Alacaklı ile borçlu arasındaki borç ya da ticari ilişki nedeniyle borçlunun borcunu ifa edememesi halinde, alacaklı icra dairesi vasıtasıyla alacak tahsili işlemi başlatabilir. Bu durumda icra dairesi borçluya tebligat çıkartarak alacağın tahsilini talep eder. Borç yasal süresi içinde ödenmezse ve borçlu tebligata itiraz etmezse icra işlemi kesinlecektir. Bu aşamalar geçtikten sonra borçlunun mallarına haciz işlemi uygulanabilecektir. Borçların ödenmemesi halinde alacaklının borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarına adli ve idari olarak el koymasına haciz denir. Borçlu borcu ödeme emri dahilinde öderse haciz işlemi uygulanmaz.
İcra takibiyle birlikte borçlunun üzerindeki mal ya da mallar haczedildikten sonra bu mallar satılabilecektir. Bu para satıştan elde edilen paralar da paylaşılacaktır. Borçluya ait taşınır ve taşınmaz mallara borcun ödenmesi için haczedileceğinden dolayı hangi mallara el konulacağının bilinmesi gerekir. Borçlunun haczedilen mülkü, tüm mülkünü kapsamaz. Bilinmesi gereken ilk şeylerden biri; borçlunun geçimini sağlamak için temel ihtiyaçlarını karşılayan mallara el konulmamasıdır.
Haciz, borçlunun alacaklıya borcunu ödememesi durumunda gerçekleşebilecek ve icra işlemleri ile sağlanan bir durumdur. Alacaklıların alacaklarını tahsil etmek için uyguladıkları haciz usulünde bazı mallara haciz yapılabilse de, bazı mallar için bu hacizler uygulanmaz.
Emeklilik dışındaki maaşlara haciz konulabilmektedir ancak emeklilik maaşında emeklinin izni olmadan maaşına haciz işlemi gerçekleştirilemez. Emeklinin rıza göstermesi halinde emeklinin maaşına haciz uygulandığında, maaşın 1/4'üne uygulanabilir. Kişi borcunu ödemek isterse, rızasını aldıktan sonra maaşını dörtte bir oranında azaltabilir.
Haciz, alacaklının borçludan alacağını tahsil etmesi için yapılan işlemdir.Bu durumda çeşitli mallar ayrıştırılır. Hangi eşyalar haczedildi? Soru, cevabı arayan nesnededir.
İcra memuru, borçlunun ihtiyaç duymadığı mallara el koyabilir. Evdeki beyaz eşyada acil ihtiyaç duyulan ikinci bir ürün varsa mühürlenebilir. Ayrıca para, mücevher, antika, değerli taş vb. ele geçirilebilecek tüm eşyalardır.
Evde kullanmak ve yaşamı sürdürmek için gerekli olan eşyalara haciz yapılamasa da, birden fazla eşya türü varsa ihtiyaç duyulmayan eşyalar için haciz uygulanır.
Haczedilebilinen mallara örnek şunlardır ;
Haciz sırasında birçok soru sorulsa da bunlardan biri de hangi eşyalara haciz konulamaz? Formdadır. Evin içindekilere insan onurunu zedeleyecek şekilde el konulamaz. Ayrıca evde birden fazla ürün kullanılması durumunda fazlasına da el konulacak. Ele geçirilemeyen eşyalar, ailedeki temel eşyalardır. Haczedilemeyen mallara örnek şunlardır ;
Haciz memuru eve geldiğinde kapıyı açmak bir zorunluluktur aksi durumda kapı çilingirle açılır. İtiraz oluşması durumunda ise polis zoru ile bunu gerçekleştirmek mümkündür. Bundan dolayı haciz işlemi yapılacağı zaman borçlunun itiraz etmesi sonuç vermemektedir. Bu eşyalar alacaklı talep ettiği takdirde borçlunun yediemin olarak kabul edilmesi ile kendisine rehin olarak bırakılabilir. Borçlu borcunu ödeyeceği yasal süreye kadar mallar üzerinde emanetçi olur.
Bunun dışında resmi yediemin depolarına götürülebilen mallar borcun süresinde ödenmemesi durumunda satışa sunulur.
Borç doğduğunda haciz memuru borçlunun evine gelip malı yedieminin deposuna taşıdığında, borçlunun borcunu ödemek için yasal bir süresi vardır. Bu süre içinde borcun ödenmemesi durumunda alacaklı borcu için malı sattırabilecektir. Borçlu belirlenen süre içinde borcunu öderse, mülk geri alınabilir. Bunun için depo masraflarının da ödenmesi gerekir.
İhbarı aldıktan sonra borçlunun tebligata itiraz etmesi halinde kanuni süreyi beklemesi gerekir, ancak itirazın asılsız bulunması halinde alacaklı mal beyanını beklemeden haciz talebinde bulunabilir. Bir alacaklı, İcra Bürosu'na haciz talebinde bulunduğunda, prosedür yürürlüğe girer. Müsadere edilen mallar mütevelli heyetinin deposuna getirildikten sonra alacaklının hak ettiği miktarı borçludan geri alabilmesi için müsadere edilen mal yasal prosedürlerle satışa çıkarılacak. Mütevelli ambarının bedeli de borçlunun sattığı maldan ödenir. İcra ve İflas Kanunu bu konuyu esas al sa da bazı mallara el konulması mümkün değildir. Mallar üzerine haciz konulduğunda, başka alacaklılar varsa kişi yeniden haciz yapabilir ve aynı zamanda satılan malları alacaklılara dağıtabilir ve masraflar düşüldükten sonra kalan kısım borçluya iade edilir. . Borçlunun malı geri alabilmesinin şartı, borcu öngörülen yasal süre içinde geri ödemesidir.Bu durumda da masrafları da ödemek koşulu ile mallar geri alınabilir.
Bankanın kredi borcundan dolayı haciz prosedürünün uygulanıp uygulanmayacağı şüpheli sorulardan biridir. Banka borcundan dolayı haciz olur mu? Bu sebeple bu konu da araştırılmaktadır. Kredi borcunun ödenmemesi durumunda, üzerinde kayıtlı bulunan taşınır veya taşınmaz mallar ipotek ile haczedilebilir. Krediyi geri ödemeyen bir kişinin banka hesabına el konulabilir. Kişiye ait bir araç varsa, mülk üzerinde de haciz başvurusunda bulunabilirsiniz.
Herhangi bir malı olmayan kişiye haciz uygulanamaz. Ancak borçlunun hiçbir mal varlığı yoksa ancak maaşla çalışıyorsa maaşı haczedilebilir.
Ödeme emri yerine getirildiğinde, borç ödendikten sonra haciz kaldırılabilir. Dolayısıyla bir hesaba haciz geldiğinde banka o banka hesabını bloke eder ve hesap sahibi hesaptan para çekemez. İpotek tutarı ödendikten sonra haciz kaldırılabilir ve hesap açılabilir. Banka hesabındaki paraya haciz uygulanır, para dondurulur ancak borca haciz konulabilir. Haciz maliyetini ekleyerek borç tutarının bir kısmını çıkarın. Bir banka hesabındaki tüm fonları dondurmak yasa dışıdır ve borcun yalnızca bir kısmı dondurulabilir.