İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişinin altsoyu (çocukları) yoksa, mirasın dağıtımı eş ile birlikte miras bırakanın üstsoy ve yan soyu arasında yapılır. Çocuğu olmayan bir kişinin mirasından, eşi önemli bir pay alır. Eşin mirasın yarısını alması yasal bir güvence altına alınmış olup, bu düzenleme eşin ekonomik güvenliğini sağlamayı hedefler.
Eğer miras bırakanın anne-babası (üstsoy) hayattaysa, mirasın geri kalan yarısı bu kişiler arasında eşit olarak paylaştırılır. Anne ve babanın vefatı halinde, onların yerine kardeşler ve onların altsoyu (yeğenler) geçer. Bu durumda miras kardeşler arasında bölüşülür. Kardeşlerden birinin hayatta olmaması durumunda, onun payı çocuklarına, yani yeğenlere intikal eder.
Bu düzenleme, hem eşin korunmasını hem de mirasın aile içinde belirli bir adalet çerçevesinde paylaştırılmasını sağlar.
Eş, kan hısımlığından kaynaklanan bir mirasçı olmamakla birlikte, mirasçı olma durumu Türk Medeni Kanunu’na göre düzenlenmiştir. Eşin mirasçılığı, miras bırakanın hangi zümreden hısımlarla mirasçı olduğuna bağlı olarak farklı oranlarda belirlenir.
Zümre Prensibi: Miras hukuku, zümre prensibine göre düzenlenir. Zümreler şu şekilde sıralanır:
Altsoyun bulunmaması durumunda, miras diğer zümrelere geçer. Ancak sağ kalan eş her zümrede mirasçıdır ve altsoy olmadığı durumlarda, mirasın büyük bir kısmını alabilir.
Özel Durumlar:
Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre, çocuğu olmayan eşlerden biri öldüğünde miras paylaşımı sağ kalan eş ile miras bırakanın diğer yasal mirasçıları arasında yapılır. Eğer miras bırakanın anne-baba veya kardeşleri hayatta ise, mirasın yarısı sağ kalan eşe, diğer yarısı ise anne-babaya veya kardeşlere kalır. Eğer anne-baba hayatta değilse, miras büyükanne ve büyükbaba gibi üstsoylara geçer; bu durumda mirasın 3/4'ü eşe, 1/4'ü ise büyükanne veya büyükbabaya kalır.
Eğer başka mirasçı yoksa, sağ kalan eş mirasın tamamını alır. Bekar olarak ölen bir kişi çocuğu yoksa mirasını anne-babasına bırakır; eğer anne veya baba hayatta değilse, miras kardeşlere geçer.
Özel durumlar da söz konusu olabilir. Örneğin, boşanma davası sürerken bir eş ölürse ve sağ kalan eşin kusurlu olduğu ispat edilirse, mirasçılık hakkı sona erer. Ayrıca, geçersiz bir evlilik durumunda, eğer evliliğin geçersiz olduğu ispatlanırsa, sağ kalan eşin mirasçı olma durumu ortadan kalkar.
Sonuç olarak, sağ kalan eş her durumda mirasçı olur; ancak miras payı diğer yasal mirasçılara bağlı olarak değişiklik gösterir.
Çocuğu olmayan bir kişinin mirası, Türk Medeni Kanunu'na göre eşine önemli bir pay bırakır. Eğer miras bırakanın çocukları yoksa, eş mirasın yarısını almaya hak kazanır. Diğer yarısı, miras bırakanın anne-babası veya kardeşleri arasında paylaştırılır. Eşin mirasın yarısını alması, onun ekonomik güvenliğini sağlama amacını taşır ve bu nedenle yasal olarak korunur.
Çocuğu olmayan bir kişinin mirasında, altsoy bulunmadığı için miras üstsoy ve yan soy arasında paylaştırılır. Üstsoy, miras bırakanın anne-babası ve onların altsoyu (kardeşler, yeğenler) olarak tanımlanır. Anne-baba hayatta ise, mirasın yarısı eşit şekilde paylaşılır. Anne-baba hayatta değilse, miras kardeşler ve onların çocukları arasında bölüştürülür.
Ölüm anında evli olan eş, miras hakkına sahiptir. Eğer ölen eşin çocuğu yoksa ve hayatta kalan eş tek başına mirasçıysa, mirasın tamamı hayatta kalan eşin hakkıdır. Ancak ölen eşin çocuğu olmamakla birlikte anne, baba veya kardeşleri hayattaysa durum değişir. Bu durumda, hayatta kalan eşin hakkı mirasın yarısıdır ve geriye kalan kısım, ölen eşin anne, baba ve kardeşleri arasında paylaştırılır.
Eşin saklı payı, miras hakkının tamamını kapsar. Anne ve babanın saklı payı ise mirasın 1/8’idir. Kardeşlerin ise saklı pay hakkı bulunmamaktadır.
Çocuğu olmayan bir kadın kocası vefat ettiğinde, mirası Türk Medeni Kanunu’na göre belirli yasal mirasçılara geçer. Eğer kadın, vefat eden kocasıyla evli ise, mirasın tamamı kadına geçer; bu durumda kadın tek başına mirasçı olur.
Eğer kocanın anne ve babası hayatta ise, miras, kadının hakkı olan yarı payla birlikte kocanın anne ve babası arasında paylaştırılır. Yani, kadın mirasın yarısını alır, kalan yarısı ise kocanın anne ve babası arasında eşit şekilde bölünür. Kocanın kardeşleri de mirasta hak sahibi olabilir. Eğer kocanın anne ve babası hayatta değilse, miras kardeşler ve onların çocukları arasında bölüştürülür.
Eşin ölümü halinde geride çocukları ile eşi bulunuyorsa, miras paylaşımı belirli oranlara göre yapılır. Bu durumda mirasın dörtte üçü çocuklara, dörtte biri ise sağ kalan eşe ait olacaktır. Yani, sağ kalan eş, kocasının mirasından %25 oranında bir pay alırken, çocuklar %75 oranında pay alırlar.
Çocuğu olmayan bir kadın öldüğünde, mirası Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılara geçer. Eğer kadın evli ise, kocası mirasın yasal mirasçısıdır ve mirasın tamamını alır.
Kadın evli değilse, mirası üstsoy ve yan soy arasında paylaşılır. Yasal mirasçılar arasında kadın, anne, baba ve kardeşleri bulunur. Eğer kadının anne ve babası hayatta ise, miras iki eşit parçaya bölünür; yarısı annesine, diğer yarısı babasına geçer. Eğer anne veya baba hayatta değilse, kalan miras, hayatta olan kardeşler arasında paylaştırılır. Kardeşlerden biri ya da her ikisi ölmüşse, onların çocukları, yani kadın için yeğenler, mirastan pay alır.
İkinci evlilikte miras paylaşımında ortak çocuklar eşit haklara sahiptir. Ancak üvey çocuğun miras hakkı hemen belli olmaz. Üvey anne veya üvey babadan miras hakkı, üvey çocuğa doğrudan devrolmaz. Bunun için özel bir vasiyetnameye ihtiyaç duyulur. Eğer böyle bir belge yoksa, üvey çocuk sadece annesine geçen hak üzerinden mirasçı olabilir. Bu durumda, üvey çocuğun miras hakkı sınırlıdır ve sadece biyolojik ebeveyninin mirasına dayanmaktadır.