İftira Suçu Nedir? (TCK Madde 267)
İftira suçu Türk Ceza Kanunu’nun adliyeye karşı suçlar başlığı altında 267. Maddesinde düzenlenir. İftira suçu kanunda işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat etmek şeklinde bir tanımlamaya sahiptir.
Burada failin “mağdurun o fiili işlememiş olduğunu bilmesi” olgusu oldukça önem taşır. Failin özellikle “ hukuka aykırı fiili yapmadığını bildiği bir konuda yapmış olduğunu söylemesi” gerekir.
Türk Ceza Kanunu’nun 268. Maddesinde ise başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerini kullanarak hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemeye çalışan kişiler hakkında bir yaptırımın da mevcut olduğu düzenlenmiştir.
İftira Suçunda İspat
İftira suçu, gerçek kişilere karşı işlenen bir suçtur ve suçtan zarar gören kişilerin dava açma hakkı vardır. Mağdur, masumluğunu ispat etmek için delil toplamalı ve haklılığını mahkemede ispat etmelidir. Dolayısıyla ispatla yükümlü taraf suçtan zarar gören taraftır.
Basit İftira Suçunun Cezası
TCK 267’ye göre:
- Yetkili makamlara ihbar veya şikâyette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Nitelikli İftira Suçunun Cezası
- Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması suçun nitelikli halini oluşturur. Bu durumda verilecek ceza yarı oranında artırılır.
- İftira konusu fiili işlemediği için beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında bir tedbir uygulanmışsa, maddenin ilk iki fıkrasına göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
- İftira konusu fiili işlemediği için mağdur hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmişse; mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu hükümlerine göre dolaylı fail olarak cezalandırılır.
- Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
- Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.
İftira Suçu Şikâyete Bağlı Mıdır?
Şikâyete tabii olan suçlar kanunda sayılmıştır. Sayılan suçlar arasında iftira suçu bulunmamaktadır Dolayısıyla iftira suçu şikâyete tabii suçlardan olmayıp soruşturması ve kovuşturması re’sen yapılan bir suçtur.
İftira suçundan dolayı suçtan zarar gören kişilerin şikâyetlerinden vazgeçerek geri almaları halinde başlatılan soruşturma veya kovuşturma sona ermez. Adli makamlar kaldığı yerden soruşturmaya ya da yargılamaya re’sen devam ederler.

İftira Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir.
Türk Ceza Kanunu’nun 267. Maddesine göre iftira suçunun basit hali neticesinde hükmedilecek ceza bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak hükmedilen bu cezada koşulların sağlanması halinde indirim yapılarak bir yılın altına düşebilir. Dolayısıyla hükmedilen hapis cezası miktarının bir yılın altında olması durumunda hapis cezası adli para cezasına dönüştürülebilir.
İftira Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. İki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verilir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar ve adli sicil kaydında da görülmez. İftira suçunun basit halinin işlenmesi neticesinde hükmedilen hapis cezasının miktarının 2 yıl veya daha az olması halinde suçu işleyen fail hakkında hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilebilir.
Bunun dışında 269. Maddenin 2.fıkrasındaki suçun nitelikli hali mevcutsa ve verilen cezada indirim yapılarak hapis cezası miktarı 2 yıl ve altına inerse HAGB kararı verilebilir.
Diğer nitelikli hallerde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için failin ancak etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmış olması gerekir.
İftira Suçu Zamanaşımı
Türk Ceza Kanunu’nun 267. maddesi 8. Fıkrasına göre:
- İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar.
Bu şekilde işlemeye başlayan zamanaşımı süresi 8 yıldır. Şikayet hakkı ise her zaman kullanılabilir.
İftira Suçunda Ceza İndirimi ve Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir.
İftira suçunda etkin pişmanlık hükümleri Türk Ceza Kanunu’nun 269. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre:
- İftira edenin, mağdur hakkında adlî veya idari soruşturma başlamadan önce, iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın beşte dördü indirilir.
- Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce iftiradan dönme halinde, iftira suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir.
Ayrıca etkin pişmanlığın;
- Mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi,
- Mağdurun mahkûmiyetinden sonra gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın yarısı,
- Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın üçte biri, indirilebilir.
İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını gerektiren fiil dolayısıyla;
- İdari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın yarısı,
- İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilebilir.
İftira Suçu Şikâyet Süresi
İftira suçu şikâyete bağlı suçlar arasında yer almamaktadır. Soruşturması ve kovuşturması ilgili makamlarca re’sen yapılır. Bu sebeple bir şikâyet süresi yoktur ancak herhangi bir şikâyet süresi olmamasına rağmen dava zamanaşımı süresi olan 8 yıl içinde, soruşturma başlatmalıdır.
İftira Suçunda Uzlaşma
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Uzlaşma kapsamında olan suçlar sayılıdır. İftira suçu, uzlaşma kapsamındaki suçlardan birisi değildir.
İftira Suçunda Görevli Mahkeme
İftira suçunda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Sık Sorulan Sorular
İftira Suçu Nasıl İspatlanır?
İspatla yükümlü taraf suçtan zarar gören taraftır. Ceza muhakemesinde ise hukuka uygun olmak şartıyla, her şey delil olabilir. Belge, tanık beyanı gibi delillere başvurulabilir. Örneğin; iftira konusu vakıanın doğru olmadığına yönelik ses kaydı, mesaj, video gibi veriler hukuka uygun olduğu takdirde ispat aracı olarak kabul edilebilir. Yine tanık beyanları, suçu ispatlayacak nitelikteki diğer belgeler de ispat için kullanılabilir.
İftira Atılan Kişi Tazminat Alabilir Mi?
İftiraya uğrayan taraf, iftira suçu işleyen tarafa tazminat davası açma hakkına sahiptir. Tazminat tutarı, uğranılan zarara göre belirlenir. Bu dava Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dilekçe verilmesi ile açılır. Manevi tazminat davasında ise iftiraya uğrayarak bu durumu mahkemede ispat edebilen tarafın yaşadığı ruhsal sıkıntılar, üzüntü keder gibi durumların dikkate alınmasıyla tazminat miktarı belirlenecektir.
İftira Suçu Nereye Şikâyet Edilir?
İftira suçunu işleyen kişiler savcılığa suç duyurusunda bulunarak kişiyi şikâyet edebilirler. Ayrıca şikâyet polis veya jandarma gibi kolluk kuvvetlerine de yapılabilir.
Bir İnsana İftira Atmanın Cezası Nedir?
İftira suçu, gerçek kişilere karşı işlenen bir suçtur. Bu suçun basit halinin cezası bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasıdır. Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması suçun nitelikli halini oluşturur. Bu durumda verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Hangi Durumlarda İftira Davası Açılır?
İftira suçu mağdurun gerçekleştirmemiş olduğu hukuka aykırı fiili gerçekleştirmemiş olduğunu bilerek yine de mağdurun bu hukuka aykırı fiili yapmış olduğunun ileri sürülmesi ile fiilin kamu makamlarına bildirimi ve bu makamların öğrenmesiyle tamamlanır. Suçun oluşması için soruşturma ve kovuşturma aşamalarına girilmesi şart değildir. Suç bu şekilde oluştuğu takdirde suçun mağduru dava açabilecektir.
Namusa İftira Atmanın Cezası Nedir?
İftira suçu için özel kast aranmaktadır. Mağdurun namusuna yönelik olarak iftira suçunun işlenmesiyle yasada öngörülen hükümler doğrultusunda karar verilecektir. Türk Ceza Kanunu'nun 267. maddesinde düzenlenen iftira suçunun basit halinin işlenmesi halinde fail bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
İftira Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay 11. Ceza Dairesi - Karar:2016/475
Sanığın, işlediği suç sebebiyle yakalandığında kendisi hakkında soruşturma yapılmasını engellemek amacıyla kimliğini A. T. olarak bildirerek, bu kimlik bilgileriyle yakalama muhafaza altına alma tutanağı düzenlendiği anlaşılmakla; eylemin, bildirdiği kimlik bilgilerinin gerçekte var olan bir kişiye ait olması durumunda 5237 Sayılı TCY.nın 268/1. maddesi yollamasıyla, 267/1. maddesindeki “iftira” suçunu, gerçekte var olmayan kişiye ait olduğunun saptanması halinde ise, aynı Kanun’un 206. maddesindeki “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” suçunu oluşturacağı nazara alınıp, olayda da A. T.’ın gerçek kişi olduğu dosya kapsamından anlaşılmakla sanık hakkında iftira suçundan hüküm kurulduğu gözetilmeden unsurları itibariyle oluşmayan yalan beyan suçundan da ayrıca mahkumiyet hükmü kurulması hukuka aykırıdır.
Yargıtay 4. Ceza Dairesi-K.2021/20572
Suç uydurma suçundan kurulan hükmün temyizinde ise;
TCK’nın 271. maddesinde düzenlenen suç uydurma suçunun oluşabilmesi için, failin işlenmediğini bildiği bir suçu yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar etmesi veya işlenmeyen bir suçun delil ya da emarelerini soruşturma yapılmasını sağlayacak biçimde uydurması gerekir. Uydurulan suçun atıldığı kişilerin belirlenebilir olması halinde ise, TCK’nın 267. maddesinde düzenlenen iftira suçu oluşur.
Somut olayda sanığın yurdunda arama yapan polis memurları ve adliyede görüştüğü Cumhuriyet Savcısı hakkında çeşitli isnatlarda bulunduğu ve bu kişilerin belirlenebilir olması karşısında sanığın eyleminin TCK’nın 267. maddesinde düzenlenen zincirleme iftira suçunu oluşturacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi; bozma nedenidir