İhbar Tazminatı Nedir, Nasıl Alınır?

İhbar Tazminatı

İhbar tazminatı, iş hukukunda işçi ve işveren arasındaki belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, fesih süresine uyulmadan yapılan işten çıkarmalarda ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nda belirtilen ihbar süreleri, işçinin çalışma süresine bağlı olarak değişkenlik gösterir ve taraflara işten ayrılma veya çıkarılma öncesinde belirli bir bildirim süresi tanınır.

İhbar Tazminatı Şartları Nelerdir?

İhbar tazminatı şartları şunlardır:

-Belirsiz Süreli bir sözleşme olmalıdır

-İşçi veya işveren bakımından haklı bir fesih sebebi bulunmamalıdır

-Kanunda öngörülen ihbar sürelerine uyulmadan iş akdi feshedilmiş olmalıdır.

İhbar Tazminatı Süreleri

1. a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
2. b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
3. c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
4. d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

İş akdi feshedilmiş sayılır.

İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshi sırasında işçi veya işverenin kanunda belirlenmiş bildirim sürelerine uymaması halinde gündeme gelen bir tazminat türüdür. İş Kanunu'na göre, taraflar iş sözleşmesini feshederken, işçinin iş yerinde çalıştığı süreye göre belirlenen ihbar sürelerine uymak zorundadır. Bu sürelere uyulmaması durumunda, feshi gerçekleştiren taraf “usulsüz fesih” yapmış sayılır ve karşı tarafa ihbar tazminatı ödemekle yükümlü olur.

İş sözleşmesi, belirlenen ihbar süresine uyulmadan feshedilmişse, ihbar tazminatı talep edilebilir. Örneğin, işveren tarafından ihbar süresi verilmeden yapılan bir fesih durumunda işçinin ihbar tazminatı hakkı doğar.

Usulsüz fesih durumunda, işçi öncelikle işverenden ihbar tazminatını talep edebilir. Bu talep, fesih sonrasında yazılı olarak yapılmalı ve işçinin ödenmesi gereken ihbar tazminatının miktarı belirtilmelidir. Talebin yazılı yapılması, ilerleyen hukuki süreçlerde işçinin hakkını kanıtlamasında önemli bir rol oynar.

İşçi, ihbar tazminatını talep etmesine rağmen işveren bu talebi karşılamazsa, zorunlu arabuluculuk yoluna başvurması gerekir. Arabuluculuk, işçi ve işverenin uzlaşmasını sağlamak için başvurulması gereken yasal bir süreçtir.

Arabuluculuk süreci başarısızlıkla sonuçlanırsa, işçi iş mahkemesine başvurarak ihbar tazminatını talep edebilir. İşçi, işverene karşı açtığı davada ihbar tazminatını almak için iş sözleşmesinin usulsüz feshedildiğini kanıtlamalıdır. Mahkeme, işçinin haklı olduğunu tespit ederse, ihbar tazminatının yanı sıra varsa faiz ve diğer hukuki giderlerin de ödenmesine karar verebilir.

İhbar Tazminatının Miktarının Hesaplanması: İhbar tazminatı miktarı, işçinin kıdemine bağlı olarak değişen ihbar sürelerine göre hesaplanır. Örneğin, 6 aydan az çalışmış bir işçinin ihbar süresi 2 hafta, 3 yıldan fazla çalışmış bir işçinin ise 8 haftadır. İşçi, ihbar süresi boyunca alacağı ücret kadar ihbar tazminatını talep edebilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

1 Yıllık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

İhbar sürelerine uyulmadan iş akdi fesih edildiği zaman 6 aydan az çalışan işçilere 2 haftalık maaş karşılığı ihbar tazminatı ödenir. 6 ay ile 1,5 yıl arası görev yapan işçiler, 4 haftalık ücret tutarından tazminat alır. 1,5 ile 3 yıl arası çalışan işçilere ihbar tazminatı 6 haftalık maaş tutarında ödenir.

6 Aylık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

6 ay ile 1,5 yıl arası görev yapan işçiler, 4 haftalık ücret tutarından tazminat almaktadır.

4 Haftalık İhbar Tazminatı Ne Kadar?

6 aydan az çalışan işçilere 2 haftalık maaş karşılığı ihbar tazminatı ödenmektedir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinde İhbar Tazminatı

Belirli süreli iş sözleşmesinde, işin ne zaman biteceği konusunda tarafların anlaşması mevcut olduğundan ve sürenin geçmesiyle birlikte sözleşme kendiliğinden sona erdiğinden işverenin bir ihbar yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu sebeple, ihbar tazminatı söz konusu olmayacaktır.

İhbar Sözleşmesinde Haklı Nedenlerle Fesih

İşçinin haklı fesih sebeplerinin haklılığının bulunması hali, iş sözleşmesini derhal sona erdirir. İş akdinin feshedilebilmesi için haklı bir sebebin doğması, taraflara derhal istifa veya işten çıkarma hakkını verir. Bu halde işe hemen son verilir ve ihbar tazminatı ödenmez. Haklı sebeple fesih yapan taraf, ihbar tazminatı ödemekle yükümlü değildir. Ayrıca, haklı sebeple fesih yapılan taraf da ihbar tazminatı alamaz.

İhbar Tazminatı İşçiden Hangi Durumlarda Kesilir?

Bazı durumlarda ihbar tazminatının işçiden kesilmesi de söz konusu olabilir. İşverenin, ihbar tazminatını işçiden talep edebileceği bu durumlar, işçinin iş sözleşmesini ihbar süresine uymadan ve haklı bir neden göstermeksizin feshetmesiyle gerçekleşir. İşçiden ihbar tazminatı kesilmesini gerektirebilecek durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Haklı Bir Neden Olmadan İşten Ayrılma: İşçi, ihbar süresine uymadan ve haklı bir neden olmadan işten ayrılırsa, işveren ihbar tazminatını işçiden talep edebilir.
• Disiplinsiz Davranış veya Devamsızlık: İşçinin sık sık devamsızlık yapması veya işyeri kurallarına uymaması nedeniyle iş sözleşmesi feshedilirse, ihbar süresine uymayan işçiden tazminat kesilir.
• İhbar Süresi İçinde Başka İşe Başlama: İşçi, ihbar süresi dolmadan başka bir işe başlamak için ayrılırsa, işveren ihbar süresine denk gelen tazminatı kesebilir.
• Sözleşme Hükümlerine Uymama: İş sözleşmesinde belirtilen ihbar süresine uyulmaması durumunda da işveren ihbar tazminatını işçiden talep etme hakkına sahiptir.

Emekliler İhbar Tazminatı Alabilir Mi?

İş sözleşmesinin emeklilik ile sona ermesi halinde işçinin ihbar tazminatı talep etme hakkı yoktur. Emekliliklerinden sonra çalışmaya devam eden kişiler, haklı sebeple iş akitlerine son vermeleri (haklı sebeple istifa etmeleri) veya işveren tarafından işten çıkarılmaları halinde diğer tüm çalışanlar gibi kıdem tazminatına ve şartları oluşursa ihbar tazminatına hak kazanabileceklerdir.

İşveren İhbar Tazminatı Vermezse Ne Olur?

İhbar tazminatına hak kazanılmış olmasına rağmen tazminat ödemekle yükümlü olan tarafından bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde ihbar tazminatına ve iş hukukundan kaynaklanan diğer alacaklara ilişkin olarak karşı tarafa yönelik olarak dava açılabilir. Ve bu nedenle dava öncesinde zorunlu olması sebebiyle arabulucuya başvurulması gerekecektir.