için; 2 yıl veya daha az süreyle hapis cezası almış olmalıdır. Aynı zamanda daha önce hapis cezasına mahkum edilmemiş olması gerekir. Erteleme kararı verilen hükümlü hakkında; bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere bir denetim süresi belirlenir. Uyuşturucu madde kullanma suçunda hapis cezası ertelenebilir.
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık (TCK Md. 192)
- Kullanmak için veya uyarıcı madde satın alan veya kabul eden kişi; resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, uyuşturucuyu kimden aldığını, yeri ve zamanını merciilere haber vererek suçluların yakalanmasını kolaylaştırırsa, etkin pişmanlıktan yararlanarak hakkında ceza verilmez.
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılması suçundan yakalanan kişi, gönüllü olarak suçluların yakalanmasında resmi makamlara yardımda bulunursa; verilecek ceza, yardımın niteliği de göz önüne alınarak dörtte birden yarısına kadar indirilir.
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.
Uyuşturucu Madde Kullanma Uçunun Belirlenmesinde Kişinin Kullanım Miktarı/Sınırına İlişkin Yargıtay İçtihatları
Bilindiği üzere uyuşturucu madde ticareti suçunun cezası, uyuşturucu kullanma cezasından daha fazladır. Kişinin uyuşturucuyu bulundurma amacı yukarıda saydığımız kriterlere göre belirlenerek hangi suç tipi olduğuna karar verilecektir. Bu kriterlerden ilki; uyuşturucunun kişinin ihtiyaç sınırını aşacak ölçüden fazla olması durumunda uyuşturucu madde ticareti suçu ile cezalandırılır.
Yıllık 1 kg Esrar bulundurma kişinin kullanım miktarı olarak belirlenmiştir. Ancak uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticaretinin artmasıyla uyuşturucu madde daha minimum miktarlarda taşınmaya başlamıştır. Bu nedenle kişisel kullanım sınırı olarak belirlenen 1 kg Esrar miktarı daha az miktara çekilmiştir. 600-700 gram üzerinde esrar maddesi bulundurma; esrarı kullanmak için değil ticaret amacıyla bulundurduğu Yargıtay tarafından kabul edilmiştir.
Araştırmalara göre,
- Esrar maddesinde günlük kullanım sınırı 2 gram,
- Eroin maddesinde günlük kullanım sınırı 150 miligram,
- Haplarda günlük kullanım sınırı 3-4 adet
- Kokainde günlük kullanım sınırı 60 miligram
Olarak belirlenmiştir.
Örneğin şüphelinin evinde 24 paketçik halinde 16 gram ve 30 gram esrar ve 45 adet uyarıcı hap bulunması; uyuşturucu maddelerin toplam miktarına, paketlenme şekline ve paket içerisindeki miktarların aynı olması, uyuşturucuyu satmak için bulundurma kriterlerinin oluşmasıyla sebebiyle uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti yapma suçu oluşacaktır.
Kullanmak İçin Uyuşturucu Bulundurma Suçunda Zamanaşımı ve Şikayet
Kullanmak için uyuşturucu satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçu; şikayete tabi bir suç değildir. Dolayısıyla yapılan şikayetler ihbar niteliği taşır. Resen soruşturma ve kovuşturma yapılır.
Kullanmak için uyuşturucu satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçunda 8 yıllık dava zamanaşımı süresi vardır. 8 yıllık dava zamanaşımı süresi vardır. Bu süre geçtikten sonra soruşturma başlamışsa kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir, mahkeme aşamasında ise davanın düşmesine karar verilir.
Kullanmak için uyuşturucu satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçunda görevli mahkeme; Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Sık Sorulan Sorular
Uyuşturucu Kullanan Biri Kaç Yıl Ceza Alır?
Türk Ceza Kanununun 191. Maddesine göre:
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Uyuşturucu Yakalatmak Sicile İşler mi?
Kişinin uyuşturucu ile yakalanması halinde bu durum hakkında soruşturma sırasında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir. Dolayısıyla uyuşturucu ile yakalanmak sicile derhal işlemeyecektir. Ancak kişinin bu durum sonucunda ceza alması halinde bu hal sicile işleyecektir.
Uyuşturucu Kullanma Suçu Paraya Çevrilir mi?
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Bunun yanında belirtilmelidir ki adli para cezası tek başına veyahut hapis cezası ile birlikte uygulanan bir yaptırım türüdür. Uyuşturucu madde kullanma suçu, ceza miktarı nedeniyle adli para cezasına çevrilmeye elverişli suçlardan değildir.
Uyuşturucu Cezaları Kaç Yıl 2022?
Türk Ceza Kanununun 191. Maddesine göre:
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bunun yanı sıra bu fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu Suçundan Nasıl Beraat Edilir?
Bu noktada önemli unsurlardan birisi alanında uzman bir avukat yardımına başvurmaktır. Zira bu süreçte sanık eğer suçsuzsa bu yönde değerlendirilmesi gereken delilerin mahkemeye eksiksiz şekilde sunulması önem taşır. Bu doğrultuda sanığın avukatı, müvekkilinin beraat etmesini sağlamak için dosyaya göre sanık lehine onlarca farklı delilin toplanmasını mahkemeden isteyecektir.
Alınacak avukat desteği ile durumunuza uygun düşecek şekilde savunma yapılmasını, ceza almanız halinde de mahkemenin neden mahkumiyet verdiği “doğru tespit edilerek” istinaf veya temyiz başvurusunun size özel hazırlanmasınısağlamanız noktasında oldukça önem taşır.
Üzerinde Kaç Gram Uyuşturucu Yasak?
Kişisel kullanım sınırı olarak Yargıtay başka bir yan delil bulunmaması halinde, esrar için “günde 3 kere 1-1,5 gram”, eroin için “günlük 60 miligram” gibi sınırlar belirlemiştir. Bu sınırların aşılması halinde; suç, kullanım amacıyla buldurma olarak kabul edilmez. Bu durumda TCK’nın 188. Maddesinde belirtilen “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” suçu işlenmiş olur. Bu suç, kullanma ve bulundurma suçundan daha ağır müeyyidelere bağlanmıştır.
İlk Defa Uyuşturucu Yakalattım Ne Olur?
- Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
- Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
Kişinin, erteleme süresi zarfında;
- Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
- Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması,
hâlinde, hakkında kamu davası açılır.
Dolayısı ile ilk kez uyuşturucu yakalatan kişiler hakkında derhal kamu davası açılmaz. Beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Kişinin bu süre zarfında birtakım yükümlülüklere uygun davranması gerekir.
Uyuşturucu Sabıkası Kaç Yılda Silinir?
Kesinleşmiş mahkumiyet hükümleri önce adli sicil kaydına alınır, daha sonra yukarıda izah edildiği üzere belli koşulların gerçekleşmesi halinde, mahkumiyet hükmüne dair bilgiler silinerek arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydının silinmesi de yine belli koşullara bağlanmıştır. Bu koşullar 5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 12. maddesinde düzenlendiği üzere;
- Anayasa ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
- Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl geçmesiyle,
- Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
- Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle,
- İlgilinin ölümü üzerine, tamamen silinir.
Kanun, arşiv kayıtlarının silinmesini adli sicil kaydının silinmesinden farklı süre ve koşullara tabi tutmuştur.
Uyuşturucudan Ceza Alan Ne Kadar Yatar?
Türk Ceza Kanununun 191. Maddesine göre:
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bunun yanı sıra bu fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Kaç Gram Uyuşturucu Satıcı Olur?
Yargıtay kişisel kullanım sınırı olarak Yargıtay başka bir yan delil bulunmaması halinde, esrar için “günde 3 kere 1-1,5 gram”, eroin için “günlük 60 miligram” gibi sınırlar belirlemiştir.
Bu sınırların aşılması halinde; suç, kullanım amacıyla buldurma olarak kabul edilmez. Bu durumda TCK’nın 188. Maddesinde belirtilen “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” suçu işlenmiş olur. Bu suç, kullanma ve bulundurma suçundan daha ağır sonuçları vardır.
Kaç Gram Met Satıcılığa Girer?
Yargıtay'ın çeşitli kararlarından hareketle 35 gramın metamfetamin günlük kullanım sınırı olarak kabul edildiğini söylemek mümkündür.
Uyuşturucu Yüz Kızartıcı Bir Suç mu?
Uyuşturucu ve içeriğinde uyuşturucu olan suçlar yüz kızartıcı suçlar arasında yer almamaktadır.
Yüz Kızartıcı Suç Sicilden Silinir mi?
Yüz kızartıcı suçlara dair mahkumiyet hükmü arşiv kaydına alındıktan sonra, cezanın infazından sonra hükümlünün başvurusu ile mahkeme tarafından 15 yıllık sürenin geçmesiyle arşiv kaydı silinir.
