Polis Telefonla İfade Vermeye Çağırabilir Mi?
Polis, bir soruşturma kapsamında sizi ifade vermeye çağırmak için telefonla arayabilir. Bu durum genellikle basit olaylarda veya tanık ifadelerinde tercih edilir. Ancak bu, resmi bir tebligat yerine geçmez. Yani telefonla yapılan çağrı, hukuken zorlayıcı bir davet değildir.
Polis sizi arayıp ifadeye çağırırsa, güvenlik açısından aramanın gerçek bir polis merkezinden yapıldığından emin olmanız önemlidir. Şüphe durumunda, sizi arayan numarayı ilgili polis merkezini arayarak doğrulayabilirsiniz.
İfade Vermek için Resmi Çağrı Nasıl Yapılır?
İfade vermek için resmi çağrı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ve ilgili yasal düzenlemelere göre belirli usullere uygun şekilde yapılır. Bu süreç, kişinin bir soruşturmada şüpheli, tanık, mağdur veya başka bir sıfatla ifadesine başvurulması gerektiğinde devreye girer.
İfade Vermek için Resmi Çağrı Yöntemleri
1) Yazılı Tebligat (Resmi Çağrı Kağıdı): Savcılık veya polis tarafından düzenlenir ve kişinin adresine PTT aracılığıyla gönderilir. Tebligat Kanunu’na uygun olarak yapılır ve kişinin elden teslim alması beklenir.
Çağrı kağıdında yer alan bilgiler:
-Çağrıyı yapan makamın adı (polis, jandarma, savcılık vb.)
-İfade vermeye çağrılan kişinin adı-soyadı
-İfade vermeye çağrılma nedeni
-Tarih, saat ve yer bilgileri
-Çağrının hukuki dayanağı (CMK maddeleri)
2) Kolluk Kuvvetleri Aracılığıyla Tebligat: Polis veya jandarma memuru bizzat kapınıza gelerek çağrı kağıdını teslim edebilir. Özellikle acil durumlarda veya kişi adresinde bulunamıyorsa bu yöntem tercih edilir.
3) Elektronik Tebligat (E-Tebligat): Avukatlar, şirket yetkilileri veya bazı meslek grupları için zorunludur. UYAP sistemi üzerinden yapılır.
Resmi Çağrının Hukuki Sonuçları
-Resmi çağrıya rağmen ifade vermeye gitmezseniz, CMK m.146 uyarınca zorla getirme kararı çıkarılabilir. Polis sizi bulunduğunuz yerden alıp ifade vermeye götürür.
-Çağrı tarihine gidemeyecekseniz, geçerli bir mazeret sunarak tarih değişikliği talep edebilirsiniz. Bu mazeret resmi belgelerle desteklenmelidir (örneğin sağlık raporu).
-Resmi tebligat yapılmadan veya savcılık kararı olmadan bir kişinin zorla ifade vermesi yasal değildir.
Sözlü Ve Yazılı Çağrı Arasındaki Farklar
Sözlü ve yazılı çağrı arasındaki farklar; çağrının hukuki geçerliliği, bağlayıcılığı ve uygulanma şekli açısından oldukça önemlidir. İfade verme veya bir soruşturma kapsamında çağrılma sürecinde bu iki yöntem farklı amaçlar için kullanılır.
Sözlü Çağrı: Polis, jandarma veya diğer kolluk kuvvetleri tarafından yapılan telefon araması, yüz yüze bildirim veya sözlü uyarı şeklindeki davetlerdir.
Örneğin, bir polis memurunun sizi arayıp “Yarın saat 10:00’da karakola gelip ifade verir misiniz?” demesi sözlü çağrıdır.
Yazılı Çağrı: Savcılık, mahkeme veya kolluk kuvvetleri tarafından resmi olarak hazırlanan ve kişiye ulaştırılan çağrı kağıdı (tebligat) ile yapılan bildirimdir.
Örneğin adınıza düzenlenmiş, “Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2025/12345 soruşturma numarası kapsamında, şu tarihte şu adreste ifade vermeniz gerekmektedir” ibaresi olan resmi bir belge yazılı çağrıdır.
| Kriter | Sözlü Çağrı | Yazılı Çağrı (Tebligat) |
| Resmiyet | Resmi değildir | Resmi ve hukuken bağlayıcıdır |
| Tebligat Şekli | Telefon, yüz yüze bildirim | Yazılı belgeyle (posta, elden teslim, e-tebligat) |
| Hukuki Zorunluluk | Zorunlu değildir | Tebligata uymazsanız zorla getirilirsiniz |
| Amaç | Bilgilendirme veya davet | Resmi bir işlem için yasal çağrı |
| Kayıt Altına Alma | Genellikle kayıt tutulmaz | Kayıtlıdır; tebliğ tarihi bellidir |
| Zorla Getirme Riski | Yok | Vardır (CMK m.146) |
Telefonla İfade Çağrısı Yasal Mıdır?
Polis veya kolluk kuvvetleri tarafından yapılan telefonla ifade çağrısı yasal olabilir, ancak bu durumun bazı önemli hukuki sınırlamaları vardır. Özellikle tanık ifadeleri, bilgi alma veya basit adli işlemler için bu yöntem kullanılabilir. Resmi bir zorunluluk oluşturmaz: Gitmemeniz durumunda doğrudan bir yaptırım veya zorla getirme kararı uygulanamaz (resmi tebligat yapılmadıkça).
Eğer sizi arayıp “Gelmezsen zorla alırız” gibi ifadeler kullanılıyorsa ve bu bir telefon çağrısına dayanıyorsa, bu hukuken geçerli değildir.
CMK m. 145: Resmi bir ifade çağrısı, yazılı bir çağrı kağıdı (tebligat) ile yapılır.
CMK m. 146: Yazılı tebligata rağmen ifadeye gitmezseniz, savcılığın kararıyla zorla getirilmenize karar verilebilir.
Telefonla İfade İfade Talebi Geldiğinde Ne Yapılmalı?
Telefonla ifade talebi aldığınızda, durumun yasal olup olmadığını anlamak ve güvenliğinizi sağlamak için dikkatli hareket etmeniz gerekir. Çünkü bu tür aramalar hem gerçek kolluk kuvvetleri tarafından yapılabilir hem de dolandırıcılık amacıyla olabilir.
1) Arayan kişinin adını, rütbesini ve çalıştığı polis merkezini sorun.
2) Banka veya para transferi gibi taleplerle karşılaşırsanız kesinlikle işlem yapmayın.
3) Size verilen bilgileri doğrulamak için 155 Polis İmdat hattını veya doğrudan polis merkezini arayın.
4) Özellikle bir soruşturmada şüpheliyseniz, bir avukata danışarak ifadeye gitmeniz en güvenli yoldur.
5) Ciddi bir soruşturma varsa, size resmi tebligat gönderilmesi gerekecektir. Bu tebligat gelmeden zorla götürülmeniz yasal değildir.
Telefonla Çağrılan Biri İfade Vermek Zorunda Mı?
Telefonla yapılan çağrıya uyarak ifade vermek zorunda değilsiniz. Bu çağrı resmi bir tebligat yerine geçmez ve bu çağrıya uyma zorunluluğunuz yoktur, uymamanız durumunda, hakkınızda zorla getirme kararı verilemez.
Tanık olarak dahi çağırılsanız, resmi tebligat yapılmadan zorla getirme kararı çıkarılamaz.
Size ulaşan kişinin gerçekten bir polis memuru olduğundan eminseniz ve durumun önemli olduğunu düşünüyorsanız, gönüllü olarak gidebilirsiniz.
Telefonla İfadeye Gitmemenin Hukuki Sonuçları
Telefonla yapılan ifade çağrısı hukuken resmi bir tebligat değildir. Bu nedenle, telefonla yapılan çağrıya uymamanızın doğrudan bir hukuki yaptırımı yoktur.
Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, bir kişinin zorla ifadeye götürülebilmesi için öncelikle resmi bir yazılı tebligat yapılmış olması gerekir.
Suçüstü hali veya yakalama emri bulunan durumlar gibi istisnai hallerde, kişi zaten yasal gerekçelerle gözaltına alınabilir. Ancak bu durumlar, telefonla ifade çağrısı yapılan, sıradan durumları kapsamaz.
Resmi Tebligat Olmadan İfade Vermek Gerekir Mi?
Resmi tebligat olmadan ifade vermek zorunda değilsiniz.
Ancak hukuken zorunlu olmasa da arayanın gerçekten kolluk kuvveti olduğundan eminseniz ve durumun ciddi olduğunu düşünüyorsanız, gönüllü olarak ifade vermeye gidebilirsiniz.
Polis Telefonla İfade Çağırdığında Süreç Nasıl İşler?
1) Çağrının Yapılması (Bilgilendirme Amaçlı): Polis, sizi tanık, mağdur veya bazen de şüpheli olarak ifade vermeye davet edebilir. Arayan kişi genellikle kendini tanıtır, çalıştığı polis merkezini ve ifade vermeniz gereken tarihi belirtir.
2) İfade Alma: Kimliğiniz kontrol edilir ve kimliğinizle kaydınız yapılır. Tanık, şüpheli veya mağdur sıfatıyla ifade verirsiniz. Avukatınızın yanınızda bulunma hakkı vardır.
3) Tutanağın İmzalanması: İfadeniz yazılı tutanağa geçirilir ve imzalamanız istenir.
4) Sürecin Tamamlanması: İfade verdikten sonra genellikle serbest bırakılırsınız, ancak savcının kararına göre başka işlemler yapılabilir.
Kolluk Kuvvetlerinin İfadeye Çağırma Yetkisi
Kolluk, savcının talimatı olmadan kişileri doğrudan ifadeye çağırma yetkisine sahip değildir. Ancak, suçüstü hali söz konusuysa veya adli kolluk görevi kapsamında savcının talimatıyla kişiyi ifadeye çağırabilir,
Telefonla Çağrıldığında Avukatla Görüşmek Mümkün Mü?
Telefonla ifadeye çağrıldığınızda, avukata danışma ve onunla gitme hakkınız her zaman vardır. Kolluk size baskı yaparsa veya hukuksuz bir çağrı olduğunu düşünüyorsanız, avukatınız aracılığıyla hukuki itirazda bulunabilirsiniz.
İfadeye Çağrılmak Sicile İşler Mi?
İfadeye çağrılmak veya ifade vermek adli sicil kaydınıza (sabıka kaydınıza) işlemez.
Tanık ya da mağdur olarak ifadeye çağrılmanızın hiçbir sicil etkisi yoktur.
Şüpheli olarak ifade verseniz bile, hakkınızda kesinleşmiş bir ceza kararı olmadığı sürece sabıka kaydınıza işlenmez. Yalnızca mahkeme kararıyla kesinleşmiş suçlar adli sicile işlenir.
