İntihara Yönlendirme Suçu ve Cezası

İntihara Yönlendirme Suçu Nedir? (TCK 84)

İntihara yönlendirme suçu Türk Ceza Kanunu’nun 84. Maddesinde düzenlenmiştir.

İntihara yönlendirme suçunun koruduğu hukuki değer suçun hukuki konusu fail ve mağdur açısından kasten öldürme suçuyla paraleldir.

İntihara yönlendirme suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Bu seçimlik hareketler:

• İntihara azmettirme
• İntihara teşvik etmek
• İntihar kararını kuvvetlendirmek
• İntihara herhangi bir şekilde yardım etmek

İntihara Yönlendirme Suçunun Unsurları

Suçun hukuki konusu intihar eden kişinin hayatıdır.

Fail ve mağdur herkes olabilir. Ancak mağdur açısından dikkat edilmesi gereken bir husus vardır. 84. maddenin son fıkrasına göre, şayet mağdur işlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş veya ortadan kaldırılmış ya da kendisine karşı kullanılan cebir veya tehdit nedeniyle intihara mecbur edilmiş bir kişi ise, fail dolaylı faillik yoluyla kasten adam öldürme suçundan cezalandırılır.

İntihara yönlendirme suçunun bir tehlike suçu olmasından ve bu yönü ile neticesi harekete bitişik bir suç olmasından kaynaklı bu suça kural olarak teşebbüsün mümkün olmadığını söylemeliyiz.

İntihara yönlendirme suçu ancak kasten işlenebilir.

İntihara yönlendirme suçunun maddi unsurları ise şu şekilde sayılmıştır:

İntihara Azmettirme

Hiçbir şekilde intihara yönelik bir kararı olmayan bir kişiye intihar etmesi yönünde kesin bir şekilde karar almasına sebep olmaktır.

İntihara Teşvik Etmek

Mağdur üzerinde intihar düşüncesi uyandırmak, bu konuda onu destekleyerek verdiği kararın arkasında olduğunu belirtmektir.

İntihar Kararını Kuvvetlendirmek

Verilmiş olan ancak birtakım nedenlerle gerçekleşmemiş olan intihar kararının uygulanması için mağdura cesaret vermektir.

İntihara Herhangi Bir Şekilde Yardım Etmek

Mağdurun intihar etmesi için gerekli araç gereci temin etme, gerekli ortamı hazırlama kısacası yukarıda sayılanlar haricindeki bütün eylemler yardım etmek kavramı içinde değerlendirilebilir.

İntihara Yönlendirme Suçunun Cezası (TCK m.84)

İntiharın gerçekleşmesi cezayı ağırlaştıran nitelikli hal olarak kanun maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. İntiharın gerçekleşmesinden kasıt kişinin ölmesi değil intihar eyleminin gerçekleşmiş olmasıdır.

İntihara sebep olmanın cezası şu şekildedir:

• Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• İntiharın gerçekleşmesi durumunda, kişi dört yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
•  
• İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar.

İntihara Yönlendirme Suçu Şikâyet Süresi

İntihara yönlendirme suçu şikâyete tabii suçlar arasında sayılmamıştır. Dolayısıyla soruşturması Cumhuriyet Savcılıkları ve kolluk kuvvetleri aracılığı ile resen yönetilir. Suçlar dava zamanaşımı süresi içerisinde her zaman ihbar ve şikâyet dilekçesi verme suretiyle savcılığa bildirilebilir.

İntihara Yönlendirme  Suçu Zamanaşımı

İntihara yönlendirme suçunun basit halinde suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suçun nitelikli hallerinde ise uygulanacak olan dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Dava açarken kişilerin bu sürelere riayet etmeleri gerekir. Aksi halde dava açma hakları düşecektir.

İntihar Kararını Kuvvetlendirme veya İntihara Yardım Etme

İntihar kararını kuvvetlendirmek:

Verilmiş olan ancak birtakım nedenlerle gerçekleşmemiş olan intihar kararının uygulanması için mağdura cesaret vermektir. Bu evrede mağdur artık intihar kararını vermiştir. Bu hallerde fail mağdurun intiharına sebep olur

İntihara herhangi bir şekilde yardım etmek:

Mağdurun intihar etmesi için gerekli araç gereci temin etme, gerekli ortamı hazırlama kısacası yukarıda sayılanlar haricindeki bütün eylemler yardım etmek kavramı içinde değerlendirilebilir. Örneğin kendisini asacak kişiye ip vermek, ilaç temin etmek.

İntihara Yönlendirme Suçunda Haksız Tahrik

Bu suçta, kusurluluğu azaltan bir durum olarak haksız tahrikten de söz edilebilir. Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında, bir başkasını intihara yönlendirme fiilini gerçekleştiren kişi, TCK madde 29’da bulunan haksız tahrik hükümlerinden yararlanabilir.

İntihara Yönlendirme Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi

Adli para cezası işlenmiş bir suça karşı hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. İntihara yönlendirmenin cezası miktar itibariyle adli para cezasına dönüştürülemez.

İntihara Yönlendirme Suçunda Erteleme  

Cezanın ertelenmesi kararı iki yıl veya daha az olan hapis cezalarında uygulanmaktadır. Sadece intihara sebep olma fiiline karşı verilen cezanın 2 yıl veya daha altında olduğu durumlarda cezanın ertelenmesi kararı verilebilir.

İntihara Yönlendirme Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. İki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verilir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar ve adli sicil kaydında da görülmez. Yine aynı şekilde intihara yönlendirmenin cezası 2 yıl veya daha altında olması halinde HAGB kararı uygulanabilir.

İntihara Yönlendirme Suçunda Uzlaşma

Uzlaşma, üzerine suç atılı şahıs ile mağdur olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurma yoluyla anlaşmasıdır. İntihara yönlendirme suçu ise uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

İntihara Yönlendirme Suçunda Görevli Mahkeme

Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Ancak TCK 84/4’te sayılan durumların gerçekleşmesi halinde fail intihara yönlendirmeden değil kasten öldürmeden yargılanacağı için bu hallerde görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi olacaktır.

SIK SORULAN SORULAR

İntihara Azmettirme Nedir?

İntihara azmettirme aklında hiçbir şekilde intihar kararı olmayan bir kişiye intihar etmesi yönünde kesin karar aldırmaktır.

İntihar Edene Ceza Verilir Mi?

İntihar etmek Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak tanımlanmamıştır. Suç olarak düzenlenen olgu intihar etmek değil intihara yönlendirmektir.

İntihara Yönlendirme Hangi Mahkeme Bakar?

İntihara yönlendirme suçunun yargılaması Asliye Ceza Mahkemesinde yapılır.

İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar. Bu sebeple bu kişilerin yargılaması Ağır Ceza Mahkemesinde yapılacaktır.

İntihara Yönlendirme Suçu Şikâyete Tabi Mi?

İntihara sebep olma suçu şikayete tabii değildir. Soruşturması ve kovuşturması resen yapılır.

Birinin İntiharına Sebep Olmak Suç Mu?

Birinin intihar etmesine sebep olmak intihara azmettirme, intihara teşvik etme, intihar kararını kuvvetlendirme intihara herhangi bir şekilde yardım etmek şeklinde bir davranışla gerçekleştirilebilir. Bu haller Türk Ceza Kanunu’nun 84. Maddesinde intihara yönlendirme başlığı altında suç olarak düzenlenmiştir.

İntihara Teşebbüs Suç Mudur?

Türkiye’de intihar etmek suç olarak düzenlenmemiştir. Dolayısıyla intihara teşebbüs de suç değildir. Suç olarak düzenlenen unsur kişinin intihar etmesine sebep olmaktır.

Birlikte İntihar Etme Teklifi Suç Mudur?

Birine birlikte intihar etme teklifi yaparak o kişiyi intihara azmettirmek ya da intihar etmesine teşvik etmektir. İntihara yönlendirme suçunun düzenlediği şey ise tam olarak budur. Kişinin aklında intihar düşüncesi uyandıran ya da bunu destekleyici ifadeler kullanarak kişiyi yönlendirenler TCK 84 kapsamında yargılanırlar.

İntihara Yönlendirici İfadeler Nelerdir?

İntihara yönlendirme suçu seçimlik hareketli suçlardandır. Buna göre intihara azmettirme, teşvik etme, intihar kararını kuvvetlendirme ve intihara herhangi bir şekilde yardım etme hareketlerinden birinin gerçekleşmesi suçun oluşmasına yol açar. Örneğin köprüden atlamak üzere olan kişiye “atla, yaşayıp ne yapacaksın” denmesi intihar kararını güçlendirmektir ya da husumet içinde olunan kişiye “seni öldürmemi beklemeden kendini öldürsen iyi edersin” denmesi kişiyi intihara yönlendirmektir.

İntihara Meyilli Biri Nereye İhbar Edilmelidir?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun “ihbarweb” adında internet bilgi ihbar merkezi bulunmaktadır. ihbarweb de ilgili kanunun 8. maddesinde yer alan suçlarla ilgili içeriklerin web üzerinden ihbar edilebilmesi için 2007'den beri aktiftir. 

İntihara Teşvik Suç Mudur?

İntihara teşvik etmek mağdurda intihar düşüncesi uyandırmak, bu konuda onun arkasında olduğunu bildirerek vereceği kararı onaylamaktır. TCK 84te sayılan seçimlik hallerden birisi de intihara teşvik etmektir. Dolayısıyla kişiyi intihara teşvik edenler iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Ayrıca aynı kanun maddesinin 3. Fıkrasına göre başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.

İntihara Yönlendirme Suçu Yargıtay Kararları

Yargıtay 1. Ceza Dairesi - Karar : 2017/2798

Sanık …‘ın maktül …‘a yönelik intihara yönlendirme suçunun sübutu kabul, oluşa ve soruşturma sonuçlarına uygun şekilde suç niteliği tayin, sanık savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, incelenen dosyaya göre bozma üzerine verilen hükümde bozma nedenleri dışında bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan, sanık müdafiinin; kararın hukuka aykırı olduğuna, cezanın fazlalığına yönelen ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;

Tanık … ifadeleri ve dosya içeriğinden; sanığın intihara yönlendirme suçunu, maktülün sadakat yükümlülüğüne aykırı davranarak kendisini aldatmasından duyduğu hiddet ve şiddetli elemin etkisi altında işlediği anlaşılmakla; haksız tahrik nedeniyle 1/4 ile 3/4 arasında ceza indirimi öngören TCK’nun 29. maddesi uyarınca sanık lehine asgari oranda haksız tahrik hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi bozma nedenidir (Yargıtay 1. Ceza Dairesi - Karar : 2017/2798).

Yargıtay 1. Ceza Dairesi - Karar : 2015/3135

Sanık M.. M..’nın maktül N.. K..’ı “intihara yönlendirme” suçundan mahkumiyetine dair Silifke 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2012/654 esas ve 2013/189 karar sayılı kararının sanık tarafından temyizi üzerine yapılan incelemede;

Oluşa ve dosya içeriğine göre, sanık … ve maktül … arasında yüz yüze gelmeden ve birbirlerini görmeksizin sadece telefonla konuşma ve mesajlaşmaktan ibaret arkadaşlık ilişkisinin olduğu, bu ilişki sırasında sanığın bir süre maktülün kız kardeşi ile de aynı şekilde görüştüğü ve bundan dolayı her iki kız kardeş arasında tartışma da yaşandığı, bir süre sonra sanığın maktül ile olan ilişkisini bitirmek istediğini maktüle ilettiği, bunun üzerine duygusal olarak sanığa aşırı derecede bağlanan maktülün sanığa hitaben “bana dönmezsen canıma kıyacağım, zehir içeceğim” şeklinde mesaj gönderdiği, maktül tarafından kendisine gönderilen bu mesajı ciddiye almayan sanığın ise maktüle hitaben “son kurşunu kafama sıkayım hoşçakal” ve “… ben yapıyorum bile bitanem” şeklinde mesajlar gönderdiği, kısa bir süre sonra da maktülün etkeni saptanamayan toksik bir maddeyi içmek suretiyle intihar ettiği olayda; sanık tarafından maktüle gönderilen cep telefonu mesajlarının nitelik ve yoğunluk bakımından intihar kararını kuvvetlendirme olarak kabul edilemeyeceği, dolayısıyla yasal unsurları oluşmayan atılı suç yönünden sanığın beraatine karar verilmesi yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 1. Ceza Dairesi - Karar : 2015/3135).