Hakkımızda

Avukat Mehmet Genç

İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.

Devamını Oku
Hukukta Tanık Gösterme Nedir, Nasıl Yapılır?

Tanık Gösterme Nedir?

Tanıkların dinlenmesi, birçok davada önemli bir delil yöntemi olarak karşımıza çıkar. Genel ilke, taraf olmayan kişilerin tanık olarak dinlenmesidir. Tanık göstermek isteyen taraf, mahkemeye bir tanık listesi sunmalıdır. Bu listede tanıkların adı, soyadı ve tebligata uygun adresleri yer almalıdır. Bir kişinin tanık olarak dinlenebilmesi için bu listenin sunulması zorunludur. Tanık listesinin yalnızca bir kez sunulabileceği dikkate alınarak, listenin özenle ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır. Ancak, taraflarca hazırlık ilkesinin geçerli olduğu bazı davalarda ikinci bir tanık listesi sunulması mümkün olabilir.

Tanık dinletmek, tarafların iddialarını desteklemek veya karşı tarafın iddialarını çürütmek amacıyla stratejik bir araçtır. Mahkemede tanıkların dinlenebilmesi için, mahkemenin belirlediği gider avansının yatırılması gereklidir. Aksi halde, tanık dinlenmesi talebinden vazgeçilmiş sayılır. Bununla birlikte, tanık listesi sunulmamış olsa bile, tanıklar duruşmada hazır bulunuyorsa mahkemece dinlenebilir.

Tanık gösterme usulü, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 240. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme çerçevesinde, tanıklar mahkemeye çağrılabilir ve beyanları alınabilir. Tanıkların dinlenmesi, davanın seyri açısından belirleyici bir rol oynayabilir ve bu nedenle sürecin dikkatle yürütülmesi önemlidir.

Tanık Gösterme Şekli

MADDE 240- (1) Davada taraf olmayan kişiler tanık olarak gösterilebilir.

(2) Tanık gösteren taraf, tanık dinletmek istediği vakıayı ve dinlenilmesi istenen tanıkların adı ve soyadı ile tebliğe elverişli adreslerini içeren listeyi mahkemeye sunar. Bu listede gösterilmemiş olan kimseler tanık olarak dinlenemez ve ikinci bir liste verilemez.

(3) Tanık listesinde adres gösterilmemiş veya gösterilen adreste tanık bulunamamışsa, tarafa adres göstermesi için, işin niteliğine uygun kesin süre verilir. Bu süre içinde adres gösterilmez veya gösterilen yeni adres de doğru değilse, bu tanığın dinlenilmesinden vazgeçilmiş sayılır.

Tanıklık ile ilgili düzenlemeler hem Hukuk Muhakemeleri Kanununda hem de Ceza Muhakemesi Kanununda bulunmaktadır. Tanıklar davetiye ile çağırılır. Davetiyenin duruşma gününden en az bir hafta önce tebliğ edilmiş olması gerekir.

Tanık Gösterme Nasıl Yapılır?

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas : 2020/605, Karar : 2022/264

HMK 140

Daha önce tanık deliline dayanan taraf, tanık listesini, ön inceleme duruşmasından sonra verebilir.

HMK’nın 240. maddesinde tanık deliline dayanan tarafın tanık listesini sunması gerektiği belirtilmiş ise de tanık listesinin verilmesi gereken aşama açık olarak düzenlenmemiştir.

Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere ispat faaliyetinin konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümüne etkili olabilecek vakıalar oluşturur ve bu vakıaların ispatı için delil gösterilir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 320. maddesi gereğince basit yargılama usulünde tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar ön inceleme aşamasında tespit edileceğinden ancak bu tespit yapıldıktan sonra çekişmeli vakıaların ispatı için tanık deliline başvurulmasının gerekip gerekmediği taraflarca değerlendirilebilecektir. Bu anlamda olmak üzere dava dilekçesinde ve cevap dilekçesinde soyut olarak tanık deliline dayanan taraf, ön incelemede hâkimin tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tespit etmesinden sonra, hangi konulara ilişkin ve hangi vakıayı ispat için hangi tanığı delil olarak bildirebileceğini belirleyebilir.

Bu itibarla, mahkemece dava dilekçesinde hangi vakıayı ispat için tanık deliline dayandığını belirten davacı vekilinin tanıklarının dinlenilmesi gerekirken tanık dinletme talebinin reddine karar verilmesi, hukukî dinlenilme hakkının ve bu hakkın alt unsurları olan “iddia ve savunma hakkı” ile “açıklama ve ispat hakkı”nın ihlâli niteliğinde olup adil yargılanma hakkı ile bağdaşmamaktadır.

Habersiz Tanık Gösterme

Tanık gösteriminin konusu kapsamında merak edilen unsurlarından birisi de, kişilerin habersiz bir şekilde tanık olarak gösterilip gösterilemeyeceğidir. Tanık gösteriminin Ceza Muhakemesi Kanunu yönünden, birinin haberi olmadan gösterilmesine dair hiçbir engel bulunmamaktadır. Tanık göstermek isteyen tarafın yalnızca, tanıkların ad-soyad ve tebligata uygun adres bilgilerini içeren bir listeyi mahkemeye sunması gereklidir. Bu nedenle, bir kişi haberi olmadan mahkemede tanık olarak yer alabilir.


Eğer habersiz bir şekilde tanık olarak gösterildiyseniz, mahkemeye başvurarak bu durumu bildirebilirsiniz. Konuyla ilgili bilgi sahibi olmadığınızı belirttiğiniz takdirde, bu beyanınız için yemin etmeniz gerekebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre, bir konuda bilgi sahibi değilseniz, dinleme sırasında hakime bu durumu ifade edebilirsiniz.

Tanıklıktan çekinme nedenleriniz olmadığı halde tanıklık etmek istememeniz hem Ceza Muhakemesi Kanunu'nda hem de Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda düzenlenmiştir. Tanıklık yükümlülüğünden kaçınma, ancak kanununda belirtilen çekinme sebeplerine dayanıyorsa kabul edilebilir. Aksi halde, tanıklık yapmamanız, yasal yaptırımlara yol açabilir.

Tanık Gösterme Dilekçesi

İSTANBUL ….. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE

DOSYA NO                              : ……./……

TANIK LİSTESİ SUNAN DAVACI : …………

VEKİLİ                                    : Av. Mehmet Genç

KONU                                      : Tanık listemizin sunulmasından ibarettir. 

TANIKLARIMIZ

1- Ad Soyad (TC:…………)

……………………. Şişli/İSTANBUL

2- Ad Soyad (TC:…………)

……………………Beşiktaş/İSTANBUL

Sayın Mahkemenizce görülmekte olan yukarıda esas numarası belirtilen dava dosyası kapsamında, tanık listemizi sunmaktayız. Tanıklarımız, dosyada yer alan olaylar ve ilgili diğer hususlarla ilgili bilgi sahibidir. Tanıklarımızın, bildirilen adreslerine duruşma gün ve saatinin tebliğ edilerek davet edilmelerini saygılarımızla arz ederiz. 

 

                                                      Davacı Vekili

                                                  Av. Mehmet GENÇ

 

Dava Dilekçesinde Tanık Gösterme

Taraflar, tanıklarını ayrı bir dilekçeyle bildirebileceği gibi dava dilekçesinde de tanık gösterebilirler. Eğer dava ya da cevap dilekçesinde tanık isimleri belirtilmemiş Ancak duruşmada tanıklar hazır bulundurulmuşsa bu tanıkların dinlenmesi gerekir. Ayrıca mahkeme tarafından tanık isimlerini bildirmek için verilen kesin süreye riayet edilmeyen taraflar dahi tanıklarını dinletme hakkından faydalanabilir.

Tanık listesi genellikle sadece bir defaya mahsus olmak üzere bildirilebilir. Ancak kendiliğinden araştırma ilkesinin uygulanacağı dava ve işlerde kamu düzenini ilgilendiren durumlarda ikinci bir tanık listesi bildirilmesi gerekecektir. 

Tanıklığın izne bağlı olduğu hâller

MADDE 242- (1) Kamu görevlileri, görevlerinden ayrılmış olsalar bile, görevleri gereğince sır olarak saklamak zorunda oldukları hususlar hakkında, sırrın ait olduğu resmî makamın yazılı izni olmadıkça tanık olarak dinlenemezler. Bu izin, milletvekilleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında Cumhurbaşkanı ve diğerleri hakkında bağlı oldukları bakan veya kuruluşun amiri tarafından verilir.[24]

(2) Tanıklık kamu yararına aykırı bulunmadıkça izin verilmesinden kaçınılamaz.

(3) Bu izin, mahkeme kararı üzerine yazı ile istenir ve izin verilince tanık davet edilerek dinlenir.



Şimdi ara