Korsan Taksi Nedir?
Korsan taksi, gerekli yasal izin ve belgeler olmadan ticari yolcu taşımacılığı yapan araçları ifade eder. Bu tür araçlar, taksi plakası bulunmayan ve lisanssız araçlardır. Korsan taksiler, yasal taksilerle haksız rekabete neden olur ve yolcu güvenliğini tehlikeye atar. Korsan taksiler, daha düşük ücretler sunarak müşteri çekmeye çalışsalar da, bu faaliyet hem yasa dışıdır hem de çeşitli riskler taşır.
Korsan Taksi Nasıl Tespit Edilir?
Korsan taksiler, polis ve belediye denetimleri sırasında tespit edilir. Trafik ekipleri, belirli güzergahlarda rutin kontroller yaparak korsan taksi faaliyetlerini belirler. Ayrıca, yolcu şikayetleri ve ihbarlar da korsan taksi tespitinde önemli rol oynar. Korsan taksi tespit edildiğinde, araç sahibine ve sürücüye birtakım cezalar uygulanır.
Korsan Taksi Ehliyet Ceza Puanı
Korsan taksicilik yapmanın ehliyet ceza puanına bir etkisi bulunmamaktadır.
Korsan Taksi Cezası Ne Kadar?
Korsan taksi cezaları, korsan taksi işi yapan sürücüye veya korsan taksi ile yolculuk yapan kişilere (yolculara) uygulanan cezalardır. Korsan taksi kullanmanın cezası iki şekildedir. Bunlar hem idari hem de cezai olarak uygulanabilir. Korsan taksi yakalanma cezası, idari olarak 2024 yılı için, korsan taksi işi yapanlara 32.233,00 TL idari para cezası (% 25 İndirimli 24.174,75 TL) ve aracın 60 gün trafikten men edilmesidir.
Korsan taksi ile yolcu alma cezası 2.143,00 TL para cezasıdır. Korsan taksi kullanmanın cezası, cezai olarak ise korsan taksi işi yapanlara 2 yıla kadar hapis cezası, korsan taksi ile yolculuk yapanlara ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır.
Bir yıl içerisinde tekerrür halinde; korsan taksi kullanma cezası 64.466,00 TL dir. %25 İndirimli hali ise 48.349,50 TL dir.
Kiralık Araç İle Korsan Taksi Cezası
Korsan taksicilik yaparken tespit edilen ve yaptırım uygulanan araçlar bazen de bir kiralama şirketine kayıtlı kiralık araçlar olmaktadır. Faaliyeti gerçekleştiren şahıs kiralama şirketinin izin ve rızasını almadan bu faaliyeti gerçekleştirmektedir.
Böyle bir durumda ceza hukukunun en temel ilkelerinden olan cezaların şahsiliği ilkesinin uygulanması gerekmektedir. Açıktır ki kiralama şirketinin herhangi bir izni veya onayı olmadan bu işlemin gerçekleştirilmesi ve bu sebeple kiralama şirketi aleyhine bir yaptırım uygulanacak olması açıkça cezaların şahsiliği ilkesine aykırıdır.
Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi gerek Anayasa madde 38/7’de ve Türk Ceza Kanunu madde 20’de düzenlenmiştir. Bu denli önemli bir hususun göz ardı edilerek kiralama şirketinin aleyhine bir ceza verilmesi ceza hukukunu temelden sarsmaktadır.
Bu sebeple suç ile bağlantısı olmadığı halde bir yaptırıma maruz kalan kiralama şirketi bu fiil ile bağlantısı olmadığını ispatlayabildiği takdirde kiralama şirketi aleyhine bir yaptırım söz konusu olmaz.
Ancak kiralama şirketinin bu fiil ile bir bağlantısı olmadığını ispatlaması için çeşitli belgeler sunması gerekebilir. Bu belgeler aracın korsan taksi amacı ile kullanılmasına rıza gösterilmediğine dair belgelerdir. Bunların arasında yazılı araç kiralama sözleşmesi, KABİS (Kiralık Araç Bildirim Sistemi) bildirimine ilişkin evraklar mevcuttur.
Sonuç olarak korsan taksi faaliyetinin tespiti halinde araç sürücüsü her halde idari para cezası yaptırımı ile karşı karşıya kalırken, aracın ruhsat üzerindeki sahibi olan kiralama şirketi aracın bu şekilde kullanımına rıza göstermediğini ispatlayabilirse aracının trafikten menedilmesine engel olabilir.
Korsan Taksi Durağı Cezası
Korsan taksi ile yolcu almanın cezası 2.143,00 TL para cezasıdır. Korsan taksi kullanmanın cezası, cezai olarak ise korsan taksi işi yapanlara 2 yıla kadar hapis cezası, korsan taksi ile yolculuk yapanlara ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır.
Korsan Taksi Cezası Nasıl Ödenir?
Korsan Taksi trafik idari para cezaları; Maliye Bakanlığına bağlı muhasebe birimlerine, vergi dairelerine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca yetkilendirilen banka ve PTT aracılığıyla ödenebilir.
Korsan Taksi Nedeniyle Aracın Bağlanması
Karayolları Trafik Kanunu EK 2/3-a maddesi uyarınca korsan taksiden işlem yapılan araç sürücüsüne idari para cezası uygulanmakta ve aynı kanun uyarınca araç 60 (altmış) gün trafikten men edilmektedir. Aracın bağlanması, kanundaki belirtilen sürelerde aracın trafikte kullanılmaması demektir. Korsan taksi nedeniyle aracın bağlanması durumunda 2024 yılı itibariyle araç 60 gün boyunca yediemin otoparkında bekletilmektedir. Bunun dışında alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında bir faaliyet var ise 30 (otuz) gün; alınan izin/ruhsatta belirtilen çalışma bölgesi/güzergah dışında faaliyet var ise 15 (on beş) gün süreyle araç bağlanacaktır.
Korsan Taksi Nedeniyle Aracın Bağlanması İptali Davası
Korsan taşımacılık faaliyeti ilgililer tarafından tespit edildiğinde araç sürücüsü ve araç hakkında idari yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlardan birisi de faaliyetin gerçekleştirildiği aracın trafikten mennidir. Yani aracın belirlenen ceza süresince trafiğe çıkması yasaklanır. Bu yaptırım kararı idarenin yapmış olduğu bir idari işlemdir. Dolayısı ile idari işlemlerin sonucu olarak her vatandaşın bu idari işlemin iptalini talep etme hakkı mevcuttur ve hiç kimse bu haktan alıkonamaz.
Korsan taşımacılık faaliyeti nedeniyle aracı trafikten men edilen ve bağlanan vatandaşlarımız ilgili idarenin işlemine karşı “yürütmeyi durdurma talepli idari işlemin iptali̇” davasını açabi
Bu davayı açabilmek için öncelikle davanın usul şartlarına uyulması gerekmektedir. Aksi takdirde İdare Mahkemesi davanızın haklı olup olmadığına bakmaksızın davanızın reddine karar verecektir. Bu usuli şartlar ise yetki, görev, süre ve hukuka aykırılıktır. Eğer ki bu unsurlardan bir tanesi dahi eksik olursa davanın reddine karar verilebilir.
Yetki unsuru, idari işlemin iptali davasının nerede açılacağını belirtmektedir. Korsan taşımacılık faaliyetinde yetki unsuru aracın bağlanmasını gerçekleştiren birimin bulunduğu yer mahkemeleridir.
Görev unsuru, bu idari yaptırıma karşı hangi mahkemeye başvurulması gerektiğini belirtmektedir. Aracın bağlanması bir idari işlem olduğu için ve idari işlemlerin iptali için görevli mahkemeler İdare Mahkemeleri olduğu için bu davanın İdare Mahkemelerinde açılması gerekmektedir.
Süre unsuru, idari işlemin iptali davası açabilmek için ne kadar süreniz olduğunu belirtmektedir. Bu unsur genel idari davalarda 60 gündür. İdari işlemin yani aracın trafikten menni işleminin kişiye tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılmalıdır. Bu 60 günlük süre hak düşürücü süredir. Bu süreden sonra dava açılması mümkün değildir.
Bir diğer unsur da hukuka aykırılıktır. Burada kesin olarak bir kanıya varmak mümkün değildir. Eğer ki aracın korsan taşımacılık faaliyetinde kullanılmadığı ispatlanırsa hukuka aykırılık unsuru tamamlanmış olmaktadır. Bu sebeple her dava ayrı olarak ele alınmakta ve olayın kendisine göre hakim kararını vermektedir.
Şekli unsurlar tamamlandıktan sonra bir dilekçe ile aracın bağlandığı yer İdare Mahkemesine idari işlemin iptali davası açılmaktadır. Verilecek bu dilekçede korsan taşımacılık faaliyeti yapılmadığı, bu sebeple de haksız bir yaptırım ile karşı karşıya kalındığı açık ve net şekilde belirtilmelidir. Ayrıca mevcutsa deliller de (Kira sözleşmesi, KABİS bildirimi vb.) dilekçenin ekine eklenmelidir.
Daha sonra İdare Mahkemesi hakimi olayın nasıl gerçekleştiğini, sunulan dilekçe ve varsa delilleri inceleyerek bir karar vermektedir. İdari işlemin iptaline karar verilmiş ise mahkeme kararı ile birlikte yaptırım süresi dolmadan araç tekrar trafikte kullanılabilir.
Korsan Taksi Nedeniyle Aracın Bağlanması İptalinde Görevli ve Yetkili Mahkeme
Korsan taksi nedeniyle aracın bağlanması durumunda görevli mahkeme İdare Mahkemeleridir.
Korsan Taksi Nedeniyle Aracın Bağlanması Davasında Masraf ve Avukat Ücreti
Korsan taksi ceza davalarında yapılacak masraflar ve avukat ücretleri önemli bir konudur. 2023-2024 yılı için yayınlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre, iptal davası duruşmasız görülecek ise 10.500-TL, bu dava duruşmalı olarak görülecek ise 20.900-TL’dir. İdare Mahkemesi’nde yürütmeyi durdurma talepli iptal davası açılacak ise dava harç ve masrafların da ödenmesi gündeme gelecektir.
Aracım Korsandan Bağlandı Ne Yapmalıyım?
Ülkemizde birçok vatandaş aracının korsan taksi faaliyeti sebebi ile bağlanması durumu ile karşı karşıyadır. Bu noktadan sonra idari yaptırımın haksız ve hukuka aykırı olduğundan bahisle, gerekli evrak, belge ve dilekçeyi tamamlayarak İdare Mahkemesinde işlemin iptali davası açılması gerekmektedir.
Korsandan Taksiden Dolayı Ehliyete El Konulur Mu?
Korsan taksi faaliyetinde bulunan sürücülerin kullandığı araç trafikten men edilebilir. Ancak, korsan taksi faaliyetinde olan sürücülerin ehliyetine el konulamaz.
Korsandan İkinci Kez Yakalanırsa Ne Olur?
Korsan taksi faaliyeti nedeniyle 1 yıl içerisinde ikinci kez yakalanan araç sahiplerine ve sürücülere daha ağır cezalar uygulanır. İlk yakalanmada verilen cezaların yanı sıra, 1 yıl içerisinde ikinci kez yakalanma durumunda araç sahibinin ve sürücünün önceki aldığı idari para cezasının 2 katı idari para cezası olarak uygulanır. Ayrıca, ikinci kez yakalanma durumunda araçların trafikten men edilme süresi uzatılabilir ve araç sahipleri daha büyük mali yüklerle karşı karşıya kalabilir.
UBER Korsan Taşımacılık Mı?
Ülkemizde henüz yürürlüğe girmiş bir paylaşımlı yolculuk yönetmeliği mevcut değildir. Bu sebeple Uber ve benzeri uygulamalar üzerinden anlaşma yapılan araçlarda yolculuk yapmanın korsan taşımacılık faaliyeti olup olmadığı konusunda bir fikir birliği söz konusu değildir.
Çeşitli ülkelerde Uber faaliyetleri yasal iken ülkemizde ise şu anda bir kabul durumu söz konusu değildir. İstanbul Ticaret Mahkemesi 2019 yılında vermiş olduğu karar ile Uber faaliyetlerinin ülkemizde durdurulmasına ve Uber’in internet sitesinin erişiminin engellenmesine karar vermiştir. Akabinde İstanbul 13. Bölge Adliye Mahkemesi Aralık 2020 tarihinde Uber’in istinaf taleplerini kısmen kabul ederek Uber’e Türkiye’de uygulanan erişim engelini kaldırmış ve taksi hizmetinin kullanıma açılması kararını vermiştir. Anlaşılacağı üzere yargı çevresinde de Uber’in şu andaki hukuki durumu hakkında bir netlik yoktur.
Martı Tag Korsan Taşımacılık Mı?
Ülkemizde bir paylaşımlı yolculuk yönetmeliği mevcut değildir. Bu sebeple tıpkı Uber’de olduğu gibi Martı TAG’da da bir fikir birliği söz konusu değildir.
Martı TAG kullanıcılarının korsan taşıma faaliyeti gerçekleştirmesi sebebiyle verilen idari işlemlerin iptali davası birçok kullanıcı tarafından açılmaktadır. Ancak mahkemeler de bu durumu olay özelinde değerlendirmekte ve farklı kararlar verebilmektedir.
