Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Nedir?
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlilerine (memur, polis, zabıta, avukat, hakim vb.) karşı görevlerini yapmalarını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılmasıyla ortaya çıkar. Bu suç, Türk Ceza Kanunu'nun 265/1. maddesinde düzenlenmiştir.
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlisine karşı aktif nitelikteki davranışları kapsar. Suçun işlenmesi için tehdit veya cebir fiillerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu eylemler, görevli kamu görevlisinin görevini yerine getirmesini engellemeyi amaçlar.
Suçun unsurları şunlardır:
- Kamu Görevlisine Karşı Direnme: Suçun işlenmesi için kamu görevlisine karşı direnme eyleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Direnme, görevli kamu görevlisinin meşru görevlerini yerine getirmesini engellemek için yapılan eylemleri kapsar.
- Cebir veya Tehdit Kullanma: Direnme eylemi, cebir veya tehdit kullanılarak gerçekleştirilir. Cebir, fiziksel güç veya zorlama yöntemlerini içerirken, tehdit ise kişinin zarar veya haksızlık korkusu yaratma amacıyla sözlü veya davranışsal olarak yapılan beyanları kapsar.
- Seçimlik Hareketli Bir Suç: Görevi yaptırmamak için direnme suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Bu, suçun işlenmesinde kullanılan eylemin cebir veya tehdit olması durumunda suçun oluşacağı anlamına gelir. Yani, direnme eylemi sadece cebir veya tehdit kullanılarak gerçekleştirildiğinde suç teşkil eder.
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu düzeninin korunması ve kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için önemlidir. Kamu görevlileri, görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmek ve kamu güvenliğini sağlamak için hukuka uygun bir şekilde hareket etmelidir.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Unsurları
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlisine karşı görevini yerine getirmesini engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılmasıyla işlenir.
Suçun Faili:
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun faili, kamu görevlisine karşı görevi yaptırmamak için cebir veya tehdit kullanan herhangi bir kişi olabilir. Örneğin, bir yakınının gözaltına alınmasını engellemek amacıyla polise saldıran kişi, bu suçun faili olarak kabul edilir.
Kamu Görevlisine Karşı İşlenen Fiil:
Suçun oluşması için suçun faili tarafından kamu görevlisine karşı görevi yaptırmamak amacıyla cebir veya tehdit kullanılması gerekmektedir. Bu eylem, kamu görevlisinin görevi kapsamında yer alan bir işi yaparken gerçekleştirilmelidir.
Görevi Yaptırmamanın Amacı:
Suçun unsurlarından biri, görevi yaptırmamak amacının bulunmasıdır. Suçun işlenmesindeki temel amaç, kamu görevlisinin görevini yerine getirmesini engellemektir. Bu nedenle, cebir veya tehdit kullanılarak görevi engellemek veya tamamlanmasını önlemek amaçlanır.
Cebir veya Tehdit Unsurları:
Görevi yaptırmamak için direnme suçunda cebir veya tehdit kullanılmalıdır. Tehdit, bir kişinin zarar veya haksızlık korkusu yaratma amacıyla sözlü veya davranışsal olarak yapılan beyanları içerir. Cebir ise fiziksel güç veya zorlama yöntemlerini içerir. Bu unsurlar, suçun oluşması için belirli bir yoğunluğa ulaşmalıdır.
Zaman ve Mekân Unsurları:
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlisinin görevini yerine getirdiği sırada gerçekleştirilen eylemlerle oluşur. Kamu görevlisi görevinin başında veya kendi görev kapsamına giren bir işi yaparken cebir veya tehdide maruz kalmalıdır. Suçun unsurları, görevin aktif olarak yerine getirilmesi sırasında gerçekleştirilen direnme eylemini içerir.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 265. Maddesine göre görevi yaptırmamak için direnme suçunun cezası:
- Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
- Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.
- Suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç̧ örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
- Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış̧ hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Görevi yaptırmamak için direnme suçunun hapis cezası, belli koşullarda adli para cezasına çevrilebilir.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Zamanaşımı
Zamanaşımı, suçun işlenmesinden itibaren dava açılmamış olması durumunda veya dava açılmışsa da süresi içinde sonuçlandırılmamış olması durumunda davanın düşmesine sebep olan hukuk terimidir. Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren sekiz yıldır.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiğinde iki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verilir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar ve adli sicil kaydında da görülmez. Görevi yaptırmamak için direnme suçu nedeniyle hükmedilen haopis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına sebep olan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulamak mümkün olur.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Şikayet Süresi
Türk Ceza Kanunu'nda yer alan suçlardan bazıları şikayete tabidir. Ancak görevi yaptırmamak için direnme suçu şikayete tabi değildir ve savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma başlatılacaktır. Suçtan mağdur olan kişi, yargılama aşamasında şikayetçi olmadığını belirtse bile davaya veya failin cezasına bir etkisi olmayacaktır.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Şikayetten Vazgeçme
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, şikayete tabi olmayan suçlar arasındadır ve savcılık tarafından resen soruşturulur. Bu sebeple şikayetten vazgeçme herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacaktır. Şikayetten vazgeçildiğinde dava düşmeyecek yargılama devam edecektir.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Uzlaşma
Türk hukuk sisteminde uzlaşma, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların mahkemeye gitmeden, arabuluculuk veya diğer yollarla çözülmesidir. Uzlaşma, genellikle tarafların karşılıklı anlaşmasıyla gerçekleşir ve hukuki bir bağlayıcılığı vardır. Uzlaşma, tarafların uzun süreli bir hukuk mücadelesinden kaçınmasına yardımcı olur. Ancak görevi yaptırmamak için direnme suçu, uzlaştırma kapsamına alınmayan suçlar arasındadır ve bu suç nedeniyle uzlaşma yapılamaz.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) İştirak
İştirak, bir suçun işlenmesine katılan birden fazla kişinin bulunması durumunda söz konusu olur. İştirak, suçun işleniş şekline göre azmettiren, yardım eden, dolaylı fail veya müşterek fail şeklinde olabilir. Cezai sorumluluk, somut olayın özelliklerine göre iştirakin türüne göre belirlenir.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Görevli Mahkeme
Görevi yaptırmamak için direnme suçu için yargılama yapmakla görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Sık Sorulan Sorular
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Nedir?
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlilerine karşı görevlerini yerine getirmelerini engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılmasıyla ortaya çıkar. Suç, kamu düzeninin korunması ve kamu görevlilerinin etkin bir şekilde görev yapabilmesi için önem taşır. Suçun unsurları, kamu görevlisine karşı direnme, cebir veya tehdit kullanma ve seçimlik hareketli olmasıdır.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Zamanaşımı Kaç Yıl?
Görevi yaptırmamak için direnme suçu için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Uzlaştırmaya Tabii mi?
Uzlaşma, tarafların uzun süreli bir hukuk mücadelesinden kaçınmasına yardımcı olur. Ancak görevi yaptırmamak için direnme suçu, uzlaştırma kapsamına alınmayan suçlar arasındadır ve bu suç nedeniyle uzlaşma yapılamaz.
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (Mukavemet) Yargıtay Kararları
Yargıtay 18.Ceza Dairesi - Karar : 2019/12775
TCK’nın 265. maddesinde “görevi yaptırmamak için direnme” başlığıyla “seçenekli hareketli” ve “amaçlı bir fiil” olarak düzenlenen ve görevin yapılmasını önleme maksadıyla kamu görevlisine karşı gelinmesi eylemleri cezalandırılan suç tipinde; hareketin icra vasıtalarının “cebir veya tehdit” şeklindeki icrai davranışlarla işlenebileceğinin öngörüldüğü ve belirtilen tipik hareketleri içermeyen pasif direnme fiillerinin bu suçu oluşturmayacağı göz önüne alındığında, olay günü … ‘ın kullanmış olduğu araçta kaçak orman emvali olduğunun tespit edilmesi üzerine başlatılan soruşturma nedeniyle olay yerine gelen sanığın katılana yönelik “ne oluyor burda biz vatan haini miyiz” demesi üzerine olay yerinden uzaklaştırmaya çalışıldığı esnada katılana yönelik “benim savcı tanıdıklarım var, çevrem var, sana bunun hesabını soracağım” demek suretiyle direndiğinden bahisle hakkında mahkumiyet kararı verilmiş ise de, sanığın sözlerinin bir bütün halinde Anayasal şikayet hakkını kullanacağını bildirme niteliğinde olduğu ve sonuç almaya elverişli, objektif olarak katılan üzerinde ciddi bir korku veya endişe doğuracak nitelikte olmadığı, ayrıca tüm dosya kapsamı ile sanığın katılana yönelik görevi yaptırmamak için direnme suçunun unsuru olabilecek cebir veya tehdit niteliğinde herhangi bir davranışının da bulunmadığı gözetilmeden, sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 18.Ceza Dairesi - Karar : 2019/12775).
Yargıtay Ceza Genel Kurulu-Karar : 2020/38
Avukatların TCK’nın 6. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yargı görevi yapan kişilerden olması ve müvekkilleri adına haciz işlemlerini takip etmelerinin 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi anlamında adli bir işlem olması karşısında, bu görev sırasında, görevin engellenmesine yönelik olarak katılan avukata karşı gerçekleştirilen eylemler nedeniyle TCK’nın 265. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan görevi yaptırmamak için direnme suçunun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesine ilişkin cezayı ağırlaştıran nitelikli hâlin uygulanma koşulunun gerçekleştiği ve sanıkların eylemlerinin bir bütün hâlinde birden fazla kişiyle birlikte yargı görevi yapan kişilere karşı görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturduğu kabul edilmelidir (Yargıtay Ceza Genel Kurulu-Karar : 2020/38).
Yargıtay 18. Ceza Dairesi-K.2020/44
Mahkemece, sanığın alacaklı vekili olarak kendisi hakkında icra takibi yapan katılana “bu evden eşya kaldıracak adamın anasını sinkaf ederim “ şeklindeki sözleri hakaret niteliğinde kabul edilmiş ise de, tüm dosya kapsamı dikkate alındığında, bu sözlerin sanığın katılanı icra takibinden vazgeçirmek için tehdit niteliğinde olduğu ve TCK’nın 265/2. maddesinde düzenlenen görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturacağı gözetilmeden, suçun niteliğinin belirlenmesinde yanılgıya düşülerek, hakaret suçundan hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 18. Ceza Dairesi-K.2020/44).
Yargıtay 5. Ceza Dairesi Karar: 2015/564
Avukat olarak görev yapan katılan C. Z.’un alacaklı vekili sıfatıyla yürütmekte olduğu bir icra takibi nedeniyle Manavgat 1. İcra Müdürlüğü görevlileri ile birlikte olay günü sanığın babasının evine haciz yapmak üzere geldiği, haciz devam ederken sanığın katılana “ananı avradını sinkaf ederim” deyip, sonrasında katılan ve diğer görevlilere “sizi burada öldürürüm asarım, keserim, sizi burada alnınızdan av tüfeği ile vururum” şeklinde tehdit içerikli sözler söylediği ve katılanın üzerine yürümesi biçiminde gerçekleşen eylemlerinin bütün halinde yargı görevi yapana karşı zincirleme şekilde görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturduğu gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile görevi yaptırmamak için direnme ve tehdit suçlarından ayrı ayrı hükümler kurulması, Sanığın hakaret fiilini alenen işlemesine rağmen, hakkında TCK’nın 125/4. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi (Yargıtay 5. Ceza Dairesi Karar: 2015/564)
