Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu, Türkiye’de sigortalı olmayan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunmayan bireylerin, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için ödemek zorunda oldukları primlerden kaynaklanan borçtur. 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe giren zorunlu Genel Sağlık Sigortası uygulamasıyla birlikte, hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişiler için prim ödeme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu nedenle, herhangi bir sigortalı işte çalışmayan, SGK kapsamında olmayan veya gelir testi yaptırmayan kişiler için otomatik olarak GSS prim borcu oluşmaktadır.
Bir işte sigortalı olarak çalışırken, sağlık sigortanız işveren tarafından karşılanır ve sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilirsiniz. Ancak işten ayrıldığınızda, işsizlik maaşı veya başka bir sosyal güvenceniz yoksa 30 gün sonra GSS kapsamına alınır ve prim ödeme yükümlülüğünüz başlar.
Öğrencilik süresince, erkek öğrenciler 25 yaşına kadar ailelerinin sağlık sigortasından yararlanabilir. Ancak 25 yaşını doldurduktan sonra sigortalı bir işe girmemeleri halinde GSS prim borçları oluşmaya başlar. Kadın öğrenciler için ise böyle bir yaş sınırı yoktur; evlenmedikleri sürece ailelerinin sağlık güvencesinden faydalanabilirler.
Kendi işini yapan kişiler, Bağ-Kur kaydı yaptırarak prim ödemelidir. Eğer kişi Bağ-Kur kaydını yaptırmaz veya düzenli prim ödemezse, SGK tarafından otomatik olarak GSS’ye tabi tutulur ve prim borcu işlemeye başlar.
GSS prim borcunun miktarı, kişinin gelirine bağlı olarak belirlenir. Eğer kişi gelir testine girmezse, en yüksek prim oranı üzerinden borçlandırılır. Bu nedenle düzenli geliri olmayan kişilerin kaymakamlıklara giderek gelir testi yaptırmaları önerilir.
Türkiye’de herhangi bir sigortalı işte çalışmayan, SGK veya Bağ-Kur’a tabi olmayan herkes, 2012 yılından itibaren zorunlu olarak GSS kapsamına alınmıştır. Eğer bu kişiler prim ödemezlerse, zaman içinde GSS borçları birikir ve faiz işler.
2025 yılı itibarıyla, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi aylık 780,17 TL olarak belirlenmiştir. Ancak gelir testi yaptıran ve hane içindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişiler, prim ödemeden sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilirler.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcunu ödemeyenler için belirli aşamalar takip edilir. Eğer borç zamanında ödenmezse, SGK alacaklarını tahsil etmek için yasal takip başlatabilir. Süreci şu şekilde açıklayabiliriz;
Ödenmeyen GSS prim borçları için SGK tarafından gecikme faizi ve gecikme zammı eklenir. Borç ne kadar uzun süre ödenmezse, toplam ödeme miktarı da o kadar artar.
SGK, borçlu kişilere ödeme yapmaları için bildirim gönderir. Eğer belirlenen sürede ödeme yapılmazsa yasal takip süreci başlar.
Borç uzun süre ödenmezse, SGK banka hesaplarına, maaşlara veya taşınmazlara haciz koyabilir. Özellikle borç miktarı yüksekse, SGK e-haciz uygulayarak banka hesaplarını bloke edebilir.
GSS borcu olan kişiler, sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanamaz.
Ancak acil servis hizmetleri her durumda ücretsizdir.
Devlet, zaman zaman GSS prim borçları için af veya yapılandırma düzenlemeleri yapabilir. Eğer GSS borcu affı ile ilgili yasa çıkarsa, borçlular; faizsiz ödeme, taksitlendirme veya indirimli ödeme seçeneklerinden faydalanabilirler. Bu tür düzenlemeler, vatandaşların birikmiş borçlarını daha kolay ödemelerine yardımcı olur ve sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlar. Yapılandırma kapsamında belirlenen tarihler içinde başvuru yapan borçlular, borçlarını peşin veya taksitli olarak ödeyebilirler. Güncel af ve yapılandırma fırsatlarını takip etmek önemlidir.
GSS Prim borcunuzu öğrenmek için birkaç farklı yöntem bulunmaktadır;
Adımlar:
1.E-Devlet Kapısı’na giriş yapın.
2.“Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” hizmetini aratın.
3.Açılan ekranda adınıza kayıtlı GSS borcunuz varsa görüntüleyebilirsiniz.
SGK resmi web sitesi üzerinden GSS borç sorgulama hizmetine ulaşabilirsiniz.
TC kimlik numaranız ile giriş yaparak borcunuzu görebilirsiniz.
En yakın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) müdürlüğüne kimliğinizle giderek GSS prim borcunuzu öğrenebilirsiniz.
Alo 170 SGK hattını arayarak müşteri temsilcisine bağlanabilir, TC kimlik numaranız ile borç durumunuzu öğrenebilirsiniz.