İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Eş durumu tayini 2025 yılı itibarıyla, kamu kurumlarında çalışan eşlerin aynı yerde görev yapabilmesini sağlamak amacıyla uygulanan bir yer değiştirme hakkıdır. Bu düzenleme, evli olan memurları kapsar ve eşlerden birinin çalıştığı kurumun bulunduğu yere diğer eşin tayin istemesiyle hayata geçer. Sağlık, eğitim ve güvenlik gibi kamu hizmetlerinde görevli personel için yaygın olarak uygulanmaktadır.
Eş durumu tayini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili memur tayin yönetmeliği ile düzenlenmiş bir mazeret tayini türüdür. Kanuni olarak, evli memurların aile birliğini koruyabilmesi amacıyla eşinin görev yaptığı yere atanma hakkı tanınır. Bu hak, kamu hizmetinin aksamaması şartıyla ve belirli süre, statü ve kurum koşullarına bağlı olarak uygulanır. Genel çerçevede, aile bütünlüğünü sağlamak devletin gözettiği sosyal bir haktır.
Eş durumu tayin şartları, evli kamu personelinin yer değiştirme talebinde bulunabilmesi için belirlenmiş yasal kriterleri içerir. Bu haktan, devlet memurları ile öğretmenler, sağlık çalışanları ve güvenlik görevlileri gibi kamu kurumlarında görev yapanlar yararlanabilir. Eşlerin her ikisinin de kamu görevlisi olması ya da birinin özel sektörde SGK’lı olarak çalışıyor olması gibi durumlar şartlara dâhildir. Ayrıca hizmet süresi, kadro durumu ve eşin görev yaptığı kurumun yeri gibi faktörler de tayin hakkını etkiler.
Eş durumu atama takvimi 2025 yılı için şu şekilde belirlenmiştir:
-Öğretmenler İçin (MEB Kadrolu Personel)
Ön Başvuru ve Belge Teslimi: 30 Haziran – 8 Temmuz 2025
Tercih İşlemleri: 10 – 14 Temmuz 2025
Atama Sonuçlarının Açıklanması: 16 Temmuz 2025
Göreve Başlama / İlişik Kesme: 17 Temmuz 2025 itibarıyla
-Diğer Kamu Personeli Eş Durumu Tayini İçin (Genel Memurlar)
Başvuru Dönemi: 27 Haziran – 18 Temmuz 2025
Başvurular, kurumların personel yönetim sistemleri üzerinden yapılacaktır.
Eş durumu tayini başvurusu, belirlenen tarihler arasında elektronik sistem (MEBBİS veya GSBNET gibi) üzerinden yapılır. Başvuru sırasında evlilik cüzdanı, eşin görev belgesi ve hizmet dökümü gibi gerekli belgeler sisteme yüklenir. Belgeler kurum tarafından incelendikten sonra başvurusu onaylanan adaylar tercih yapma hakkı kazanır. Tercihlerin ardından yapılan atamalar ilan edilir ve ataması gerçekleşen memur, ilişik keserek yeni görev yerine geçiş yapar.
Eş durumu tayini, genellikle yılda iki kez olmak üzere dönemsel olarak uygulanır. Kamu kurumlarında en yaygın dönemler, yaz (temmuz–ağustos) ve kış (ocak–şubat) aylarında yapılan yer değiştirme takvimleridir. Bu dönemlerde başvuru alınır, belgeler değerlendirilir ve tercihler doğrultusunda atamalar gerçekleştirilir. Her kurum, kendi hizmet gereklerine göre bu dönemleri belirleyebilir.
Eş durumu tayini için hangi evraklar gerekli?
-Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği
-Hizmet belgesi dökümü ve çalıştığı işyerini gösteren belge
-Evlilik cüzdanı örneği
-İkametgâh belgesi
-Hizmet belgesi
Eş durumu tayini hangi şartlarda yapılır?
-Başvuru yapabilmek için memurun eşinin kamu personeli ya da en az 1 yıldır SGK’lı olarak çalışıyor olması gerekir. Ayrıca memurun bulunduğu kurumda asgari hizmet süresini tamamlamış olması ve kurumun tayine açık kadrosu bulunması şarttır.
Eş durumu tayini başvurusu yapabilmek için tarafların resmî nikâh ile evli olması zorunludur; yalnızca imam nikâhı veya fiilî birliktelik yeterli sayılmaz. Ayrıca, memur olmayan eşin özel sektörde çalışıyor olması durumunda, en az 1 yıldır SGK’lı olarak kesintisiz çalışıyor olması gerekir. SGK kayıtları, e-Devlet üzerinden alınan hizmet dökümü ile belgelenmelidir. Bu şartlar sağlanmadığında başvuru kabul edilmez.
Eş durumu tayinleri yalnızca evlilik nedeniyle değil, sağlık sorunları veya öğrenim durumu gibi mazeretlerle de talep edilebilir. Mazeret tayini başvurusu için sağlık mazeretinde, memurun kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının tedavisinin bulunduğu yerde görev yapma hakkı doğar ve bu durum sağlık kurulu raporuyla belgelenmelidir. Öğrenim mazeretinde ise, memurun yüksek lisans veya doktora gibi bir eğitime kayıtlı olması ve görev yaptığı yerde bu eğitimin verilememesi gerekir. Her iki durumda da belgelerin resmi ve kuruma uygun şekilde sunulması zorunludur.
Sağlık durumu nedeniyle tayin talebinde bulunabilmek için memurun kendisinin, eşinin, çocuklarının ya da bakmakla yükümlü olduğu anne veya babasının tedavisinin belirli bir yerde devam etmesi gerekir. Bu atama talebi, tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmelidir. Raporun, hastalığın uzun süreli tedavi gerektirdiğini ve tedavinin yalnızca ilgili yerde mümkün olduğunu açıkça belirtmesi şarttır.
Memurun eşinin yüksek lisans, doktora veya uzmanlık eğitimi gibi örgün ve sürekli bir programa kayıtlı olması durumunda, eşin öğrenim gördüğü ilde görev yapabilmesi için tayin talep etme hakkı doğar. Bu atama talebinde bulunabilmek için eğitim programının resmi ve YÖK tarafından tanınan bir kurumda yürütülmesi gerekir. Ayrıca, memurun bulunduğu görev yerinde eşin eğitiminin sürdürülememesi şartı da aranır. Başvuru sırasında, eşin öğrenci belgesi ve program bilgilerini içeren resmi belgeler sunulmalıdır.
Özel sektör çalışanı eş tayini için eşin her iki tarafın da memur olması şartı kaldırılmıştır. Eğer eş kamu personeli değilse, başvuru yapılan tarihten önceki son iki yıl içinde en az 360 gün sosyal güvenlik primi ödeyerek, ya kendi adına ya da bir işverenin yanında çalışıyor olması gerekmektedir. Ayrıca, başvuru tarihinde hâlâ aktif olarak çalışıyor olması şarttır.
SGK primiyle eş durumu tayini talep edilebilmesi için, kamu görevlisi olmayan eşin başvuru tarihinden önceki son iki yıl içinde en az 360 gün sigortalı olarak çalışmış ve hâlen aktif şekilde çalışıyor olması gerekir. Bu şart, özel sektörde çalışan eşler için zorunludur ve SGK hizmet dökümü ile belgelenmelidir. Aksi durumda başvuru geçersiz sayılır.
Eş durumu tayininde, özel sektörde çalışan eşin sadece SGK'lı olması yeterli değildir. Başvuru tarihinden geriye doğru son 1 yıl içinde kesintisiz şekilde çalışıyor olması da şarttır. Bu durum, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınacak hizmet dökümü ile ispatlanmalıdır. İşten çıkış, prim boşluğu veya sigortasız geçen süreler bu hakkın kullanılmasını engelleyebilir. Bu nedenle, primlerin düzenli yatırılmış olması büyük önem taşır.
Eş durumu tayini talebi idare tarafından reddedilirse, memur öncelikle red kararına karşı ilgili kuruma yazılı olarak itiraz edebilir. İtiraz süresi genellikle 60 gün olup, bu süre içinde başvuru yapılmalıdır. Kurum içi itirazın reddi hâlinde ise memur, işlemin iptali için idare mahkemesinde dava açma hakkına sahiptir. Davada, başvurunun neden reddedildiğine ilişkin belgeler ve yasal dayanaklar sunulmalıdır. Tayin itiraz süreci, hukuki hakların korunması açısından son derece önemlidir.
Eş durumu tayini talebinin idare tarafından reddedilmesi durumunda, memurun idari yargıya başvurma hakkı vardır. Red işlemi tebliğ edildikten sonra, 60 gün içinde idare mahkemesine iptal davası açılabilir.
Tayin Dilekçesi Örneği:
İSTANBUL İDARE MAHKEMESİ’NE
(Davacının görev yaptığı kuruma göre yetkili idare mahkemesi değişebilir.)
DAVACI: [Ad Soyad]
T.C. Kimlik No: [XXXXXXXXXXX]
Adres: [Açık adresiniz]
VEKİLİ: Av. Mehmet GENÇ
Baro Sicil No: [XXXXX]
Adres: Balmumcu, Barbaros Blv. No:38/8, 34349 Beşiktaş/İstanbul
DAVALI: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (veya bağlı olunan kurum)
Adres: [Kurumsal adres]
DAVA KONUSU:
Eş durumu mazeretine dayalı tayin talebimin reddine ilişkin [red tarihli ve sayı numaralı] işlemin iptali talebidir.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkilim, [X] tarihinden bu yana T.C. Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak [il/ilçe, okul adı] kurumunda görev yapmaktadır.
Müvekkil, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik uyarınca, eş durumu mazeretine dayanarak yer değiştirme talebinde bulunmuştur.
Müvekkilin eşi [eşin adı], [kurum/şirket adı] bünyesinde, başvuru tarihinden önceki son 2 yıl içinde en az 360 gün SGK primi ödenmiş ve halihazırda da çalışmakta olup, bu durum belgelerle açıkça ortaya konulmuştur.
Ancak idare, sunulan tüm belgelere rağmen müvekkilin tayin talebini herhangi bir somut gerekçeye dayanmaksızın reddetmiştir.
Söz konusu işlem;
hukuki dayanaktan yoksun,
eşitlik ilkesine aykırı,
ve aile birliğini koruma ilkesini ihlal eder niteliktedir.
Anayasa’nın 41. maddesi gereği aile birliğinin korunması esastır. Müvekkilin eşiyle fiilen ayrı şehirlerde yaşamak zorunda bırakılması, bu hakkın ihlali anlamına gelmektedir.
HUKUKİ NEDENLER:
T.C. Anayasası madde 41
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik
İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) madde 2, 7 ve devamı
DELİLLER:
Red kararına ilişkin resmi yazı
Evlilik cüzdanı örneği
SGK hizmet dökümü
Eşin görev/çalışma belgesi
Dava dosyasında sunulacak diğer resmi belgeler
SONUÇ ve TALEP:
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle,
Eş durumu mazeretine dayalı tayin talebinin reddine ilişkin idari işlemin iptali,
Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesi talep olunur.
Saygılarımızla,
AV. MEHMET GENÇ
Av. (imza)
EKLER:
Vekaletname örneği
Red yazısı
SGK hizmet dökümü
Evlilik cüzdanı fotokopisi
Eşin çalışma belgesi
Diğer belgeler
Süresi: Tebligat tarihinden itibaren 60 gün içinde itiraz edebilir veya dava açabilirsiniz. İtiraz yapılması dava açma süresini durdurmaz; bu nedenle süreleri dikkatle takip etmek önemlidir.