Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Nedir? (TCK 328)
Türk Ceza Kanunu'nun 328. Maddesine yer alan siyasal veya askeri casusluk suçunun düzenlemesinin amacı devletin güvenliğine veya iç veya dış siyasal yararlarına ilişkin gizli bilgilerin “siyasal veya askerî casusluk” amacıyla temin edilmesini cezalandırmaktadır.
TCK md. 328 ile korunan hukukî değer, millî savunma, millî güvenlik, devletin siyasal veya askerî alanının korunmasıdır.
Siyasi casusluk ile kastedilen yabancı bir devlete fayda sağlamak için Türkiye Devletinin zararına olarak gizli bilgilerin toplanmasıdır. Askeri casusluk ise yabancı devlete fayda sağlamak amacıyla askeri bilgilerin toplanmasıdır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunun Unsurları
Bilgilerin temin edilmesi suçun maddi unsurunu oluşturur. Temin etmekle kastedilen gizli kalması gereken bilgilerin ele geçirilmesi amacıyla öğrenmektir. Failin bilgileri hangi yolla temin ettiğinin önemi yoktur. Bu suç Türkiye Devletinin zararına ve yabancı devletin yararına gerçekleşen bir suçtur. Ele geçirilen bilgilerin gizli kalması gerekli olan bilgiler yani sır niteliğinde olması gerekir. Bilgiler topumun ve devletin yararına olarak gizliliği sağlanan bilgiler olmalıdır. Dolayısı ile ele geçmesi devletin değerlerini tehlikeye sokacaktır.
Suçun faili herkes olabilir.
Suçun oluşması için failin bu bilgileri ele geçirme kastı mevcut olmalıdır. Madde metninde “siyasal veya askerî casusluk maksadıyla” ifadesinden yola çıkarak özel kast arandığını görmekteyiz.
Failde var olduğu farz edilen casusluk amacının tespiti failin kişilik özellikleri, bilgilerin temin edilme zaman ve yeri, bir örgüt mensubu olup olmadığı, vs. gibi hususlar göz önünde bulundurularak yapılır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunun Cezası
Türk Ceza Kanununun 328. Maddesine göre:
- Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin eden kimseye on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezası verilir.
Fiil;
- Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin yararına işlenmişse,
- Savaş sırasında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarını veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeye sokmuşsa,
Fail, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Ceza İndirimi
TCK 328. Maddesinde siyasal veya askeri casusluk yer alan suçunda cezada indirim sebebi düzenlenmemiştir. Ancak Türk Ceza Kanununun genel hükümleri bölümünde düzenlenen indirim sebepleri burada da söz konusu olabilecektir. Örneğin Türk Ceza Kanununun 28. Maddesine göre karşı koyamayacağı veya kurtulamayacağı cebir ve şiddet veya muhakkak ve ağır bir korkutma veya tehdit sonucu suç işleyen kimseye ceza verilmez.
Suç olası kastla işlenirse somut cezada indirim yapılır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Cezayı Artıran Haller
TCK 328. Maddesinin ikinci fıkrasında suçun nitelikli halleri mevcuttur. Buna göre fiil;
- Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin yararına işlenmişse,
- Savaş sırasında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarını veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeye sokmuşsa,
Fail, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Zamanaşımı
Dava zamanaşımı süresi, 328. Maddenin birinci fıkrasında düzenlenen temel hali için 20 yıl 2. Fıkrada yer alan nitelikli için ise 30 yıldır. Bu süre içerisinde soruşturma ve kovuşturma süreci tamamlanmazsa dava düşecektir. Bunun yanında suç şikayete bağlı olan suçlar arasında yer almadığından herhangi bir şikâyet süresi yoktur.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Şikayet Süresi
Siyasal veya askeri casusluk suçu şikâyete bağlı suçlar arasında yer almaz. Soruşturması ve kovuşturması adli makamlar tarafından kendiliğinden yapılır. Dolayısıyla herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Ancak genel dava zamanaşımı süresi içerisinde şikâyette bulunulmalıdır. Bu süre geçtikten sonra şikâyet hakkı düşer.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Şikayetten Vazgeçme
Bu suç şikâyete bağlı suçlardan değildir. Şikâyetten vazgeçme açılan davanın düşmesine veya verilen cezadan daha az bir cezaya hükmedilmesine yol açmaz. Suçun işlendiği savcılık tarafından herhangi bir şekilde öğrenildiğinde resen yani kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkemenin, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar vermesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulur. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir. Bunun yanında belirtilmelidir ki adli para cezası tek başına veyahut hapis cezası ile birlikte uygulanan bir yaptırım türüdür. Bu sebeple bu suçu adli para cezasına çevirmek mümkün değildir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. İki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verilir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar ve adli sicil kaydında da görülmez.
Siyasal veya askeri casusluk suçu için HAGB kararı vermek mümkün değildir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanır. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulama alanı bulan bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanır.
Siyasal veya askeri casusluk suçu için etkin pişmanlık hükmü bulunmamaktadır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Uzlaşma
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurularak uyuşmazlığın çözülmesi yoludur. Şikâyetten vazgeçme değildir. Ancak yalan Siyasal veya askeri casusluk suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlar arasında değildir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda İştirak
TCK md. 328’de düzenlenen bu suçta iştirakin her hali mümkündür.
Türk Ceza Kanununun 37. Maddesine göre suçun tanımında yer alan fiili birlikte işleyen kişilerden her biri müşterek fail olarak sorumlu olur. Suçun işlenmesine iştirak eden kişiler suçu birlikte işlemeye karar verip fiil üzerinde ayrı ayrı hakimiyet kurmuşlarsa bunlardan her biri müşterek faildir. Müşterek fail sayılmaları için faillerden her birinin siyasal veya askeri casusluk maksadıyla hareket etmeleri gerekir.. Fiil üzerinde hâkimiyet kurmayıp sadece suçun işlenmesine yardım edenler yardım eden sıfatıyla failin fiilinden sorumlu olurlar.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçunda Görevli Mahkeme
Siyasal veya askeri casusluk suçu ile görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Sık Sorulan Sorular
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Nedir?
Siyasi casusluk ile kastedilen yabancı bir devlete fayda sağlamak için Türkiye Devletinin zararına olarak gizli bilgilerin toplanmasıdır. Askeri casusluk ise yabancı devlete fayda sağlamak amacıyla askeri bilgilerin toplanmasıdır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Cezası Kaç Yıl?
- Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin eden kimseye on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezası verilir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Hangi Mahkeme?
Siyasal veya askeri casusluk suçu ile görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Zamanaşımı Kaç Yıl?
Dava zamanaşımı süresi, 328. Maddenin birinci fıkrasında düzenlenen temel hali için 20 yıl 2. Fıkrada yer alan nitelikli için ise 30 yıldır.
Siyasal veya Askeri Casusluk Suçu Yargıtay Kararları
Ceza Genel Kurulu 2022/299 E. , 2022/484 K.
5237 Sayılı TCK’nın 328. maddesinde düzenlenen Siyasal veya askerî casusluk suçu ve 5237 Sayılı TCK’nın 330. maddesinde düzenlenen “Gizli kalması gereken bilgileri açıklama” suçları şekli bir suç olup, suçların tamamlanması açısından herhangi bir zararın meydan gelmesine gerek yoktur ve bu suçların oluşması için devlet sırlarının askeri veya siyasi casusluk maksadıyla temin edilmesi yeterlidir. Niteliği gereği devlet sırrı olan bilgi ve belgelerin, örgütsel saik ile ve iş bölümü çerçevesinde temin edildiği ve açıklandığı kanıtlanamadığından; bu suçlar bakımından verilen beraat kararları yönünden;
Katılan Türkiye Cumhuriyeti … vekili temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler yerinde görülmediğinden CMK’nın 302/1. maddesi gereğince reddiyle beraat kararlarının ONANMASINA oy birliği ile karar vermek gerekmiştir
