Ceza Hukukunda Davanın Reddi Kararı

Davanın Reddi Kararı Nedir?

Ceza davasının reddi kararı yargılamanın sonunda verilen bir hüküm çeşididir. Sanık hakkında aynı fiil nedeniyle önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa, duruşma sona erdirilerek “davanın reddi” kararı verilir.

5721 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/1. maddesi, “Duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra hüküm verilir.” hükmünü taşımaktadır. CMK 223/7. maddesinde yer alan “Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir” düzenlemesi davanın reddi hükmünün normatif dayanağını oluşturmaktadır.

Davanın reddi kararı, CMK 223/1 maddesinde bir hüküm (son karar) çeşidi olarak kabul edilmiştir. Davanın reddi kararı dışındaki hüküm çeşitleri şunlardır:

• Mahkumiyet kararı,
• Beraat Kararı,
• Ceza verilmesine yer olmadığı,
• Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı,
• Davanın düşesi kararı,

Davanın Reddi Kararı Şartları Nelerdir?

1. Kişinin aynılığı koşulu: Belirli bir fiilden dolayı yargılanan kişi hakkında aynı fiilden dolayı ikinci bir yargılamanın yapılmamasını gerektirecektir. Ceza muhakemesinde kesin hükmün önleme etkisi yargılanan ve hakkında kesin hüküm verilen kişi bakımından söz konusu olabilecektir.
2. Fiilin aynılığı koşulu: Kesin hükme konu teşkil eden fiilin aynı olmalıdır. Sonucuna ulaşılacağı da tartışmalıdır. Fiilin aynılığı meselesi ceza muhakemesinde dava konusu ile ilgilidir. Bir fiil, ceza davasının konusunu oluşturuyor ise, hüküm verilmiş olması durumunda aynı fiil başka bir ceza davasının konusu olamayacaktır.

Davanın Reddi Kararına İtiraz

İtiraz kanun yolu, ilk derece mahkemesi tarafından verilen bir kararın aynı derecede bulunan bir başka mahkeme tarafından değerlendirilmesine öngörülmüştür.

İtiraz süresi öğrenme ya da tebliğ tarihinden itibaren iki haftadır (CMK md. 268/1). Davanın reddi kararına karşı itiraz etmek için kanun yoluna gidilmez. Hükmün denetlenmesi ise kanunlarda istinaf ya da temyiz yolu ile gerçekleştirilebilir.

Davanın Reddine Karşı İstinaf Başvurusu

İstinaf, mahkûmiyet kararını hem maddi olay yönünden hem hukuki yönden denetleyen kanun yoludur. İstinaf denetimi, üst dereceli bir mahkeme olan istinaf mahkemesi (bölge adliye mahkeme) tarafından yerine getirilir. Davanın reddi hükmüne karşı istinaf kanun yolu başvurusu yapılarak maddi olayın yerinde değerlendirilip değerlendirilmediği hükmün hukuka uygun olup olmadığına ilişkin denetim yapılması sağlanır.

Davanın Reddi Kararına Karşı Temyiz Başvurusu 

Temyiz, istinaf mahkemesinin bozma kararı dışında kalan hükümlerinin hukuki yönden yeniden incelenmesi için bir ceza davasının taraflarına tanınan olağan bir kanun yoludur. Davanın reddi kararı aleyhine istinaf başvurusu yapılıp istinaf mahkemesinin başvuru hakkında karar vermesinden sonra, istinaf mahkemesinin bu kararı aleyhine temyiz başvurusu yapılabilir.

Temyiz süresi, istinaf mahkemesi kararının tefhimi veya tebliğinden itibaren 15 gündür (CMK 291/1).

Davanın Reddi Durumunda Yargılama Gideri ve Vekalet Ücreti

Dava sırasında yapılan masrafları (harç, bilirkişi ücreti, tanık ücreti vb.) karşı taraf talep ederse davayı kaybeden taraf öder (HMK m.326).

Davayı kazanan tarafın avukatı varsa davayı kaybeden taraf, Avukat Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen vekalet ücretini ödemek zorundadır. Bu ücret genelde mahkeme kararında belirtilir ve karşı taraf vekalet ücreti olarak adlandırılır.