Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?
Destek yoksun kalma tazminatı, ölen birinin yaşarken baktığı ve bu kişinin ölmesiyle birlikte destek alan kişilerin uğradığı zararlar, kayıplardır. Destekten yoksun kalma tazminatı maddi tazminat davası kapsamındadır. Tabi ki bu kişiler maddi tazminat talebinde bulunurken manevi tazminat talebinde de bulunabilir. Destekten yoksun kalma tazminatı ölen kişinin desteğinde olduğu kişilerin, hayatlarını aynı şekilde devam etmelerini sağlamaktadır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davasını Kimler Açabilir?
Destekten yoksun kalma tazminatı maddi tazminat davası kapsamında olduğu için ölen kişiden maddi olarak yardım olan kişileri kapsamaktadır.
● Ölen kişinin annesi, babası, eşi, çocukları; destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Bu kişilerin, ölen kişinin onlara destek sağladığını ispat etmelerine gerek yoktur. Nitekim Yargıtay’a göre de, hayatın olağan akışında aile bireyleri birbirlerine yaşarken destek olurlar. Dolayısıyla bunun ispatına göre yoktur. Tabi ki davalı taraf ölen kişinin, aile bireylerine destek sağlamadığını ispat edebilir. O halde destekten yoksun kalma tazminatını ödememesine karar verilebilecektir. Örneğin ölen kişinin anne babasına hiç maddi yardımda bulunmadığı, ilgilenmediğini davalı taraf ispat ederse; anne baba bu tazminat ödenmeyecektir.
● Ölen kişinin, aile bireyleri dışındakilerde bu tazminatı talep edebilir. Ölen kişinin bir arkadaşı, herhangi bir akrabası veyahut nişanlısı gibi kişilerde bu tazminatı talepedebilir. Tabi ki bu kişilerin destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilmesi için
ölen kişiden maddi yardım aldıklarını ispatlamaları gerekir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminat Davasında ‘Destek’ Kavramı Nedir?
Destek kavramı, ölüm halinde ortaya çıkar. Destekten bahsedebilmek için ölen kişinin, maddi yardımda bulunduğu kişileri geçimini kısmen veya tamamen veyahut ilerde de karşılamaya devam etmesi muhtemel olması gerekir. Yani ölen kişinin sağladığı bu yardımın düzenli olması gerekir. Dolayısıyla bu kişiler ölen kişinin yokluğuyla birlikte sosyal veyahut ekonomik olarak kayıpta olmaları gerekir. Destekten yoksun kalma tazminatı bir miras değildir. Ölümle birlikte ölen kişinin desteğinden yoksun kalmış kişilere tanınan bir haktır. Örneğin çocuklar anne ve babalarına hem ev içinde hem de ekonomik olarak bağımlıdırlar. Ev işleri, bakımları, okul masrafları bakımından bir bağlılık içindedirler. Anne veyahut babanın kaybedilmesi ile çocuklar maddi manevi tazminat talebinde bulunabilir. Ya da tam tersi çocuğun, anne babasına destek olduğunu düşünelim.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Maddi Tazminat
- ● Cenaze giderleri,
- ● Ölümün hemen gerçeklememesi halinde ölüme kadar olan tedavi gider, masrafları,
çalışma gücünün kaybı veyahut azalması, - ● Ölenin desteğinden yoksun kalan kişiler maddi tazminat talebinde bulunabilirler.
Bu kişiler, kişi hayatta olsaydı ve çalışma hayatı boyunca onlara sağlayacağı destekten mahrum
kalmalarıyla nedeniyle zararlarının tazminini isteyebilirler. Zarar gören kişi, zarar verenin kusurunu aynı
zamanda zararını ispat etmek zorundadır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Manevi Tazminat
Destekten yoksun kalma tazminatında maddi tazminatla birlikte talep edilebilir. Manevi tazminatın amacı olay sebebiyle duyulan acının az da olsa giderilmesidir. Manevi tazminat isteyen kişilerin amacı zenginleşme olmamalıdır. Miktar belirlenirken; olayın özellikleri, tarafların mali, sosyal durumları, tarafların kusur oranı gibi kriterler göz önüne alınır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yetkili Mahkeme
- Destekten yoksun kalma tazminatı kural olarak davalının yerleşim yerindeki
mahkemede açılır. Davalı sayısı birden fazla ise herhangi birinin yerleşim yerinde
açılabilir. - Davalı bir şirket, kurum vb. İse işyerinin merkezinin bulunduğu yerde veyahut işlemi
yapan şubesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir. - Kazanın gerçekleştiği yer mahkemesinde açılabilir.
- Zarar görenin yerleşim yerinde açılabilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Açma Süresi Nedir?
Destekten yoksun kalma tazminatı davasında davanın açılması süresi; zararın ve zarar verenin öğrenilmesinden itibaren 2 yıldır. Ancak herhalde 10 yıl içerisinde davanın açılması gerekir. Destekten yoksun kalma tazminatı davasına konu olan olay için aynı zamanda ceza davası da açılmışsa ve ceza davası zamanaşımı süresi daha fazla ise destekten yoksun kalma tazminatı davası; ceza davası zamanaşımı süresi içerisinde açılabilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi – 2003 / 33904 Karar
Davacılar Dursun ve Leyla çocukları Şebnem’in ölümü nedeniyle destek tazminatı da istemişlerdir. Genel yaşam deneyimleri ve hayatın olağan akışı yetişkin bir insanın anne ve babasına her halükarda ve belirli bir düzeyde destek olacağını gösterir. Bu desteğin miktarı tarafların yaşam düzeyi, sağlık, sosyal ve ekonomik durumları ile orantılı olarak değişebilirse de çocuğun hiç destek olmayacağı kabul edilemez. Zira destek mutlaka para veya maddi katkı şeklinde olmayabilir. Bunun dışında çeşitli hizmet ve yardımlarla da destek olunabilir. Anne ve babanın varlıklı olmaları çocukların desteğine ihtiyaç duymadıkları veya ileride duymayacakları sonucunu da doğurmaz. Davacıların çocukları Şebnem’in ölümüyle destekten yoksun kaldıklarının kabulü gerekir. Davacıların bu kalem isteğinin kabulü ile gerçekleşen zarara hükmolunması gerekirken davacıların maddi tazminat talebinin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi – 2003 / 33904 Karar).
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi – 2005/ 9566 Karar
Asıl davanın davacılarından anne ve babanın maddi durumlarının iyi ve gelirlerinin fazla olması ve ölenin gelir ve yardımına muhtaç olmamaları anılan davacıların destekten yoksun kalma tazminatı talep etmelerine engel değildir. Nitekim destekten yoksun kalma yalnız parasal yardım olarak düşünülemez. Evladın bayram günlerinde anne ve babaya ziyareti ve evde ailesine yardımcı olması, her türlü hastalık ve sair sıkıntılarında yardıma koşma görevi maddi desteğin kapsamında değerlendirilmelidir (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi – 2005/ 9566 Karar).
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi – 1992 / 4737 Karar
Davacıların maddi durumlarının ve gelirinin pek fazla ve yeterli derecede bulunması ve ölenin gelir ve yardımına muhtaç olmamaları davacıların destekten yoksun kalma tazminatı talep etmelerine mani değildir. Nitekim destekten yoksun kalma yalnız parasal yardım olarak düşünülemez. Evladın bayram günlerinde anne ve babaya ziyareti ve evde ailesine yardımcı olması, her türlü hastalık ve sair sıkıntılarında yardıma koşma görevi maddi desteğin kapsamında kabul edilmelidir (Yargıtay 19. Hukuk Dairesi – 1992 / 4737 Karar).