Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Nedir? (TCK 177)
Türk Ceza Kanunu'nun 177. maddesi, hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunu tanımlar. Bu maddeye göre, bir kişinin sorumluluğu altında bulunan bir hayvanı, başkalarının hayatını veya sağlığını tehlikeye sokabilecek biçimde serbest bırakması veya bu hayvanları kontrol altına alırken ihmalkar davranması durumunda altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bu suçun gerekçesi, insanların güvenliğini sağlamak ve korumaktır. Bir kişinin, sorumluluğu altındaki bir hayvanı kontrol etmede ihmal göstermesi veya bu hayvanı bilerek tehlikeli bir şekilde serbest bırakması, başkalarının hayatını veya sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atabilir. Dolayısıyla, bu tür eylemler ciddi sonuçlara yol açabilir ve toplumun genel güvenliğini tehdit edebilir.
Suçun işlenmesi için, hayvanın tehlike oluşturabilecek bir şekilde serbest bırakılması veya kontrol altına alınmaması yeterlidir. Burada önemli olan, olası zararın gerçekleşip gerçekleşmediği değil, eylemin tehlike oluşturabilecek nitelikte olmasıdır. Dolayısıyla, suçun işlenmesi için somut bir zararın meydana gelmesi beklenmez.
Bu hüküm, hayvan sahiplerinin ve sorumlularının, hayvanlarıyla ilgili olarak dikkatli olmaları ve gerekli önlemleri almaları gerektiğini vurgular. Hayvanların kontrolsüz bir şekilde serbest bırakılması veya kontrol altına alınmaması, toplumun genel güvenliğini tehlikeye atabilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, bu tür eylemler ciddi şekilde cezalandırılır ve önlenmesi için gerekli tedbirler alınır.
Sonuç olarak, hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu, toplumun genel güvenliğini tehlikeye atan ve başkalarının hayatını veya sağlığını riske atan eylemleri cezalandırmayı amaçlar. Bu suçu işleyenler, cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadırlar ve toplumun güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirlerin alınması önemlidir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunun Unsurları
Maddi Unsur
1. Fail
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu, özel bir niteliğe sahip bir suç türüdür. Bu suçu işleyebilecek kişi, suçun tanımında belirtilen özelliklere veya sorumluluklara sahip olan veya bu konuda yükümlülüğü bulunan kimselerdir. Dolayısıyla, hayvanı başkalarının hayatını veya sağlığını tehlikeye sokabilecek şekilde serbest bırakan veya kontrol altına alınmasında ihmalkar davranan kişi, suçun faili olarak kabul edilir.
2. Mağdur
Bu suçun mağduru herkes olabilir. Suçun doğrudan mağduru belirli bir kişi değil, toplumun genel güvenliği ve refahıdır. Bu eylem sonucunda potansiyel olarak tehlike altına alınan herkes, bu suçun mağduru olarak kabul edilir.
3. Suçun Konusu
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunda, suçun konusu genellikle insanlar üzerinde yoğunlaşır. Bu suçun işlenmesi sonucunda tehlikeye düşenler insanlardır. Ancak, bu suç kapsamında hayvanların da etkisi olduğu unutulmamalıdır.
Manevi Unsur
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçun işlenmesinde failin kastı, potansiyel bir tehlikenin oluşmasını bilerek ve isteyerek sağlamaktır. Zararın meydana gelmesi gerekmez; tehlikenin oluşması bile suçun tamamlanması için yeterlidir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunun Cezası
Gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma veya Nakletme Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Adli para cezası tek başına veyahut hapis cezası ile birlikte uygulanan bir yaptırım türüdür. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğundan adli para cezasına çevrilebilir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Zamanaşımı
Zamanaşımı, davanın belli bir süre içerisinde açılması veya açılmış olan bir davanın kanuni olarak belirlenmiş süresi içerisinde sonuçlandırılmaması durumunda davanın düşmesine sebep olan kurumdur. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunda dava zamanaşımı 8 yıldır.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
CMK'nın 231. maddesi gereğince, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için, sanığın kişiliği, yaşayışı, iş ve güç durumu, suçun işleniş biçimi, suçun işlenişindeki amaç ve saikler, suçun işlenişindeki öğretiler, sanığın duruşmadaki tutumu, mağdur zararının durumu, kamu yararının gerektirdiği diğer sebeplerin değerlendirilmesi sonucunda, sanığın suç işlemeyeceğine ve toplum için zararlı bir unsur olmadığına kanaat getirilmesi gerekmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiğinde, mahkeme, sanığa belirli bir süre boyunca suçunu ceza evinde değil toplum içinde çekmesi için zaman verir. Bu süre içinde, sanık yeniden bir suç işlemezse, mahkeme kararı gereği cezasız kalır. Ancak, sanık bu süre içinde yeni bir suç işlerse, tüm cezalar uygulanır.
HAGB kararı sanığa verilen ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise verilebilir. Bu durumda gerekli olan koşulların da sağlanması halinde verilecek hükmün açıklanmasının 5 yıl süreyle geriye bırakılmasına hükmün açıklanmasının geri bırakılması denir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, 2 yıl ve altındaki hapis cezası hükümlerinin infazını engellemektedir. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulamak mümkün olur.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Şikayet Süresi
Türk Ceza Kanunu'nda yer alan suçlardan bazıları şikayete tabidir. Ancak tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya nakletme suçu şikayete tabi değildir ve savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma başlatılacaktır. Suçtan mağdur olan kişi, yargılama aşamasında şikayetçi olmadığını belirtse bile davaya veya failin cezasına bir etkisi olmayacaktır.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda Şikayeten Vazgeçme
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu TCK'da şikayete tabi suçlar kapsamında yer almamaktadır. Dolayısıyla, suçun işlenmesi durumunda savcılık tarafından resen soruşturma yapılır ve mahkeme tarafından resen kovuşturma yapılır. Bu sebeple mağdurun veya müştekinin şikayetten vazgeçmesi halinde dava düşmeyecektir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda Uzlaşma
Uzlaştırma kurumu, mahkemelerin iş yükünü azaltmak ve tarafların uzun dava süreçlerinde hak kaybı yaşamalarını önlemek amacıyla oluşturulmuştur. Uzlaştırma, soruşturma ve kovuşturma aşamalarına alternatif bir yol sağlar. Bu yöntemde, suç mağduru veya zarar göreni ile fail, uzlaştırma kurumunun atadığı uzlaştırmacı eşliğinde görüşür ve ihtilafı sona erdirir. Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu şikâyete tabi olmadığı için uzlaşma müessesesi bu suçta uygulanmaz.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda Teşebbüs
Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise faaliyeti teşebbüs aşamasında kalmış olur. Suçu işlemek kastıyla elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle suçu tamamlayamayan kişi, TCK’nın 35. maddesi gereğince teşebbüsten sorumlu tutulacaktır. Sırf hareket suçlarında hareketin yapılmasıyla suç tamamlandığı için kural olarak bu suçlarda teşebbüs mümkün değildir. Birden çok icra hareketinin bulunduğu durumlarda icra hareketleri ayrılabiliyor, bölünebiliyorsa teşebbüs mümkündür.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda İştirak
Suça iştirak terimi, bir suçun işlenmesi sürecinde birden fazla kişinin ortak bir karar alarak ve birlikte hareket ederek suçu işlemesini ifade eder (TCK m.37).
Türk Ceza Kanunu'nda suça iştirak, "Faillik", "Azmettirme", "Yardım Etme" ve "Bağlılık Kuralları" başlıkları altında düzenlenmiştir. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu ise özgü bir suç kategorisine dahildir. TCK m.40/2'ye göre, bu tür özgü suçlarda sadece belirli bir nitelikteki kişiler fail olabilirken, suçun işlenmesine yardımcı olanlar azmettiren veya yardım eden olarak kabul edilirler.
Örneğin, bir kişi hayvanı tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakma kararı aldığında ve bu kararı uygulamaya koymaya başladığında, bu eyleme katılan diğer kişiler de suça iştirak etmiş olabilirler. Özellikle, bu eylemi gerçekleştiren kişiye yönelik azmettirme veya yardım edilmesi durumunda, suça iştirak söz konusu olacaktır.
Suça iştirak, suçun işlenmesinde etkin bir rol oynayan herkesi kapsar ve TCK'nın ilgili maddelerinde belirtilen faillik, azmettirme veya yardım etme rollerini içerir. Bu nedenle, hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunda iştirak eden kişiler, suçun işlenmesindeki rollerine göre yargılanırlar ve cezalandırılırlar.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçunda Görevli Mahkeme
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu için yargılama yapmakla görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Sık Sorulan Sorular
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanunu'nun 177. maddesi, hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunu tanımlar. Bu suç, bir kişinin sorumluluğu altındaki bir hayvanı kontrol etmekte ihmalkar davranması veya bu hayvanı tehlikeli bir şekilde serbest bırakması durumunda altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Suçun işlenmesiyle amaçlanan, insanların güvenliğini sağlamak ve korumaktır. Bu tür eylemler, toplumun genel güvenliğini tehlikeye atabilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Suçun işlenmesi için, hayvanın tehlike oluşturabilecek bir şekilde serbest bırakılması veya kontrol altına alınmaması yeterlidir. Dolayısıyla, somut bir zararın meydana gelmesi beklenmez; eylemin tehlike oluşturabilecek nitelikte olması yeterlidir. Bu hüküm, hayvan sahiplerinin ve sorumlularının dikkatli olmaları ve gerekli önlemleri almaları gerektiğini vurgular. Suçu işleyenler, cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalır ve toplumun güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirlerin alınması önemlidir. Bu suçun önlenmesi ve cezalandırılması, toplumun genel güvenliği ve refahı için kritik öneme sahiptir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Kaç Yıl?
Gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Uzlaşmaya Tabii Mi?
Uzlaştırma kurumu, mahkemelerin iş yükünü azaltmak ve tarafların uzun dava süreçlerinde hak kaybı yaşamalarını önlemek amacıyla oluşturulmuştur. T Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması Suçu Şikayete Bağlı Mıdır?
Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçu TCK'da şikayete tabi suçlar kapsamında yer almamaktadır. Dolayısıyla, suçun işlenmesi durumunda savcılık tarafından resen soruşturma yapılır ve mahkeme tarafından resen kovuşturma yapılır.
Yargıtay Kararları
Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2015/24187
5237 sayılı TCK.nun 177. maddesinde; gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişinin cezalandırılacağı belirtilmiş olup, malvarlığı açısından tehlikeye sokulma haline maddede yer verilmemiştir.
Sanık tarafından şehirler arası otoyolun kenarında otlatılan büyükbaş hayvanlardan birinin yola çıkması sonucu maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği somut olayda, kişilerin hayatı ve sağlığı açısından somut bir tehlikenin meydana gelmemiş olması nedeniyle 177. maddesinde belirtilen suçun yasal unsurları oluşmadığı gözetilerek sanığın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun’da 69/2. maddesi uyarınca idari para cezası ile cezalandırılması gerekirken, yazılı şekilde 177/1 maddesi uyarınca mahkumiyetine karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2015/24187).
Yargıtay 12. Ceza Dairesi -Karar: 2019/7167
Olay günü katılan …’un sevk ve idaresindeki … plakalı otomobil ile Bartın istikametinden Kozcağız istikametine seyri sırasında, olay mahalline geldiğinde, başıboş halde yolda bulunan sanık …‘e ait büyükbaş hayvana çarpması sonucu, kendisinden şikayetçi olan katılan … ve …’un basit tıbbi müdahale ile iyileşir şekilde yaralanmasına sebebiyet verdiği olayda; taksirle yaralama suçundan kamu davası açılmış, hayvanı tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakma suçundan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ve mahkemece katılanların vücutlarında bir yaralanma olmadığı bu haliyle de suçun yasal unsurları oluşmadığı gerekçe gösterilerek, sanık hakkında beraat kararı verilmiş ise de; katılanların olay günü alınan adli muayene raporlarında basit tıbbi müdahale ile giderilebilir şekilde yaralandıklarının belirtilmesi ve 24.04.2015 tarihli Adli Tıp Kurumu raporunda sanığın, başıboş bıraktığı büyükbaş hayvanının meskun mahal dışında karayoluna girerek trafiğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi ve kazaya sebep olması nedeniyle, mevcut oluş şartlarındaki olayda asli kusurlu olduğunun beyan edilmesi karşısında, meydana gelen eylemin taksirle yaralana suçunun yanı sıra 5237 sayılı TCK’nın 177. maddesinde tanımlanan hayvanmın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması suçunu da oluşturduğu, her iki suçun birlikte işlendiği hallerde sanığın hangi suç nedeniyle cezalandırılacağı belirlenirken, suçlar için kanunda öngörülen cezaların ağırlığı değil, zarar-tehlike suçu kriterinin esas alınması gerektiği buna göre,sanığın taksirle yaralama suçundan cezalandırılmasının mümkün olduğu halde sadece taksire yaralama suçundan cezalandırılması gerektiği, dosya kapsamından katılanların şikayetlerinin bulunması sebebiyle olayda kusurlu olan sanığın taksirle yaralama suçundan mahkumiyetine karar verilmesi gerekirken, suçun unsurları oluşmadığı gerekçe gösterilerek beraat kararı verilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 12. Ceza Dairesi -Karar: 2019/7167).
