İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Nafaka, boşanma veya ayrılık sonrası eşlerden birinin diğerine veya çocuklara maddi destek sağlamakla yükümlü olduğu yasal bir yükümlülüktür. Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenmiş olan nafaka; yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, tedbir nafakası ve yardım nafakası olmak üzere dört temel kategoriye ayrılır. Amaç, tarafların özellikle boşanma sonrası ekonomik açıdan mağdur olmasını engellemektir.
Türk Medeni Kanunu’nun 175. ve devamı maddelerinde nafaka türleri ve şartları detaylı şekilde düzenlenmiştir. Kanunda; tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası ayrı başlıklar altında ele alınır. Her bir nafaka türü, ilgili tarafların ekonomik durumu, evlilik süresi ve çocukların ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak hükme bağlanır.
İlgili makalelerimiz için tıklayabilirsiniz: İştirak Nafakası, Süresiz Nafaka Sorunu, Çekişmeli Boşanma Davası, Anlaşmalı Boşanma Davası
Nafakanın temel amacı, boşanma veya ayrılık durumunda ekonomik olarak zayıf duruma düşen eşin ve varsa çocukların korunmasını sağlamaktır. Taraflar genellikle nafaka ödeyen yükümlü (çoğunlukla ekonomik durumu daha iyi olan eş) ile nafaka alan hak sahibi (yoksulluğa düşecek olan eş veya çocuk) olarak belirlenir. Bu sayede sosyal denge korunur ve mağduriyetlerin önüne geçilir.
Nafaka türleri 2025 yılı itibarıyla Türk Medeni Kanunu’nda dört ana başlık altında toplanmaktadır: Tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası.
Tedbir nafakası nedir sorusu, boşanma aşamasındaki birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Bu nafaka türü, boşanma davası süresince eşlerin ve çocukların geçimini sağlamak amacıyla mahkeme kararıyla geçici olarak bağlanır. Amaç, dava sonuçlanana kadar ekonomik dengenin korunması ve tarafların mağduriyet yaşamamasıdır.
Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası maddi olarak zor duruma düşecek olan eşe, diğer eş tarafından ödenen sürekli veya belirli süreli bir destektir. Yoksulluk nafakası şartları arasında, nafaka talep eden eşin boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olması ve diğer eşin ekonomik gücünün buna uygun olması yer alır. Ayrıca nafaka talep eden eşin, boşanmada ağır kusurlu olmaması gerekir. Bu nafaka türü, sosyal adaletin sağlanması açısından büyük önem taşır.
İştirak nafakası, boşanma sonrası çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, çocuğun velayeti kendisinde olmayan ebeveyn tarafından ödenen katkıdır. İştirak nafakası hesaplama sürecinde, çocuğun yaşı, ihtiyaçları, yaşam standardı ve ebeveynlerin gelir durumu dikkate alınır. Mahkeme, bu kriterler doğrultusunda çocuğun yüksek yararını gözeterek nafaka miktarını belirler.
Yardım nafakası, ekonomik olarak güçsüz durumda olan altsoy, üstsoy veya kardeşlere, maddi durumu iyi olan aile bireyleri tarafından ödenen bir nafaka türüdür. Peki, yardım nafakasını kim alır? Geçimini sağlayamayan anne, baba, çocuk veya kardeş gibi yakın akrabalar, yardım nafakası talep edebilir. Bu nafaka, aile dayanışmasını hukuk çerçevesinde güvence altına almayı amaçlar.
“Nafaka davası nasıl açılır?” sorusu, nafaka talep edecek kişiler tarafından sıkça araştırılır. Nafaka davası, ilgili aile mahkemesine yazılı dilekçe ile başvurularak açılır. Dilekçede hangi tür nafaka talep edildiği ve nedenleri açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, gelir durumu ve maddi ihtiyaçları gösteren belgeler eklenmelidir. Mahkeme, dosyayı inceleyerek tarafların haklarını gözeten bir karar verir.
Nafaka davalarında yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerindeki aile mahkemesidir. Görevli mahkeme ise, Türk Hukuku’nda aile hukukuna bakan mahkemedir. Bu mahkeme, nafaka taleplerini değerlendirip karar verir.
Nafaka davası açarken, kimlik fotokopisi, gelir belgeleri, giderlere dair kanıtlar ve varsa boşanma kararı gibi evraklar gereklidir. Süreç, dilekçenin mahkemeye sunulmasıyla başlar; mahkeme tarafları dinler, delilleri inceler ve karar verir. Bu süreçte avukat desteği almak hak kaybını önleyebilir.
Nafaka miktarı, tarafların gelir durumu, ihtiyaçları ve yaşam standartları göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından belirlenir. Mahkeme, adil ve makul bir destek sağlamak için her davanın özel koşullarını değerlendirir. Ayrıca, nafaka miktarı zamanla değişen durumlara göre artırılabilir veya azaltılabilir.
Nafaka kararında tarafların gelir durumu temel kriterlerden biridir. Mahkeme, nafaka ödeyecek kişinin maddi gücünü ve nafaka alacak kişinin ihtiyaçlarını detaylı şekilde inceler. Gelir beyanları, banka hesapları ve resmi belgeler bu süreçte önemli rol oynar. Adil nafaka belirlemek için gelir dengesi titizlikle değerlendirilir.
Nafaka miktarının belirlenmesinde hakimin takdir yetkisi önemli bir rol oynar. Mahkeme, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını değerlendirerek, adil ve hakkaniyete uygun karar verir.
Nafaka artırımı davası, nafaka alan kişinin maddi ihtiyaçlarının artması veya nafaka verenin gelir durumundaki değişiklikler nedeniyle talep edilir. Bu dava ile nafaka miktarının yeniden düzenlenmesi sağlanır. Öte yandan, nafaka kaldırma şartları arasında, nafaka alacaklısının maddi durumunun iyileşmesi veya nafaka vermekle yükümlü kişinin ekonomik gücünün ciddi şekilde azalması gibi durumlar yer alır. Mahkeme, bu şartları değerlendirerek nafakanın azaltılmasına veya tamamen kaldırılmasına karar verebilir.
Nafaka indirim davası ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Nafaka miktarı, tarafların maddi ve sosyal durumlarındaki değişikliklere bağlı olarak yeniden talep edilebilir. Gelirin artması veya azalması, sağlık durumu gibi faktörler, nafakanın artırılması, azaltılması ya da kaldırılması için mahkemeye başvurma hakkı doğurur. Böylece, nafaka ödemeleri güncel ihtiyaçlara uygun hale getirilir.
Nafaka davası açabilmek için, öncelikle nafaka hakkının doğmuş olması gerekir. Davacı, nafaka talebini destekleyecek maddi ve hukuki gerekçelere sahip olmalıdır. Ayrıca, mahkemeye başvuru sırasında gerekli belgelerin eksiksiz sunulması ve yetkili mahkemeye başvurulması şarttır. Bu koşullar sağlanmazsa, dava reddedilebilir.
Mahkeme tarafından verilen nafaka kararları, ödenmediği takdirde nafaka icra takibi yoluyla tahsil edilebilir. Bu süreçte, nafaka alacaklısı icra müdürlüğüne başvurarak alacağını talep eder. İcra takibi, nafaka ödemelerinin düzenli yapılmasını sağlamak için etkili ve yasal bir yöntemdir.
Nafaka borcunun zamanında ödenmemesi durumunda, nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir ve gerektiğinde suç duyurusunda bulunabilir.
Nafakanın ödenmemesi durumunda, alacaklı icra takibi başlatabilir ve borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme yapılmazsa, mahkeme kararıyla tazyik hapsi uygulanabilir. Tazyik hapsi, nafaka borcunu yerine getirmeyen kişinin hapis cezası almasıdır ve genellikle geçici bir çözüm olarak kullanılır. Bu süreç, nafaka alacaklısının hakkını korumak için önemlidir.
Tazyik Hapsi ile ilgili detaylı bilgi için ilgili makalemize buradan ulaşabilirsiniz.