İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Sosyal medya platformları, bireylerin fikirlerini özgürce ifade edebildiği alanlar olmakla birlikte, zaman zaman hukuka aykırı içeriklerin yayıldığı mecralar haline gelebilmektedir. Twitter (X), dünya çapında milyonlarca kullanıcısı bulunan bir platform olarak hem kendi topluluk kuralları çerçevesinde hem de ülkelerin ulusal yasalarına uygun şekilde içerik yönetimi yapmaktadır. Hukuka aykırı içeriklerin kaldırılması süreci Twitter politikaları, dijital içerik hukuku ve yargı kararları çerçevesinde değerlendirilir.
Twitter, içerik moderasyonu konusunda kendi topluluk kurallarını uygularken, ülkelerin yasal düzenlemelerini de göz önünde bulundurur. İçerik kaldırma işlemlerinde hem Twitter politikaları hem de ulusal mevzuat belirleyici olmaktadır.
Twitter, Topluluk Kuralları (Twitter Rules) kapsamında, aşağıdaki durumlarda içerik kaldırma işlemi gerçekleştirebilir:
• Nefret söylemi ve ayrımcılık (ırkçılık, cinsiyetçilik, din veya etnik kökene yönelik saldırılar)
• Şiddet ve tehdit içeren paylaşımlar
• Kişisel gizliliğin ihlali (özel adres, telefon numarası veya kimlik bilgileri paylaşımı)
• Müstehcen veya yasa dışı içerikler
• Yanıltıcı bilgiler ve dezenformasyon
Türkiye’de Twitter’da içerik kaldırma talepleri, çeşitli yasal düzenlemeler kapsamında yapılmaktadır:
5651 Sayılı İnternet Kanunu: Hukuka aykırı içeriklerin kaldırılması veya erişimin engellenmesi için Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuru hakkı tanır. Kişisel hakların ihlal edilmesi halinde mağdur, içerik kaldırma veya erişim engeli talebinde bulunabilir.
Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK): Şantaj, tehdit, hakaret, özel hayatın gizliliğini ihlal gibi suçlar kapsamında içerik kaldırma işlemleri talep edilebilir. KVKK kapsamında kişisel verilerin rızasız paylaşılması halinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) veya mahkemeler aracılığıyla içerik kaldırılabilir.
Sosyal Medya Yasası (2020 Değişiklikleri): Yurt dışı merkezli sosyal medya platformlarının Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. İçerik kaldırma taleplerine 48 saat içinde yanıt verilmesi gerekmektedir. Kaldırılmayan içeriklerde platformlara idari para cezası ve bant genişliği daraltma gibi yaptırımlar uygulanabilir.
Dijital platformlarda hukuka aykırı içeriklerin kaldırılması, bilişim ve dijital içerik hukuku çerçevesinde ele alınır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken hukuki unsurlar şunlardır:
Twitter’a doğrudan bildirim yapmak: Kullanıcılar, Twitter Destek Merkezi (Help Center) üzerinden şikâyet mekanizmasını kullanarak içeriğin incelenmesini talep edebilir. Twitter, kendi politikaları çerçevesinde içeriği kaldırabilir veya sınırlama getirebilir.
Yargı yoluna başvurmak: İçeriğin hukuka aykırı olduğu düşünülüyorsa, mağdur Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak içerik kaldırma kararı aldırabilir. Mahkeme, kararını Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) aracılığıyla Twitter’a bildirerek içeriğin kaldırılmasını sağlar.
Twitter’da içerik kaldırma talepleri, genellikle şu hukuki gerekçelere dayanır:
• Kişilik haklarının ihlali (TCK 125-131. maddeler, TMK 24. madde)
• Özel hayatın gizliliğinin ihlali (TCK 134. madde)
• Kişisel verilerin korunması hakkı (KVKK 6698 Sayılı Kanun)
• Hakaret ve iftira suçları (TCK 267-268. maddeler)
• Telif hakkı ihlalleri (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu - FSEK)
Türkiye’de yargı organları, sosyal medya içeriklerinin kaldırılmasına yönelik çeşitli içtihatlar geliştirmiştir. Özellikle Twitter üzerinden yapılan hak ihlallerinde mahkemeler şu hususlara dikkat etmektedir:
Anayasa Mahkemesi, bireylerin kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde içerik kaldırma ve erişim engeli taleplerinin dikkate alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Ancak, ifade özgürlüğü ile kişilik hakları arasındaki denge gözetilerek karar verilmektedir.
• Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, hakaret içerikli paylaşımlar nedeniyle açılan davalarda, Twitter’da yer alan içeriklerin kişilik haklarını ihlal ettiği durumlarda kaldırılmasını ve tazminat ödenmesini kararlaştırmıştır.
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi, sosyal medya üzerinden yapılan tehdit ve şantaj vakalarında, ilgili içeriklerin erişime kapatılmasını ve faillerin cezalandırılmasını öngören kararlar vermiştir.
Sulh Ceza Hakimlikleri, kişisel hakların ihlal edilmesi durumunda 5651 sayılı Kanun kapsamında içeriğin kaldırılması yönünde karar verebilir. Bu kararlar, BTK aracılığıyla Twitter’a iletilir ve platformdan içeriğin kaldırılması talep edilir.
Twitter’da (X) bir içeriğin hukuka aykırı olduğu düşünüldüğünde, ilgili paylaşımın kaldırılması için resmi başvurular yapılabilir. Bu süreç, hem Twitter’ın kendi içerik yönetim politikaları hem de yasal mevzuat çerçevesinde yürütülmelidir. İçerik kaldırma süreci, talep dilekçesinin hazırlanması, Twitter’a başvuru yapılması ve itiraz mekanizmalarının kullanılması gibi aşamalardan oluşur.
Twitter’da hukuka aykırı bir içeriğin kaldırılması için öncelikle resmi bir talep dilekçesi hazırlanmalıdır. Bu dilekçe, mahkemeye veya ilgili kuruma sunulmak üzere düzenlenir.
• Başvuranın kimlik bilgileri (ad, soyad, T.C. kimlik numarası, adres, telefon, e-posta)
• Hukuka aykırı içeriğin bağlantısı (URL) ve tarih bilgileri
• İçeriğin neden hukuka aykırı olduğu (kişilik haklarının ihlali, özel hayatın gizliliği, hakaret, tehdit, kişisel verilerin izinsiz kullanımı vb.)
• Talep edilen işlem (içeriğin kaldırılması, erişimin engellenmesi vb.)
• Varsa ek belgeler ve deliller (ekran görüntüleri, tanık beyanları, resmi belgeler)
• Kimlik fotokopisi (kimlik tespiti için)
• Ekran görüntüleri (ilgili paylaşımın kanıtı olarak)
• Varsa noter onaylı ihtarname (içerik kaldırılması için önceden gönderilmişse)
• Hukuki dayanaklar (ilgili yasa maddeleri ve varsa benzer yargı kararları)
Twitter’da içerik kaldırma başvuruları için iki temel yöntem vardır:
Twitter, içerik ihlalleriyle ilgili şikâyetleri doğrudan platform üzerinden değerlendirebilir. Şikâyet süreci şu şekilde işler:
- Twitter Destek Merkezi sayfasına gidilir.
- Şikâyet ve içerik kaldırma talebine uygun kategori seçilir (örneğin, “Kişilik hakları ihlali” veya “Şiddet ve tehdit içeren içerik”).
- Şikâyet edilen tweetin URL’sini girilir.
- İçeriğin neden kaldırılması gerektiğini açıklanır.
- Ekran görüntüleri veya ilgili belgeleri eklenir.
- Twitter, başvuruyu inceleyerek içeriği kaldırabilir veya sınırlama getirebilir.
Twitter, doğrudan bireysel başvurulara her zaman olumlu yanıt vermeyebilir. Bu durumda Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak yasal süreç başlatılabilir. Başvuru adımları:
- İçeriğin hukuka aykırı olduğunu gösteren dilekçeyi hazırlayın.
- Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuruda bulunun.
- Mahkeme, başvuruyu değerlendirerek içeriğin kaldırılmasına karar verebilir.
- Karar, BTK üzerinden Twitter’a iletilir.
- Twitter, yasal zorunluluk gereği içeriği kaldırmak zorundadır.
5651 sayılı Kanun’a göre Twitter’ın, mahkeme kararına 48 saat içinde yanıt vermesi gerekmektedir.
Başvurunun reddedilmesi veya içeriğin kaldırılmaması durumunda itiraz yolları ve alternatif çözüm yöntemleri değerlendirilebilir.
Eğer Twitter, içeriği kaldırma talebini reddederse:
• Tekrar şikâyette bulunulabilir ve daha fazla delil sunulabilir.
• Hukuki yollar kullanılarak içerik kaldırma kararı alınabilir.
• Eğer Sulh Ceza Hakimliği başvuruyu reddederse, üst mahkemeye itiraz edilebilir.
• Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı kullanılabilir (özellikle ifade özgürlüğü veya kişilik hakları ihlali söz konusu olduğunda).
• 2020’de yürürlüğe giren Sosyal Medya Yasası ile Twitter’ın Türkiye’de temsilci bulundurması zorunlu hale gelmiştir. Temsilciye doğrudan başvurarak içeriğin kaldırılması talep edilebilir.
• Eğer içerik, özel kişiler arasındaki bir ihtilaftan kaynaklanıyorsa, taraflar arasında arabuluculuk veya uzlaşma yoluyla çözüm sağlanabilir.
• Eğer içerik kişisel verileri ihlal ediyorsa, KVKK’ye şikâyette bulunulabilir. Basın Konseyi, medya kuruluşları tarafından yayımlanan içeriklerin etik olup olmadığını değerlendirebilir.
Twitter (X) üzerinden hukuka aykırı içeriklerin kaldırılması süreci, hukuki dayanaklara ve platformun kendi kurallarına dayansa da uygulamada bazı zorluklarla karşılaşılmaktadır. İçeriğin hızlı kaldırılmaması, başvurulara geç yanıt verilmesi veya taleplerin reddedilmesi gibi sorunlar, mağdurlar için ciddi hak kayıplarına yol açabilmektedir.
Twitter’da içerik kaldırma süreçlerinde yaşanan bazı önemli olaylar, sürecin nasıl işlediği ve hangi yöntemlerin etkili olduğu konusunda yol gösterici olabilir.
Bir gazeteci, hakkında yapılan hakaret içerikli paylaşımlar nedeniyle Twitter’a şikâyette bulunmuş, ancak platform bu içerikleri kaldırmamıştır. Bunun üzerine mağdur, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurmuş ve mahkeme, 5651 sayılı Kanun kapsamında içeriğin kaldırılmasına karar vermiştir. Mahkeme kararı BTK üzerinden Twitter’a iletilmiş ve içerik kaldırılmıştır.
Bir sosyal medya fenomeni, kendisine ait özel görüntülerin Twitter’da izinsiz paylaşıldığını tespit etmiş ve Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) başvuru yaparak şikâyette bulunmuştur. KVKK, yaptığı incelemede özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğine karar vermiş ve Twitter’a içerik kaldırma talimatı verilmiştir. Aynı zamanda mağdur, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak yasal süreç başlatmış ve ilgili içerikler erişime kapatılmıştır.
Büyük bir şirket hakkında asılsız iddiaların Twitter’da yayılması üzerine, şirketin hukuk birimi Twitter’ın Türkiye temsilciliğiyle doğrudan iletişime geçerek içerik kaldırma sürecini hızlandırmıştır. Platform, şirketin marka haklarını ihlal eden paylaşımları hızla kaldırmış ve benzer ihlallerin önlenmesi için algoritmalarını güncellemiştir.
Twitter’da içerik kaldırma sürecinin daha etkili yürütülebilmesi için bazı kritik noktalar göz önünde bulundurulmalıdır:
Hukuka aykırı bir içerikle karşılaşıldığında, delillerin kaybolmaması ve olumsuz etkilerin artmaması için hızlı hareket edilmelidir.
• İçeriğin ekran görüntüsü alınmalı ve URL kaydedilmelidir.
• Twitter’a şikâyet hızla iletilmeli ve gerekirse eş zamanlı olarak hukuki süreç başlatılmalıdır.
Başvuruların reddedilmemesi için şikâyet dilekçesinde doğru hukuki dayanaklara yer verilmelidir.
• Kişilik hakları ihlali → Türk Medeni Kanunu (TMK) 24. madde
• Hakaret, tehdit → Türk Ceza Kanunu (TCK) 125. ve 106. maddeler
• Özel hayatın gizliliği → TCK 134. madde, KVKK 6698 sayılı Kanun
Twitter, her hukuki talebi doğrudan kabul etmez. Şikâyetler, platformun Topluluk Kuralları’na uygun şekilde hazırlanmalıdır.
• Nefret söylemi, şiddet içeren içerikler → Twitter’ın “Zararlı İçerik Politikası” kapsamında kaldırılabilir.
• Sahte haberler ve yanıltıcı içerikler → Twitter’ın “Manipülasyon ve Dezenformasyon Politikası” çerçevesinde ele alınabilir.
Twitter’da içerik kaldırma süreci bazen teknik ve hukuki detaylar gerektirdiği için bir avukat veya hukuk uzmanından destek almak mağdurlar için süreci kolaylaştırabilir.
• Dilekçelerin eksiksiz hazırlanması ve hukuki gerekçelerin güçlü bir şekilde sunulması sağlanır.
• İçerik kaldırma sürecinin hızlanması için hukuki baskı mekanizmaları (örneğin, ihtarname gönderme veya mahkeme kararı çıkarma) kullanılabilir.
• Twitter’ın yasal temsilciliği ile doğrudan iletişim kurularak sürecin hızlandırılması sağlanabilir.
• Türkiye Barolar Birliği ve avukatlık büroları → Kişisel hak ihlalleri konusunda hukuki destek sağlar.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) → Kişisel verilerin izinsiz kullanımıyla ilgili şikâyetleri değerlendirir.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) → Erişim engeli kararlarını uygular ve mahkeme kararlarının Twitter’a iletilmesini sağlar.
• Sosyal medya hukuku konusunda uzman hukukçular → İçerik kaldırma sürecinin daha etkin yürütülmesini sağlar.
Özellikle hakaret, tehdit ve şantaj içeren paylaşımlar mağdurlar üzerinde psikolojik travma yaratabilir. Bu gibi durumlarda:
• Psikolojik danışmanlık merkezleri destek sağlayabilir.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı birimler psikososyal destek sunabilir.
• Siber zorbalık mağdurlarına yönelik destek veren sivil toplum kuruluşları yardımcı olabilir.