Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Nedir? (TCK 330)
Türk Ceza Kanunu'nun 330. maddesi, "Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama" suçunu düzenlemektedir. Buna göre, bir kamu görevlisi veya meslek mensubu, göreviyle ilgili olarak öğrendiği gizli kalması gereken bilgi veya belgeleri yetkili makamların izni olmadan açıklarsa, suç işlemiş olur.
Bu suçun işlenmesi için öğrenilen bilginin gizli kalması gereken bir niteliğe sahip olması gerekmektedir. Öğrenilen bilginin kamu yararına zarar verecek nitelikte olması veya başka bir kişinin haklarını ihlal edebilecek bilgiler olması da suçun oluşması için yeterlidir.
Suçun cezası ise altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Ayrıca, suçun işlenmesi halinde kamu görevlisi veya meslek mensubu, mesleki faaliyetlerini bir süreyle veya sürekli olarak yapmaktan men edilebilir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunun Unsurları
Türk Ceza Kanunu'nun 330. Maddesi, Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçunu düzenlemektedir. Bu suç, devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgilerin, özel bir maksatla yani siyasal veya askeri casusluk için açıklanmasını cezalandırmaktadır. Yani, devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları veya milli savunmaya ilişkin menfaatlerini korumak amacıyla bu suç düzenlenmiştir.
Bu suçun gerekçesi, devletin güvenliği ve iç veya dış siyasal yararlarının korunmasıdır. Bu nedenle, suçun konusu niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgilerdir. Bu bilgilerin sır niteliğinde olması gerektiği gibi, devletin güvenliği veya siyasal yararları ile yakından ilgili olan ve elde edilmeleri bu değerleri tehlikeye sokabilecek mahiyet taşıyan bilgiler de suç kapsamına girmektedir.
Yargıtay'a göre, bu suçlar ile korunan hukuki yarar, devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları ve milli savunmaya ilişkin menfaatlerdir. Bu nedenle, Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama suçu ciddi bir suçtur ve devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına zarar verebilecek bilgilerin açıklanması durumunda önemli yaptırımlar ile karşı karşıya kalınabilir.
Suçun nitelikli halleri de bulunmaktadır. Örneğin, bu suçu kamu görevlisi işlediği takdirde cezası daha ağır olacaktır. Ayrıca, bu suçun askeri casusluk veya terör örgütleri ile bağlantılı bir şekilde işlenmesi durumunda da cezası daha ağır olabilir.
Sonuç olarak, gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu, devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları veya milli savunma ile ilgili önemli bilgilerin açıklanmasını cezalandırmaktadır.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 330. Maddesinde yer alan suçun cezası şu şekildedir:
Devletin güvenliği veya iç̧ veya dış̧ siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklayan kimseye müebbet hapis cezası verilir.
Fiil, savaş̧ zamanında işlenmiş̧ veya Devletin savaş̧ hazırlıklarını veya savaş̧ etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış̧ ise, faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda Cezayı Artıran Haller
Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçunun düzenlendiği TCK Madde 330’a göre suçun cezası müebbet hapis cezasıdır. Ancak fiil, savaş̧ zamanında işlenmiş̧ veya Devletin savaş̧ hazırlıklarını veya savaş̧ etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış̧ ise, faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçunun cezası miktarı adli para cezasına çevirme için gereken koşulları sağlamadığı için verilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Zamanaşımı
Zamanaşımı, davanın belli bir süre içerisinde açılması veya açılmış olan bir davanın kanuni olarak belirlenmiş süresi içerisinde sonuçlandırılmaması durumunda davanın düşmesine sebep olan kurumdur. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu için olağan dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Suç, bu zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
CMK'nın 231. maddesi gereğince, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için, sanığın kişiliği, yaşayışı, iş ve güç durumu, suçun işleniş biçimi, suçun işlenişindeki amaç ve saikler, suçun işlenişindeki öğretiler, sanığın duruşmadaki tutumu, mağdur zararının durumu, kamu yararının gerektirdiği diğer sebeplerin değerlendirilmesi sonucunda, sanığın suç işlemeyeceğine ve toplum için zararlı bir unsur olmadığına kanaat getirilmesi gerekmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiğinde, mahkeme, sanığa belirli bir süre boyunca suçunu ceza evinde değil toplum içinde çekmesi için zaman verir. Bu süre içinde, sanık yeniden bir suç işlemezse, mahkeme kararı gereği cezasız kalır. Ancak, sanık bu süre içinde yeni bir suç işlerse, tüm cezalar uygulanır.
HAGB kararı sanığa verilen ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise verilebilir. Bu durumda gerekli olan koşulların da sağlanması halinde verilecek hükmün açıklanmasının 5 yıl süreyle geriye bırakılmasına hükmün açıklanmasının geri bırakılması denir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, 2 yıl ve altındaki hapis cezası hükümlerinin infazını engellemektedir. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçunun failine verilecek ceza müebbet hapis cezasıdır. Bu sebeple HAGB uygulanması mümkün değildir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir. Bu suç için etkin pişmanlık hükmü düzenlenmemiştir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Şikayet Süresi
Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu şikâyete bağlı bir suç değildir. Dolayısıyla soruşturması savcılık tarafından resen gerçekleşir. Şikâyete bağlı olmayan bir suç olmasından ötürü şikâyet değil ihbar yapılır. İhbar ise bir süre ile sınırlı değildir. Suç 15 yıllık, zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda Şikayetten Vazgeçme
Bu suç şikâyete bağlı bir suç değildir. Şikâyetten vazgeçme açılan davanın düşmesine veya verilen cezadan daha az bir cezaya hükmedilmesine yol açmaz. Suçun işlendiği savcılık tarafından herhangi bir şekilde öğrenildiğinde resen yani kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda Uzlaşma
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Şikâyetten vazgeçme değildir. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda İştirak
Suç tipi açısından iştirak şekillerinin tümü söz konusu olabilir. Suça iştirak nitelikli haller bakımından önem taşır. Suç sona erene kadar azmettirme dışındaki iştirak şekilleri ile suça iştirak etmek mümkündür.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunda Görevli Mahkeme
Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu için yargılama yapmakla görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.
Sık Sorulan Sorular
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanunu'nun 330. Maddesi, gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçunu düzenler. Bu suç, devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgilerin, özel bir maksatla siyasal veya askeri casusluk için açıklanmasını cezalandırmaktadır. Bu suçun hedefi, devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları ve milli savunmaya ilişkin menfaatlerdir. Suçun nitelikli halleri de bulunmaktadır ve cezaları ciddi olabilir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçunun Cezası Kaç Yıl?
Devletin güvenliği veya iç̧ veya dış̧ siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklayan kimseye müebbet hapis cezası verilir.
Fiil, savaş̧ zamanında işlenmiş̧ veya Devletin savaş̧ hazırlıklarını veya savaş̧ etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış̧ ise, faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Zamanaşımı Kaç Yıl?
Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu için olağan dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Gizli Kalması Gereken Bilgileri Açıklama Suçu Uzlaştırmaya Tabii Mi?
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Yargıtay Kararları
Yargıtay 16. Ceza Dairesi Esas : 2017/2191 Karar : 2017/5680
Temyiz talebinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi;
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede;
Gizli kalması gereken bilgileri casusuluk maksadıyla temin eden sanığın, bilgileri başkalarına teslim ettiğinin anlaşılması karşısında, hakkında ayrıca TCK’nın 330. maddesi uyarınca zamanaşımı süresince işlem yapılması mümküm görülmüştür.
Yargılama sürecindeki usuli işlemlerin kanuna uygun olarak yapıldığı, hükme esas alınan tüm delillerin hukuka uygun olarak elde edildiğinin belirlendiği aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde eksiksiz olarak sergilendiği, özleri değiştirmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı, eylemlerin doğru olarak nitelendirildiği ve kanunda öngörülen suç tipine uyduğu, yaptırımların kanuni bağlamda şahsileştirilmek suretiyle uygulandığı anlaşılmakla; sanık müdafiinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler yerinde görülmediğinden CMK’nın 302/1. maddesi gereğince temyiz davasının esastan reddiyle hükmün ONANMASINA, 06.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
