Para Cezası Nedir?
Para cezası, suçun karşılığında hükümlüden alınan bir miktar paranın, kanunun öngördüğü yere tevdi edilmesini ve ödenmemesi halinde belirlenen yaptırımlara çevrilmesini ifade eder.
Kaç Çeşit Para Cezası Vardır?
2 çeşit para cezası vardır. Bunlar;
İdari Para Cezaları, belediyeler, kaymakamlıklar, valilikler, emniyet müdürlüğü gibi idari kurumlar tarafından vatandaşa kesilen para cezalarıdır. İdari para cezası ödenmediği takdirde sadece faiz işler, idari para cezası hapis cezasına dönüşmez.
Adli Para Cezaları, yalnızca mahkemeler tarafından hükmedilebilen bir para cezası türüdür. Adli Para Cezası ödenmediği takdirde faiz işlemez.
Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?
Kanundaki bazı suçların yaptırımında adli para cezası öngörülmüş ancak alt üst sınır belirlenmemiştir. TCK 52/1’e göre alt sınırı en az 5 gün, en fazla 730 gün kabul edilerek hesaplama yapılır.
Hakim önce tam gün bazında cezayı tayin eder. Tam gün sayısından arttırım ve/veya indirim yapılır. Ardından sanığın sosyal ve ekonomik durumunu baz alarak bir gün karşılığı 20TL ile 100 TL arasında cezasını belirler. Daha sonra tam gün sayısı ile bir gün karşılığı adli para cezası miktarı çarpılır. Ardından cezanın ödenmesinde süre ve taksit halleri belirlenir.
Adli para cezasının üst sınırı 730 gün olmasına rağmen bazı suçların cezası 730 günden fazladır. Hakim bu durumda 730 günden üst bir adli para cezasına hükmedecektir.
Adli Para Cezası Nereye Ödenir?
Adli para cezası kararı verilmesinin ardından kararın kesinleşmesi ile birlikte kararı veren mahkeme, Cumhuriyet İnfaz Savcılığına yazarak kararın infazını ister.
Cumhuriyet İnfaz Savcılığı, mahkemenin yazısının ardından adli para cezası ödeme emri”düzenleyerek hükmedilen adli para cezasının ödenmesi için kişiye ödeme emri gönderir.
Ödeme emri ile birlikte, adliyede bulunan Cumhuriyet İnfaz Savcılığına başvurulması ve Savcılıktan Vergi Dairesine hitaben yazı alınması gereklidir. Yazının alınması ile birlikte Vergi Dairesine ödeme yapılarak ödeme dekontu Cumhuriyet İnfaz Savcılığına teslim edilmelidir.
Adli Para Cezasının Taksitle Ödenmesi
Adli para cezası peşin olarak ödenmek zorunda değildir. Hakim, hükümlünün şahsi koşullarını değerlendirerek adli para cezasının taksitle ödenmesini öngörüp mahkeme ilamında bu ceza taksitlendirilebilir. Taksitlendirilmiş adli para cezasının ilk taksidi Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan gelen tebligatın teslim alınmasını takip eden 30 gün içerisinde ödenmelidir. Kalan taksitler ise takip eden ayların aynı günlerinde ödenmeye devam eder.
Adli para cezası, mahkeme ilamında taksitlendirilmemişse hükümlü İnfaz Dairesi’ne yaptığı ödemede cezasının 3’te 1’ini ödeyip dekontu Cumhuriyet Başsavcılığına götürerek cezasının taksitlere bölünmesi talebinde bulunabilir.
Adli Para Cezası Geç Ödenirse Ne Olur?
Adli para cezası, idari para cezasından farklı olarak ödenmediğinde hapis cezasına dönüşebilecek bir yaptırım türüdür. İdari Para Cezası, suç karşılığında verilen bir ceza olmadığı için ödenmediği zaman hapis cezasına çevrilemez.
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Yetkili mahkeme tarafından uygun görülen adli para cezası ödenmezse cezası hapis cezası olarak değiştirilir. Buna bağlı olarak da kişinin kamu yararına çalışması uygun görülür. Hükümlü ceza miktarına göre belirlenen gün sayısınca çalışma yapar.
Çalışma süresi ise 2-8 saat aralığında değişir. Hükümlünün çalışma konusundaki kurallara uymaması durumunda ise cezasını hapiste çekmesine karar verilir. Para cezası alan kişi çocuksa hapis cezası almaz. Ancak paranın ödenmesi yönünde çalışmalar yapılır.
Adli Para Cezasında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Adli para cezası, doğrudan verilebileceği gibi hapis cezasından da çevrilebilen bir ceza yaptırımıdır.
Mahkeme yargılama neticesinde sanık hakkında doğrudan sadece adli para cezasına veya hapis cezası ile birlikte doğrudan adli para cezasına hükmetmiş ise, bu para cezası hakkında da HAGB kararı verilebilir. Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları için hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkün değildir.
Adli Para Cezası Hagb’i Bozar Mı?
Kurduğu hüküm sonucu tüm artırım ve indirimler uygulandıktan sonra verilecek sonuç cezanın 2 yıl veya daha az hapis cezası veya adli para cezası olduğunu görürse hükmün açıklanmasını geri bırakabilecektir.
Adli Para Cezası Sicile İşler Mi?
Adli para cezası adli sicil kaydına işlenmektedir. Adli sicil kaydı ile birlikte, işlenen suç karşılığı olarak adli para cezası sabıka kaydında gözükür. Adli para cezasının tek seferde ödenmesi veya son taksitinin ödenmesi ile birlikte ceza infaz edilmiş sayılacağından, Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tarafından adli para cezasına ilişkin adli sicil kaydı silinecektir.
Hapis Cezası Adli Para Cezasına Çevrilebilen Suçlar
Taksirle işlenebilen tüm suçlar ceza miktarına bakılmaksızın adli para cezasına çevrilebilir. Yani, taksirle işlenen suçlarda hükümlü 4 yıl ceza alsa bile bu ceza miktarına bakılmaksızın adli para cezasına çevrilebilir. (TCK 50/4 madde) Kasten işlenen suçlarda ise bu sınır 1 yıldır. 1 yıl ve altı cezalar para cezasına çevrilebilir.
- Dolandırıcılık Suçu
- Hırsızlık Suçu
- Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi Suçu
- Kasten Yaralama Suçu
- Taksirle Yaralama
- Tehdit
- Şantaj
- Cebir Suçu
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu
- Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma
- Mala Zarar Verme Suçu
- Hakaret Suçu
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu
- Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu
- Kişisel Verileri Ele Geçirme, Yayma veya Başkasına Verme Suçu
- Çevrenin Kasten veya Taksirle Kirletilmesi Suçu
- İmar Kirliliği Suçu
- Güveni Kötüye Kullanma Suçu
- Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu
- Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu
- Özel Belgede Sahtecilik Suçu
- Mühür Bozma Suçu
- Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu
- İftira Suçu
- Suç Üstlenme Suçu
- Suç Uydurma Suçu
- Suçluyu Kayırma Suçu
- Yalan Tanıklık Suçu
- Ses veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu
- Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme Suçu
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- Görevi Kötüye Kullanma Suçu
Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?
Adli para cezası bakımından gün para cezası sistemi esastır. Hakim öncelikle, işlenen suç karşılığı olarak kanunda öngörülmüş bulunan sınırlar arasında bir gün birimini belirleyecektir. Bu belirleme sırasında TCK M.61/1 göz önünde tutulacaktır.
Adli Para Cezası Nasıl Ödenir?
Adli para cezası kararı kesinleştikten sonra hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine adli para cezasını 30 gün içerisinde ödemekle yükümlüdür. Hükümlü, dosyanın bağlı bulunduğu adliyedeki Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvuracak ve Vergi Dairesi’ne yapılacak ödemeye istinaden bir evrak teslim alacaktır. Adli para cezasının ödendiğine dair dekontun Cumhuriyet Savcılığı’na teslimi ile birlikte adli para cezası infaz edilmiş olur.
Adli Para Cezası Nasıl Ödenir?
Adli para cezası kararı kesinleştikten sonra hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine adli para cezasını 30 gün içerisinde ödemekle yükümlüdür. Hükümlü, dosyanın bağlı bulunduğu adliyedeki Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvuracak ve Vergi Dairesi’ne yapılacak ödemeye istinaden bir evrak teslim alacaktır. Adli para cezasının ödendiğine dair dekontun Cumhuriyet Savcılığı’na teslimi ile birlikte adli para cezası infaz edilmiş olur.
