Ceza hukuku, insanların ceza yasaları kapsamında gerçekleştirdikleri yasaya aykırı suç teşkil eden eylemlerini ve bu suçlara karşı uygulanan cezaları içeren bir hukuk dalıdır. Suç, eylemi gerçekleştiren kişi tarafından başka bir kişiye haksızlık etmek diyebiliriz. Her suç, bir haksızlık anlamına gelir. Ancak, her haksızlık, bir suç oluşturmaz
Türk Ceza Kanunu kapsamında suç sayılan eylemler hakkında yaptırım uygulanması ceza hukukunun alanına girmektedir. Ceza hukuku toplumun huzurlu ve barış içinde yaşama hakkından dolayı olmazsa olmaz bir unsurdur. Toplumun barış ve refah içinde yaşaması gayesinin yanında suç işleyen kişilere yaptırım uygulayarak, suçluların ıslah olmasını, yaptığı kanuna aykırı eylemi karşılıksız bırakmayarak mağdurların haklarının korunması ve suçu işleyen faillerin cezasını çektikten sonra topluma kazandırılmaları da ceza hukukunun temel amaçları arasında yer almaktadır
Günümüzde sosyal ve kültürel değişimler, ekonomik ve teknolojik ilerlemeler, sanayileşme, kentleşme ve modernleşme süreçlerine bağlı olarak suç unsurları da zaman zaman değişim göstermektedir. Suç sayılabilecek eylemlerin nitelikleri değişebilmektedir. Zaman zaman günümüzde suç sayılan bir eylem öncesinde suç sayılmamakta, geçmişte suç sayılan bir eylemin de suç sayılmama ihtimali bulunabilmektedir. Yahut bu suçlara karşı verilen cezalar zamanla ağırlaştırılabilmekte ya da hafifletici sebeplerle azaltılabilmektedir.
Hukuk evrensel ve her ülkenin kendi iç hukuk kuralları olarak iki farklı durumla ayrılmaktadır. Aynı eylem bir ülkede suç teşkil ederken bir diğer ülkeden bu eylem suç olarak nitelendirilmeyebilir. Örneğin ; Dubai'de yasalara Ramazan ayında iftardan önce insanların yemek yemesi yasaktır. Eğer bu yasak çiğnenirse önce kişi uyarı alacak daha sonra da uyarı hapis cezasına dönüşebilmektedir Hangi ülke ya da toplum da işlerseniz işleyin suç olarak kabul edilecek evrensel suçlar da bulunmaktadır. Bu evrensel suçlar ise genellikle insanlığa karşı işlenen suçlardır. Ceza hukuku, kanunlar ışığında yasaklanmış olan davranışları gerçekleştiren veya yapılması gerekenleri yapmayan kişilerin cezalandırılması işlevini gördüğü kadar ; bireylerin yasaklanmış ve serbesti alanlarının belirlenmesi suretiyle onların haklarını koruyan bir işleve de sahiptir.
Ceza hukuku bu bahsettiğimiz tüm bu suç ve ceza kavramlarını ayrı ayrı incelemektedir. Ceza hukuku kapsamında yapılan bir eylemin karşılığının suç teşkil edip etmediği, hangi eylem ve hareketlerin suç sayıldığı, aynı suç içinde ayrılan yönleri, maddi ve manevi unsurları, cezasının kapsamı ve sınırları, ceza tayini şekli ve usulü, suçu ortadan kaldıracak olan nedenler, bir ceza alınacaksa cezayı azaltan ve arttıran nedenler, uygulanması gereken temel ilkeler tek tek araştırılıp kurallarla ve kanunlarla düzenlenmiştir.
Avukatlık mesleğinde bir çok uzmanlık alanı vardır. Her avukat bu alanlardan bir ya da bir kaçında uzmanlaşarak mesleklerini icra edebilmektedirler. Ceza alanında uzmanlaşıp çalışan avukatlar halk nezdinde ceza avukatı olarak bilinmektedir. Halk tabiriyle ceza avukatı ise ; ağır ceza mahkemeleri, asliye ceza mahkemeleri ve sulh ceza mahkemelerinde görülen davalarda müvekkillerinin özgürlüklerini, haklarını en doğru ve en iyi şekilde savunmaya çalışan kişilerdir. Ceza alanında uzmanlaşan avukatlar ; ceza dava dosyaları şikayet ile birlikte önce soruşturma, eğer şartlar oluşursa da daha sonra kovuşturma aşamalarında gerçeğin ortaya çıkmasında en önemli etkendir. Ceza dava dosyaları görüldükten sonra yargılanan kişiler dava sonucunda özgürlüklerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedir. Özgürlük de en temel ve en önemli hak olduğu için ceza yargılamasında ceza alanında uzmanlaşan avukatın kişileri temsil etmesi hayati bir önem taşır. Avukat, müvekkilini yargılamanın her aşamasında yönlendiren ve müvekkilin lehine olabilecek her türlü kararı almak yahut tavsiye vermekle görevlidir. Avukatlık mesleğinde belirgin olarak ağır ceza alanında uzmanlaşan avukat ya da asliye ceza avukatı diye bir durum söz konusu değildir. Ancak bir avukat, sadece ağır ceza mahkemelerini ilgilendiren davalara baktığından dolayı kendisini ağır ceza mahkemelerinde görülen davalarda uzmanlaşan avukatlar ya da sadece asliye ceza mahkemelerini ilgilendiren ceza davalarına baktığı için kendisini asliye ceza mahkemeleri dosyalarında uzmanlaşan avukatlar olarak tanımlayabilmektedir.
Ceza hukukunda suçların yargılanma aşamasında uygulamada bazı istisnalar dışında ağır ceza mahkemeleri aşağıda saydığımız suçlara bakmakla görevlidir. Bunlar ;
Failin cezasının kanunda karşılığı ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis yatmasını gerektiren suçlara (kanunda belirtilen üst sınırı 10 yıldan fazla olan tüm suçlar) ilişkin ceza davalarına bakan görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir. (5235 Sayılı Kanun 12. maddesi). Türk Ceza Kanunu 197/1 maddesinde düzenlenen parada sahtecilik suçu ve Türk Ceza Kanunu 188. maddesindeki uyuşturucu madde imal veya ticareti suçu ile ilgili davalarda kanunda yazan ceza üst sınırı sebebiyle görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir.
Hani suçun hangi mahkemenin görev alanına girdiğinin belirlenmesinde cezanın ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kanunda yer alan suça karşılık gelen cezanın üst sınırı dikkate alınır.
Ağır ceza davalarında avukatlık ücreti avukat ile müvekkil kendi aralarında kararlaştırabilirler. Avukatlık Ücreti Resmi Gazete'de yayımlanan ücretlerden az olamaz.
Ceza hukukunda eyleme karşılık gelen suçun belirlenmesinin ardından suç teşkil eden eylemin yargılanmasında görülecek olan davanın Ağır Ceza Mahkemesi'nde mi Asliye Ceza Mahkemesi'nde mi görüleceği hususu kanun maddesinde ilgili suç için öngörülen hapis cezasının üst sınırı dikkate alınarak belirlenir. Suça karşılık gelen cezanın üst sınırı 10 yıldan veya daha az bir cezayı gerektiriyorsa bu davada görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Bu durumdaki tek istisna özel bir düzenleme ile başka bir mahkemenin görevli kılınması durumudur.
Hani suçun hangi mahkemenin görev alanına girdiğinin belirlenmesinde cezanın ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kanunda yer alan suça karşılık gelen cezanın üst sınırı ve bu üst sınırın 10 yıldan az olması dikkate alınır. Asliye ceza mahkemeleri, Türk Ceza Kanununda aşağıda örnek olarak belirttiğimiz suçlarla ilgili davalara bakmakla görevlidir. Bunlar ;
Alfa Hukuk Bürosu olarak Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş tüm suçlar ile ilgili soruşturma ve kovuşturma aşamalarının takibi, ifade ve sorguda iştirak, fikri ve sinai haklar mevzuatından kaynaklanan ekonomik suçlar ile ilgili uyuşmazlıklar ve cezai yaptırım riski taşıyan tüm iş ve işlemlere ilişkin danışmanlık ve avukatlık hizmeti verilmektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.