İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Rekabet yasağı, aynı alanda, aynı amacı güderek iş yapan kimselerin karşılıklı olarak hukuka aykırı bir şekilde yarışa girememesi, belirli kimselerin birbirleriyle rekabet etmelerinin yasaklanması anlamına gelmektedir. İşçinin işverene karşı rekabet etmeme borcunun, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesi bittikten sonra da devam etmesi isteniyorsa, tarafların karşılıklı olarak bunu ayrıca ve açıkça sözleşmeyle kararlaştırması gerekmektedir.
Rekabet yasağına dayalı olarak yapılacak olan anlaşma, işçi ile işveren arasında ayrı bir sözleşmeyle kurulabileceği gibi, aralarındaki mevcut iş sözleşmesine konulacak özel bir hükümle de yapılabilir. Rekabet yasağı sözleşmesi, işçinin iş sözleşmesi devam ederken işverenin müşterilerini tanıması ya da iş sırlarını öğrenmesi sebebiyle, iş ilişkisi sona erdikten sonra belirli bir faaliyet alanında, belirli bir bölgede ve belirli bir zaman dilimi içinde işverenle rekabet teşkil edecek herhangi bir faaliyette bulunmaması hususunu içeren sözleşmeye denir.
İşverenin Korunmaya Değer Ciddi Bir Menfaati Varsa
Aşağıda sayılan durumlardan birinin varlığı halinde işverenin korunmaya değer ciddi bir menfaatinin olduğu kabul edilmektedir.
Rekabet yasağı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkânı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması, işverenin önemli bir zararına sebep olacaksa geçerlidir. Üretim sırları ve işverenin yaptığı iş ile ilgili bilgiler ticari, teknik veya personele ilişkin olabilir.
Rekabet yasağının geçerli olabilmesi için işçinin konumu itibariyle işverenin müşteri çevresi hakkında bilgi edinmesinin mümkün olması gerekir.
İşverene ait bilgilerin kullanılmasının, kazançlarda veya sipariş sayısında ciddi bir düşüş doğurması, ilgili piyasada rekabet gücünde bir geriye gidiş yaşatması, iş yapma olanaklarının gözle görünür bir biçimde sınırlandırılması, zararın kolayca telafi edilemeyecek olması gibi hallerde önemli bir zararın varlığından söz edilebilir.
Rekabet yasağına aykırı davranan işçi, bunun sonucu olarak işverenin uğradığı bütün zararları gidermekle yükümlüdür. Sözleşmeye aykırı davranılması nedeniyle işçinin tazminat sorumluluğu söz konusu olabilecektir. İşçinin sorumluluktan kurtulabilmesi kusuru olmadığını ispat etmesi gerekir.
İşverenin, rekabet yasağının ihlali nedeniyle zarara uğradığını ispatlaması her zaman kolay olmamaktadır. Özellikle kazanç kaybı birçok olayda yasağın ihlalinden uzun bir süre sonra ortaya çıkmakta, belirgin hale gelmektedir. Bu nedenle birçok olayda rekabet yasağına aykırılığın yaptırımı olarak iş sözleşmelerinde cezai şartın kararlaştırılması yoluna gidilmektedir.
İşveren, ceza koşulu ve doğabilecek ek zararların ödenmesi dışında, sözleşmede yazılı olarak açıkça belirtilmesi koşuluyla, kendisinin ihlal edilen menfaatlerinin önemi ve işçinin davranışı haklı gösteriyorsa, yasağa aykırı davranışa son verilmesini de isteyebilir.
Rekabet yasağı sözleşmesi, taraflarca kararlaştırılmış veya hâkim tarafından indirilmiş süresi dolduğunda sona erer. Bunun gibi, işçinin ölümü ya da tarafların bu yönde karşılıklı anlaşması da rekabet yasağı sözleşmesini sona erdirir. Bu durumların dışında rekabet yasağı aşağıda belirtilen hallerde son bulur.
Rekabet yasağı, işverenin bu yasağın sürdürülmesinde gerçek bir yararının olmadığı belirlenmişse sona erer. Rekabet yasağı ile korunan bilgilerin sır olmaktan çıkması, tamamen değişik bir müşteri çevresine hitap edecek biçimde işyerinin farklı bir bölgeye taşınması, işyerinin faaliyet alanının değiştirilmesi gibi haller işverenin rekabet yasağının devamında önemli bir yararının kalmadığına örnek olarak gösterilebilir.
İş sözleşmesi haklı bir sebep olmaksızın işveren tarafından feshedilirse, rekabet yasağı sona erer
İş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenle derhal feshedilirse rekabet yasağı ortadan kalkar. Bunun gibi, derhal feshi gerektirecek ağırlıkta olmamakla beraber, işverene yüklenebilecek bir nedenle iş sözleşmesinin işçi tarafından süreli feshedilmesi halinde de rekabet yasağı sona erer.
Rekabet yasağı sözleşmeleri işçinin iş akdinin bitiminden sonra işverenine zarar verecek herhangi bir eylemden kaçınmayı ve rekabet yasağı süresi içerisinde rekabet konusu işte çalışmamayı yükler. Ancak rekabet etme yasağı sonsuza kadar sürecek bir yasak olmadığı gibi sonsuz tür işte ve sonsuz yerde devam edecek bir yasak da değildir. Bu nedenle rekabet yasağı sözleşmelerinde rekabet yasağına 3 tür sınırlama getirilir:
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi bir kararında rekabet yasağı sözleşmesindeki yer unsurunun “tüm dünya” olarak ifade edilmesini hukuka aykırı bulmuştur ve davaya bakan hâkimin yer unsurunu hakkaniyete uygun şekilde sınırlandırmasına hükmetmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2014/6520 E. 2014/12577 K. sayılı kararında işçinin firmada çalışırken edindiği ticari sır niteliğindeki bilgileri ne şekilde kullandığı ve işverenin bu yolla ne tür bir zarara uğradığı ispat edilmeden sadece işçinin vakıf olduğu ticari sırlardan dolayı işverenin zarar gördüğü varsayımını doğru bulmamıştır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2015/8627 E. 2016/6912 K. sayılı kararında iş akdinin haklı bir sebep olmaksızın işveren tarafından feshedilmesi sebebiyle işçinin rekabet yasağının kalktığına hükmetmiştir.