İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Şantaj suçunda korunan hukuki değer kişilerin huzur ve sükûnudur.
Şantaj suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Bu hareketlerden ilk ikisinde failin mağduru hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle zorlaması gerekir. Kişinin suç işlemiş olan bir kimseyi ihbar edeceğinden bahisle, kendisine bir menfaat temin etmeye zorlaması halinde şantaj suçu oluşur. İşlenmiş olan bir suç vakıası karşısında ihbarda bulunmak, kişiler açısından hem bir haktır hem de yükümlülüktür.
Bir diğer seçimlik hareket ise mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunmaktır. Buna verilen tipik bir örnek olarak bir gazetecinin bir siyasi şahsiyeti kendisine muayyen miktar para verdiği takdirde hakkında ileri sürülen yolsuzluk iddialarını haber konusu yapmayacağından bahisle menfaat teminine zorlanması halinde şantaj suçu oluşur.
Fail ve mağdur herkes olabilir. Şantaj suçunun birinci fıkrasında düzenlenen şekli bakımından failin hukuken korunan herhangi bir yükümlülüğe sahip olması gerekir.
Türk Ceza Kanunu'nun 107. Maddesinde şantaj suçu düzenlenmiştir. Buna göre:
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir.
Adli para cezası; bir suçun karşılığında hükmedilen hapis cezasıyla birlikte ya da tek başına uygulanabilen bir yaptırım çeşididir. Şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Şantaj suçu bakımından cezada indirim hali öngörülmemiştir. Bu kapsamda Türk Ceza Kanununun genel hükümler kısmında öngörülen haller cezada indirimi sağlayabilir.
Şantaj sunun faili herkes olabilir. Ancak failin şeref veya saygınlığa zarar verebilecek bir hususu açıklama tehdidini, kamu görevlisi olmaktan dolayı elinde bulundurulan araç ve gereçleri kullanarak gerçekleştirmesi halinde, cezası 266. madde uyarınca arttırılacaktır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. İki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde kişilere belirli bir denetim süresi verilir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar ve adli sicil kaydında da görülmez.
Şantaj suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası şartların oluşması durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.
Şantaj suçu şikâyete bağlı suçlardan değildir. Dolayısıyla herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Ancak, genel zamanaşımı süresi olan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu süre içerisinde şikâyette bulunulabilir.
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir.
Şantaj suçu bakımından etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmemiştir.
Şantaj suçu şikâyete bağlı suçlar arasında yer almaz. Soruşturması ve kovuşturması adli makamlar tarafından kendiliğinden yapılır. Dolayısıyla herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Ancak genel dava zamanaşımı süresi olan 8 yıl içerisinde şikâyette bulunulmalıdır. 8 yıl geçtikten sonra şikâyet hakkı düşer.
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Şikâyetten vazgeçme değildir.
Şantaj suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Şantaj suçu bakımından özel bir iştirak hali düzenlenmemiştir. Bu suçta iştirak şekillerinin tamamı gerçekleşmiş olabilir.
Şantaj suçu şikâyete bağlı suçlardan değildir. Şikâyetten vazgeçme açılan davanın düşmesine veya verilen cezadan daha az bir cezaya hükmedilmesine yol açmaz. Suçun işlendiği savcılık tarafından herhangi bir şekilde öğrenildiğinde resen yani kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır.
Şantaj suçu nedeniyle yapılan yargılamalar Asliye Ceza Mahkemesi tarafından gerçekleştirilir.
Yargıtay 4. Ceza Dairesi - 2015/17575 karar
Mağdurun rızasıyla çekilmiş olsa dahi cinsel içerikli görüntülerin daha sonra mağdurun rızası dışında internette ifşa edileceği ve eşine gösterileceği tehditi, mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek mahiyette olan bir hususun açıklanması tehditi olduğundan fail, TCK’nın 107/2 maddesi gereği şantaj suçu ile cezalandırılmaldır (Yargıtay 4. Ceza Dairesi - 2015/17575 karar).
Yargıtay 4. Ceza Dairesi-K.2020/4841
TCK’nın 107/2. maddesinde, kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde, failin şantaj suçundan cezalandırılacağının öngörülmüş olması karşısında, somut olayda, katılanın, sanığa verdiği parayı isteyip, vermemesi halinde kendisinden şikayetçi olacağını beyan etmesi üzerine, sanığın katılana gönderdiği mesajda geçen “…öyle bir şey yaparsan sen de ailene rezil olursun, ben de babana bazı şeyleri anlatırım, bir daha babanın suratına bakamazsın…” biçimindeki sözlerin, anılan Kanun’un 107/2. maddesinde belirtilen şantaj suçunu oluşturduğu gözetilmeden, yerinde olmayan gerekçeyle sanığın beraatine hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 4. Ceza Dairesi-K.2020/4841)
Yargıtay 4. Ceza Dairesi - 2013/18026 karar
Sanık, hem telefonla hem de mesajla iki kişiyi arayarak para istemiş, istediği paranın verilmemesi halinde, mağdure İ… ile birlikte çektirdiği fotoğrafları köy kahvesinde bulunan herkese göstererek mağdureyi rezil edeceğini söyleyerek şantaj suçu işlemesi karşısında, suç iki kişiye karşı işlendiğinden failin şantaj suçu nedeniyle verilen cezası TCK md. 43’te düzenlenen zincirleme suç hükümleri gereği arttırılarak yeniden belirlenmelidir (Yargıtay 4. Ceza Dairesi - 2013/18026 karar)
İspat dava sürecinde önemli bir kavramdır.
Şantaj suçunu işleyen kişi, mağdura yönelik şantaj suçunu içeren sözlerini telefonda mesajla gerçekleştiriyor ise kayıtlarını saklaması önerilir. Telefon konuşmalarında şantaj bulunuyorsa mağdur ses kaydına almalıdır. Telefon konuşmasında şantaja uğrayan kişi, yanında birisi varsa ona dinletebilir ve yargılama esnasında kişiyi tanık olarak gösterebilir. Mağdur, failin mesaj kayıtlarını silmeden şikayette bulunmalıdır.
Şantaj suçunun hangi şekilde gerçekleştiğinin ceza aşamasında farklılığı yoktur. Bu bağlamda şantaj suçunun cezası her türü için bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezasıdır.
Şantaj suçunun cezası, suçun tüm şekilleri bakımından aynıdır. Bu açıdan şantaj suçunun cezası suçun her türü için bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezasıdır.
Şantaj suçu şikâyete tabii suçlardan değildir. Soruşturması savcılık tarafından kendiliğinden gerçekleştirilir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun “İhbar ve Şikâyet” başlıklı 158' inci maddesine göre:
Suça ilişkin ihbar veya şikâyet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılabilir.
Yargıtay’ın kararlarına göre “seninle görüşeceğiz” ifadesi tehdit suçunu oluşturmaktadır.
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Şantaj suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.