Mobbing Nedir?

Mobbing Nedir?

Psikolojik şiddet anlamına gelir. Bir grup insanın bir kişiye veya bir gruba sosyal kabadayılık yapması durumudur.

Mobbing işyerlerine özgü bir durum değildir. İşyerleri ile beraber okullarda, derneklerde, sivil toplum kuruluşlarında, kurslarda kısaca topluluk halinde çalışmanın zorunlu olduğu her yerde mobbinge maruz kalmak mümkündür.

Mobbing Ne Demek?

• İş yerinde psikolojik terör (psycho-terror at workplace),
• Duygusal taciz (emotional harassment),
• Psikolojik suiistimal (psychological abuse),
• İş yerinde zorbalık (workplace bullying),
• İş yeri sendromu

Mobbing Çeşitleri Nelerdir?

• Kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek
• Sosyal ilişkilere saldırılar
• Kişinin itibarına saldırılar
• Kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırılar
• Kişinin sağlığına dokunan saldırılar

İş yerinde Mobbing Sayılabilecek Haller Nelerdir?

• Çalışan hakkında işyerinde çıkarılmış söylenti.
• Çalışanın cinsel tacize maruz kalması.
• Çalışanın işinden ayrılmasını amaçlayan davranışlar.
• Çalışanın suçlanması, tehdit edilmesi, yok sayılması, rencide edilmesi.
• Çalışanın kendi iş performansı dışında işlerin verilmesi.
• Çalışanın tecrit edilmesi şeklinde sıralayabiliriz. 

Mobbing Suçunun Cezası Nedir?

• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 14’e göre hiç kimseyi dil, din, ırk gibi veya başka durumlara dayandırılarak ayrımcılık gözetilmemelidir.
• Türk Ceza Kanunu Madde 125’e göre fiili hareketlerle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi üç aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
• Türk Ceza Kanunu Madde 86’ya göre kasıtlı bir şekilde başkasının vücuduna acı veren, sağlığını ya da algılama yeteneğinin bozulmasına sebep olan kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
• Türk Ceza Kanunu Madde 106’ya göre vücut ve cinsel dokunulmazlığa yönelik saldırıyla ilgili tehditte bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Türk Ceza Kanunu Madde 267’ye göre idari yaptırım uygulamak için kişiye hukuka aykırı bir fiil uygulayan kişi bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Türk Ceza Kanunu Madde 123’e göre huzuru bozmak amacıyla bir kimseye sürekli telefon açmak, gürültü yapmak gibi rahatsız etmeye çalışarak hukuku aykırı başka davranışlarda bulunulması halinde mağdurun şikâyeti üzerine üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.

Kamuda Mobbing Cezası

Kamuda mobbing, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinde düzenlenen “hizmet içinde veya hizmet dışında devlet memurunun itibarını veya görevini rencide edebilecek nitelikte her türlü sözlü veya yazılı davranış” olarak tanımlanmıştır.

657 sayılı Kanun’un 125. maddesine göre, bir kamu görevlisinin mobbing uyguladığının tespit edilmesi halinde, ilgili kamu görevlisine disiplin cezası verilebilir. Disiplin cezasının ağırlığına göre, kamu görevlisi hakkında aşağıdaki cezalar uygulanabilir:

• Uyarma: Uyarma, bir kamu görevlisinin uyarılması ve durumunun üstlerinin bilgisine sunulmasıdır.
• Kınama: Kınama, bir kamu görevlisinin yaptığı bir eylem veya davranış nedeniyle yaptığı hareketin uygunsuzluğunun belirtilmesidir.
• Aylıktan kesme: Aylıktan kesme, bir kamu görevlisinin brüt aylık veya ücretinden 1/30’undan 1/8’ine kadar kesinti yapılmasıdır.
• Kademe ilerlemesinin durdurulması: Kademe ilerlemesinin durdurulması, bir kamu görevlisinin bir kademe ilerlemesinin 1/4’ünden 1/2’sine kadar süresiz olarak durdurulmasıdır.
• Devlet memurluğundan çıkarma: Devlet memurluğundan çıkarma, bir kamu görevlisinin memuriyetle ilişiğinin kesilmesidir.

Mobbinge Uğrayan Kişi Ne Yapmalı?

Mobbingin ispatı, çoğu durumda zor ve değişkenlik gösteren bir konudur. Bu sebeple mobbinge uğrayan kişi, hukuki yollara başvurmadan veya iş akdini sonlandırmadan önce birtakım önlemler almalıdır. Mobbinge uğrayan kişinin, bu duruma maruz kalmaya başlandığı günden itibaren yapması gerekenleri şu şekilde sıralanabilir: 

• İş yerinde mobbinge uğradığını gösteren yazışmaları saklamalı, mümkünse kopyasını almalıdır. 
• Kendisine uygulanan mobbing davranışlarının tarihini, uygulanan hareketi ve bu olaya şahit olan kişileri not almalıdır. 
• Yönetici pozisyonda bulunan kişiler tarafından yollanan mail, Whatsapp veya sms konuşmaları; mobbing ispatında kullanılabilir. Geç saatlerde bu tarz iletişim kanalları ile psikolojik tacize uğrayan kişi, bu verileri delil olarak kullanabilir. 
• Mesai saatleri dışında yapılan ve rahatsız etme amacı taşıyan telefon görüşmeleri, operatörlerden alınan kayıtlarla ispatlanabilir. 
• Mobbing sonucunda kişinin sağlığı bozulabilir. Görülen psikolojik tedaviye ilişkin hastane kayıtları, raporlar veya ilaç reçeteleri de delil olarak kullanılabilir. 
• Sosyal medya uygulamalarında, kişi aleyhine yapılan hakaret veya benzeri yorumlar da mobbing sayılır. Duruma göre mahkemece delil olarak değerlendirilebilir. 
• Mobbinge uğrayan kişi, bu zorbalığa şahit olan kişileri davada tanık olarak dinletebilir. Mobbingin ispatı konusunda oldukça önemli bir konudur. 

Mobbing Davası Açma Şartları

• İşyerinde ve iş ilişkisi içinde gerçekleşmesi,
• Mobbingin sistematik veya düzenli olarak gerçekleşmesi,
• Mobbingin kasıtlı olarak yapılması veya bu yönde ciddi emareler bulunması,
• Mobbingin pasifize etme, yıldırma, bezdirme, taciz etme, işten uzaklaştırma vb. gibi bir amaç taşıması,
• Mağdurun işine, kişiliğine ya da sağlığına zarar verilmesi.

Mobbing Davası Ne Kadar Sürer?

Mobbing davalarının süresi mahkemelerin iş yoğunluğuna ve dilekçenizin içeriğine göre değişmekte olup ortalama 6 ay ile 2 yıl arasındadır.

Mobbing Süreci İçinde Rol Alan Taraflar

Mobbing süreci içinde rol alan tarafları mobbing mağdurları, mobbing uygulayıcıları ve mobbing izleyicileri olmak üzere üç farklı grupta toplamak mümkündür. Çalışma hayatında her çalışan bu üç rolden birini oynamaya adaydır.

Mobbing Davasında Ne Kadar Tazminat Alınır?

Mobbing davasında mobbinge konu eylemlerin ağırlığı tazminat takdirinde dikkate alınmaktadır. Bu nedenle net bir tutar söylenmesi doğru olmayacaktır. Ancak mobbing davasında; 30.000,00 – 300.000,00 TL arasında mobbing tazminatına hükmedilebilmektedir.

Mobbing Nedeniyle İstifa Dilekçesi Örneği

……………Şirketi ……………Müdürlüğüne

 

KONU: İş akdimi işyerinde şahsımla ilgili yıldırıcı ve bezdirici davranmanız nedeniyle feshetmem hakkında.

…../……/…..  Tarihinden bu yana iş yerinizde çalışmaktayım.

Türk Borçlar Hukuku’na göre, işveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve iş yerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Ancak, gerek amirim............ gerek ise iş arkadaşlarım………….. Işimi bırakıp gitmem için…….. Şeklinde davranmaktadır. Bu davranışları dolayısıyla kendilerini şikâyet etmeme rağmen işverenliğinizce gerekli tedbirler alınarak söz konusu hukuka aykırı davranışlar önlenmemiş bulunmaktadır. Bu durum, gerek manevi gerek ise psikolojik olarak zarar görmeme neden olmaktadır. Bu davranışlar kasıtlıdır ve işi bırakmam için yapılmaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, şirketiniz ile olan iş akdimi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. Maddesinin 2. Fıkrasını f bendi (çalışma şartları uygulanmaması) uyarınca haklı nedenlerle feshediyorum.

Kişilik haklarımın ihlalinden doğan maddi ve manevi tazminat talep etme haklarım saklı kalmak kaydıyla haklı fesihten doğan kıdem tazminatımın tarafıma ödenmesini talep ediyorum.

Mobbing Yargıtay Kararları

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 25.05.2022 Tarihli ve 2022/4922 E., 2022/6503 K. Sayılı Kararı

“… davalı Şirkette müdür olarak çalışan P.Z. isimli kişinin davacıya cinsel amaçlı bir yaklaşımının olduğunu, sürekli iş dışında bir şeyler yapma yönünde tekliflerde bulunduğunu, gittiği yerlere davacıyı da yanında götürdüğünü, temadi eden eylemlerinin yoğunluğu nedeniyle davacının durumu üst makamlara bildirdiğini, bunun üzerine P.Z. isimli kişinin işlerle ilgili sürekli sorun çıkaran tarzda davranmaya başladığını, bezdirici şekilde işten memnuniyetsiz bir tavır aldığını, mesajlarına da arada sırada devam ettiğini, herhangi bir yere gittiğinde davacıyı yanında götürdüğünü beyan etmiştir. Uzman psikolog tarafından dosyaya sunulan 06.03.2018 tarihli yazıda ise “20.05.2017 tarihinde psikolog görüşmesi için müracaat eden davacı ile 6 bireysel görüşme yapıldığı, görüşmelerin durumsal ve reaktif sıkıntı ve kaygı şikayetleri sebebiyle sürdüğü ”nün bildirildiği görülmektedir…

 Dosya kapsamındaki tanık anlatımları, e-posta, whatsapp yazışma içerikleri birlikte değerlendirilip olayların kronolojik sıralamasına bakıldığında, olayın muhatabı davacı işçinin konuya ilişkin şikâyetini üst makamlara bildirmesi sonrasında da işveren vekilinin işle bağlantılı olmayan ve ilgisini belli edecek şekilde davranmaya devam ettiği, davacının ayrıca yıldırma, pasifize etme amacına yönelik işveren vekili davranışlarına maruz kaldığı anlaşılmaktadır. Temadi eden bu davranışlar nedeniyle davacının sağlığında zarar meydana geldiği, bu sebeple psikolojik destek aldığı, iddia edilenler ile belirtilen eylemlerin birbirleriyle örtüştüğü ve bu suretle davacının işyerinde psikolojik taciz ve baskıya uğradığı sonucuna ulaşılmıştır.”