Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Nedir? (TCK 179)
Türk Ceza Kanunu'nun 179. Maddesinde trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu yer almaktadır. Bu suç düzenlemesi ile trafik güvenliğini sağlamak amaçlanmaktadır.
Suçun meydana gelmesi için:
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olmak
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare etmek
- Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanmak fiillerinden birinin gerçekleşmesi gerekir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunun Unsurları
Suç fail ve mağdur bakımından herhangi bir özellik göstermez. Suçun meydana gelmesine sebep olan fiiller şunlardır:
- Ulaşıma İlişkin İşaretlere veya İşletim Sistemine Müdahale Ederek Tehlikeye Neden Olma
- Ulaşıma İlişkin İşaretlere veya İşletim Sistemine Müdahale Ederek Tehlikeye Neden Olma
- Alkol, Uyuşturucu Madde veya Diğer Bir Nedenle Güvenli Şekilde Araç Sevk ve İdare Edemeyeceği Halde Araç Kullanma
Suçun oluşabilmesi için yapılan fiil neticesinde tehlikelilik hâlinin gerçekleşmesi gerekir. Bu sebeple bakılması gereken bir diğer husus tehlikelilik halinin meydana gelip gelmediğidir.
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu kasten işlenmesi mümkün olan bir suçtur. Burada özel kast aranmamıştır, genel kast yeterlidir. TCK 180. Maddesinde ise suçun taksirli hali yer alır. Buna göre deniz, hava veya demiryolu ulaşımında, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye taksirle neden olan kimseye üç aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunun Cezası
Türk Ceza Kanunu'nun 179. Maddesine göre:
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Bunun yanı sıra:
- Deniz, hava veya demiryolu ulaşımında, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye taksirle neden olan kimseye üç aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Ceza İndirimi
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçuna özgü ceza indirimi hali öngörülmemiştir. Ancak genel hükümler kapsamında şu hallerin indirim nedeni olması mümkündür. Bu doğrultuda örneğin iyi hal indirimi, suçun olası kast ile işlenmesi, suçun 18 yaşından küçük bir kişi tarafından işlenmesi indirim nedeni olarak sayılabilir.
Burada trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından hukuka uygunluk nedenlerinin oluşması da oldukça güçtür. Zira meşru müdafaa, amirin emri gibi hukuka uygunluk nedenlerinin söz konusu suçta yer alması imkansızdır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Cezayı Artıran Haller
Bu suç kapsamında kanun metninde herhangi bir nitelikli hal düzenlenmemiştir. Bu noktada failin alabileceği en ağır ceza 6 yıl hapis cezası olur.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve failin hiç ceza almamasına ya da aldığı cezada indirim yapılmasına yol açan düzenlemedir. Buna göre fail mağdura karşı yaratmış olduğu zarardan pişmanlık duyarak zararı gidermeye yönelik hareket ederse bu durumda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilecektir. Etkin pişmanlık her suç tipinde uygulanabilen bir düzenleme değildir. Yalnızca düzenleme bulunan suç tipleri için uygulanabilir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu bakımından etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmemiştir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunun Para Cezasına Çevrilmesi
Adli para cezası, mahkeme tarafından, failin bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar
verilmesidir.
Adli para cezasına çevirme yalnızca kısa süreli hapis cezalarında uygulama alanı bulabilecektir. Hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için verilen cezanın 1 yıl veya daha altında bir hapis cezası olması gereklidir.
Adli para cezası tek başına veyahut hapis cezası ile birlikte uygulanan bir yaptırım türüdür.
Trafiğin güvenliğini tehlikeye sokma suçu neticesinde verilecek ceza bir yıl ve daha az hapis cezasına olduğu takdirde bu hüküm para cezasına çevrilebilmektedir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Zamanaşımı
Bu suç şikâyete bağlı suçlar arasında sayılmamaktadır. Bu sebeple şikâyet zamanaşımı süresi mevcut değildir. Soruşturma savcılık tarafından resen gerçekleşir. Suçlar şikâyete bağlı olmadığından dolayı şikâyet değil ihbar etmek mümkündür. Bu ihbarın her zaman yapılması mümkündür.
Trafiğin güvenliğini tehlikeye sokma suçu için dava zamanaşımı süresi TCK m.179/2-3 için 8 yıl, TCK m.179/1 için ise 15 yıldır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının (HAGB) amacı kişileri ıslah etmektir. İki yıl veya altında olan hapis cezalarının varlığı halinde hakim kişilere belirli bir denetim süresi verir. Bu süre içerisinde failin kurallara uygun hareket etmesi sonucunda verilen hüküm hiçbir sonuç doğurmayarak ortadan kalkar. Ve adli sicil kaydında da görünmez.
Trafiğin güvenliğini tehlikeye sokma suçu neticesinde hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğunda hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Şikayet Süresi
Bu suç şikâyete bağlı bir suçlardan değildir. Dolayısıyla soruşturması savcılık tarafından resen gerçekleşir. Şikâyete bağlı olmayan bir suç olmasından ötürü şikâyet değil ihbar yapılır. İhbar ise bir süre ile sınırlı değildir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Şikayetten Vazgeçme
Bu suç şikâyete bağlı suçlardan değildir. Şikâyetten vazgeçme açılan davanın düşmesine veya verilen cezadan daha az bir cezaya hükmedilmesine yol açmaz. Suçun işlendiği savcılık tarafından herhangi bir şekilde öğrenildiğinde resen yani kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Uzlaşma
Uzlaşma fail ile mağdur arasında bir uzlaşmacı aracılığı ile iletişim kurulması sağlanarak uyuşmazlığın giderilmesi yoludur. Şikâyetten vazgeçme değildir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Teşebbüs
Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise faaliyeti teşebbüs aşamasında kalmış olur. Bu sebeple kişiye normalinden daha az ceza verilir.
Madde metninin birinci fıkrasında düzenlenen suç teşebbüse elverişlidir. Burada Ulaşımın güvenliğini sağlayan işaretlerin değiştirilmesi, kaldırılması, kullanılmaz hale getirilmesi suretiyle başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olma hali düzenlenmiştir. Bu suç seçimlik hareketli bir suçtur.
Suçun ikinci ve üçüncü fıkradaki halleri ise teşebbüse elverişli değildir. Zira ikinci fıkradaki suç aracı kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare etmektir ve bölünebilir bir durum değildir. Benzer şekilde üçüncü fıkra da kişinin alkolün etkisiyle aracı sevk ve idare edememesini düzenler.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda İştirak
Suça iştirak, bir suç işleme kararının icrası esnasında birden fazla kişi ile birlikte fikir ve eylem birliği içinde birlikte suç işlenmesidir.
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda suça iştirakın her şekli mümkündür. Bu noktada, Türk Ceza Kanununun 37, 38 ve 39. maddelerinde düzenlenen iştirak hükümlerinin bu suç bakımından uygulanması mümkündür. Örneğin suça teşvik eden kişi yardım eden sıfatıyla sorumlu tutulurken ve suç kararını aldıran kişi de azmettiren sıfatıyla sorumlu tutulacaktır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunda Görevli Mahkeme
Bu suç için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Sık Sorulan Sorular
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Nasıl Oluşur?
Suçun meydana gelmesi için:
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olmak
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare etmek
- Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanmak fiillerinden birinin gerçekleşmesi gerekir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Kaç Yıl?
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.
- Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Zamanaşımı?
Trafiğin güvenliğini tehlikeye sokma suçu için dava zamanaşımı süresi TCK m.179/2-3 için 8 yıl, TCK m.179/1 için ise 15 yıldır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay 12. Ceza Dairesi - Karar: 2016/7657
Olay gecesi sanığın idaresindeki araçla, meskun mahalde, hafif virajlı ve iki yönlü yolda, direksiyon hakimiyetini kaybederek, yol dışındaki ağaca çarpması sonucu aracında bulunan arkadaşı mağdurun vücut fonksiyonlarını 4. derecede etkileyen kemik kırığı meydana gelecek şekilde yaralanmasına neden olduğu olaydan yaklaşık bir saat sonra yapılan ölçümde 150 promil alkollü olduğunun tespit edildiği; bu sebeple atılı trafik güvenliğini tehlikeye sokma ve taksirle yaralama suçlarının oluştuğu, zarar suçunun oluştuğu ahvalde ayrıca tehlike suçundan cezalandırma imkanının bulunmadığı, TCK’nın 89/2. maddesi kapsamındaki yaralanmaların bilinçli taksirle işlenmesi halinde aynı Kanunun 89/5. maddesi uyarınca şikayete tabi olmadığı gözetilip, sanığın 89/1, 22/3, 89/2-b maddeleri gereğince bilinçli taksirle yaralama suçundan mahkumiyetine, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmesi gerekirken; suçun bilinçli taksirle işlendiği gözetilmeyip TCK’nın 89/2-b maddesi kapsamındaki yaralama suçunun takibinin şikayete tabi olduğu ve mağdurun şikayetçi olmadığı şeklindeki isabetsiz gerekçe ile davanın düşmesine, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan ise mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 12. Ceza Dairesi - Karar: 2016/7657).
Yargıtay 12. Ceza Dairesi - Karar: 2018/123
03/12/2014 tarih saat 21:30 sıralarında sanığın idaresindeki kamyonet ile seyir halinde iken, direksiyon hakimiyetini kaybederek elektrik direğine çarpıp takla attığı olayda; alkolmetre ile yapılan ölçümde sanığın 0.51 promil alkollü olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48/7. maddesindeki “hususi otomobil sürücüleri bakımından 0,50 promilin, diğer araç sürücüleri bakımından 0,20 promilin üzerinde alkollü olan sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi halinde, ayrıca TCK’nın ilgili hükümlerinin uygulanacağı” şeklindeki düzenleme karşısında, atılı suçun yasal unsurlarının oluştuğu gözetilmeksizin, sanığın mahkumiyeti yerine, yazılı şekilde beraatine karar verilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 12. Ceza Dairesi - Karar: 2018/123)
