İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
"Dava dosyası karara çıkmış ne demek ?" çok sık sorulan bir sorudur. Bir davada “dosya karara çıkmış” ifadesi, tüm yargılama işlemlerinin sona erdiğini ve mahkemenin karar vermek üzere dosyayı incelemeye başladığını belirtir. Bu aşamada hakim, tarafların sunduğu delil ve savunmaları değerlendirerek davanın esasına ilişkin nihai kararını verir. Böylece dava tamamlanır ve hukuki ihtilaf çözüme kavuşur.
Karara çıkmak ifadesi, hukukta bir davada yargılama sürecinin tamamlanmasının ardından mahkemenin dosyayı değerlendirip hüküm vermek üzere karar aşamasına geçmesini ifade eder. Bu aşamada hakim, tarafların sunduğu delil ve savunmaları göz önünde bulundurarak davanın esasına ilişkin nihai kararını oluşturur ve dava sonuçlanır.
İlk olarak "Karar aşaması nedir?" sorusuna cevap vermek gerekir. Karar aşaması, mahkemenin yargılamayı tamamlayıp delil ve beyanları inceleyerek davaya ilişkin nihai hükmü verdiği süreçtir. Bu, davanın sonuçlandığı son aşamadır. Mahkeme, karar aşamasına davadaki yargılama süreci tamamlandıktan sonra gelir. Bu süreçte tarafların dilekçeleri alınır, deliller toplanır, tanıklar dinlenir, bilirkişi raporları sunulur ve duruşmalar yapılır. Tüm bu işlemler sona erdiğinde, hakim dosyanın artık yeterince incelendiğine kanaat getirirse, yargılamayı sona erdirip dosyayı hükme bağlamak üzere karar aşamasına geçirir. Bu, mahkemenin artık davaya ilişkin nihai kararı vermeye hazır olduğu anlamına gelir.
Karar verilmeden önce mahkeme, davayla ilgili tüm bilgi ve belgeleri toplar. Bu dava süreci aşamalarında tahkikat yapılır, tarafların sunduğu deliller incelenir, tanıklar dinlenir ve duruşmalar gerçekleştirilir. Amaç, uyuşmazlığın tüm yönleriyle aydınlatılarak adil bir karar verilmesini sağlamaktır.
Dava dosyası karara çıktıktan sonra, mahkeme nihai kararını yazılı olarak açıklar. Taraflara kararın tebliği ile birlikte yasal süreler işlemeye başlar. Taraflar, karardan memnun değilse istinaf veya temyiz süreleri içinde kanun yollarına başvurabilirler. Başvuru yapılmazsa karar kesinleşir ve icra edilebilir hale gelir. Yani, karar sonrası süreç ya itirazla devam eder ya da hükmün uygulanması aşamasına geçilir.
Mahkeme, karar aşamasına geldikten sonra dosyadaki delilleri değerlendirerek gerekçeli kararını yazar. Bu karar, davanın neden o şekilde sonuçlandığını açıklayan hukuki dayanaklarla birlikte hazırlanır. Karar yazıldıktan sonra, taraflara tebligat yoluyla resmî olarak bildirilir. Tebliğ tarihi, istinaf veya temyiz gibi kanun yollarına başvurmak isteyen taraflar için sürelerin başladığı gün kabul edilir. Bu nedenle kararın tebliği, hem hukuki süreçlerin işlemesi hem de tarafların hak kaybı yaşamaması açısından büyük önem taşır.
Taraflar, mahkeme kararına katılmadıkları takdirde itiraz veya istinaf yoluna başvurarak kararı üst mahkemeye taşıma hakkına sahiptir. İlk derece mahkemesinin verdiği kararlar, genellikle kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf mahkemesine götürülebilir. Bu süreçte taraflar, kararın hukuka aykırı olduğunu düşündükleri noktaları belirterek yeniden incelenmesini talep edebilir. İstinaf başvurusu, hem usul hem de esas yönünden değerlendirme yapılmasını sağlar ve kararın bozulmasına, düzeltilmesine ya da onanmasına yol açabilir.
Mahkeme kararı, taraflar yasal sürede itiraz etmezse veya üst mahkemece onanırsa kesinleşir. Kesinleşen karar artık bağlayıcı hale gelir ve uygulanabilir olur. Bu aşamada, kararın gereğinin yerine getirilmesi için icra takibi başlatılabilir ya da idari işlemler yapılabilir. Böylece yargılama süreci tamamlanır ve karar fiilen hayata geçirilir.
Karara çıkmış bir dava dosyasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
Tebliğ Tarihi: Mahkeme kararının taraflara ne zaman tebliğ edildiği çok önemlidir; çünkü istinaf veya temyiz gibi itiraz hakları bu tarihten itibaren sınırlı bir sürede kullanılabilir (genellikle 2 hafta).
Kararın Gerekçesi: Kararın hukuki dayanakları ve mahkemenin değerlendirmesi dikkatlice okunmalıdır. Hatalı ya da eksik değerlendirmeler varsa üst mahkemeye başvuru için gerekçe oluşturur.
Kanun Yolu Süresi: Karara karşı istinaf veya temyiz hakkınız olup olmadığını ve süresini kontrol etmelisiniz. Süre kaçırılırsa karar kesinleşir.
Kesinleşme Şerhi: Kararın kesinleşip kesinleşmediği icra veya diğer uygulama işlemleri için önemlidir. Kesinleşmeden icra takibi başlatılamaz.
Kararın Sonuçları: Hükmün ne anlama geldiği, hangi hak veya yükümlülükleri doğurduğu dikkatle incelenmelidir.
Bu noktalara dikkat edilmesi, hak kaybının önlenmesi ve sonraki adımların sağlıklı planlanması açısından oldukça önemlidir.
Taraflara yapılan kararın tebliği, mahkemenin verdiği hükmün resmî olarak bildirilmesidir. Tebliğ, genellikle yazılı olarak yapılır ve kararın taraflara ulaştığı tarih, kanun yollarına başvuru süresinin başlaması açısından kritik önem taşır. Bu nedenle, tebliğ tarihi doğru şekilde kaydedilmeli, istinaf ve temyiz süreleri takip edilmelidir.
Mahkeme kararına karşı istinaf veya temyiz yoluna başvurmak isteyen tarafların, yasal süreleri dikkatle takip etmesi gerekir. Genellikle kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde bu başvurular yapılmalıdır. İstinaf ve temyiz süreleri kaçırılırsa bu durum kanun yolu hakkının kaybına ve kararın kesinleşmesine neden olur.
Karar sonrası icra ve infaz süreci hukuk veya ceza davası olmasına göre farklı işler:
Hukuk Davalarında (İcra Süreci):
Kesinleşen kararın uygulanması için alacaklı taraf, icra dairesine başvurur. Kararın bir örneği ve "kesinleşme şerhi" ile birlikte icra takibi başlatılır. İcra dairesi borçluya ödeme emri gönderir. Borçlu, ödemez veya itiraz etmezse haciz işlemleri gibi zorlayıcı yollar devreye girer.
Ceza Davalarında (İnfaz Süreci):
Ceza mahkemesinin kesinleşen mahkeme kararı, Cumhuriyet savcılığına gönderilir. Savcılık, hapis cezası, adli para cezası, kamuya yararlı bir işte çalışma gibi kararların infazını başlatır. Gerekirse kişi cezaevine çağrılır veya hakkında yakalama kararı çıkarılır.
Her iki durumda da, kararın fiilen uygulanabilmesi için önce kesinleşmiş olması şarttır.
Karara çıkmak kesin karar anlamına gelmez.
Bu ifade, mahkemenin yargılama sürecini tamamlayarak artık karar vereceği aşamaya geçtiğini gösterir. Ancak verilen karar, taraflara tebliğ edildikten sonra ve itiraz süresi dolduğunda ya da kanun yolları tüketildiğinde kesinleşir. Yani, “karara çıkmak” karar sürecinin son adımıdır. Kesinleşen mahkeme kararı uygulanabilir ve bağlayıcıdır.
Kesinleşen mahkeme kararı sonrası dava genellikle yeniden açılamaz. Ancak yeni ve önemli bir delilin ortaya çıkması, usul hatası, hile ya da sahte belge kullanılması gibi durumlarda yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir. Bu istisnai durumlar dışında aynı konuda tekrar dava açılması mümkün değildir.
Karar duruşması sırasında tarafların bulunması şart değildir. Mahkeme, duruşmada kararını açıklar ve tarafların yokluğunda da hüküm kesinleşir. Mahkeme kararı sonrası işlemler adına taraflar karardan haberdar olmak için tebligat yoluyla bilgilendirilir ve gerektiğinde itiraz haklarını kullanabilirler.