İstanbul Barosu'na kayıtlı olan Avukat Mehmet Genç, mezun olduğu tarihten bu yana avukatlık mesleğini aralıksız olarak sürdürmektedir. İstanbul Barosu bünyesinde kurduğu avukatlık bürosuyla Ceza Hukuku, Miras Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, Bilişim Hukuku başta olmak üzere birçok hukuk alanında avukatlık faaliyeti göstermektedir.
Devamını Oku
Belediye Kanunu; belediyelerin kuruluşu, işleyişi, görev ve yetkileri ile ilgili düzenlemeleri içeren bir mevzuattır. Belediyeler, yerel yönetimler olarak halkın yaşam kalitesini artırmaya yönelik hizmetler sunar ve yerel düzeydeki kamu yönetimini şekillendirir.
Belediye Kanunu, 5393 sayılı yasayla 2005 yılında kabul edilmiştir ve Türkiye’deki yerel yönetimlerin düzenli çalışmasını sağlamak amacıyla çıkarılmıştır. Belediye Kanunu’nun kabul edilmesinin ardından, belediyelerin görev ve yetkileri netleştirilmiş, yerel yönetim anlayışı daha şeffaf ve etkin bir şekilde işletilmeye başlanmıştır. Bu kanun, yerel yönetimlerin halkla olan ilişkilerini düzenlerken, aynı zamanda belediye başkanlarının ve belediye meclis üyelerinin görev ve sorumluluklarını da belirler.
1. Yerel Yönetimlerin Kurumsal Yapısını Belirlemek: Belediyelerin kurumsal yapısını, belediye başkanlarının ve belediye meclislerinin görev ve yetkilerini belirler.
2. Halkın Katılımını Sağlamak: Yerel yönetimlerin halkla daha yakın bir ilişkide olmasını teşvik eder.
3. Hizmetlerin Etkin Sunulması: Belediyelerin sosyal, kültürel, ekonomik ve altyapı hizmetlerini etkin bir şekilde sunmalarını sağlamak amacıyla gerekli düzenlemeleri yapar.
4. Belediye Gelirlerinin Düzenlenmesi: Belediyelerin gelirlerini artıracak, şeffaf bir yönetim biçimi oluşturacak kurallar koyar. Belediyeler, yerel hizmetlerini sunabilmek için gelir elde etmek zorundadır. Kanun, belediyelere bu gelirleri nasıl elde edeceklerini ve bu gelirleri nasıl kullanacaklarını belirler.
5. Denetim ve Sorumluluk: Belediyelerin faaliyetlerini denetleyen ve denetim sürecini düzenleyen hükümler içerir. Belediye faaliyetlerinin yasal çerçevede gerçekleşmesi sağlanır..
-Altyapı Hizmetleri: Belediyeler, su, kanalizasyon, elektrik, doğalgaz, yol yapımı ve bakım, atık toplama, arıtma gibi altyapı hizmetlerini sunmakla yükümlüdür.
-Çevre Düzenlemeleri ve Temizlik: Belediyeler, çevre sağlığını korumak, doğal kaynakları yönetmek ve temizlik hizmetlerini düzenlemekle yükümlüdür.
-Sağlık Hizmetleri: Belediyeler, yerel sağlık hizmetleri sağlamak, halk sağlığını korumak, salgın hastalıklarla mücadele etmek gibi görevleri yerine getirir. Belediyeler, sağlık ocakları, hastaneler ve poliklinikler gibi sağlık hizmeti veren kurumlar kurabilir.
-Eğitim ve Kültürel Hizmetler: Belediyeler, eğitim ve kültürel faaliyetler düzenleyebilir, halkın eğitimini destekleyecek projeler geliştirir.
-Konut ve İmar Hizmetleri: Belediyeler, yerel planlama ve imar çalışmaları yaparak, konutların yapımını denetler ve yerleşim alanlarının düzenli bir şekilde büyümesini sağlar.
-Toplu Taşıma Hizmetleri: Belediyeler, şehir içi ulaşımı düzenler ve toplu taşıma hizmetleri sunar.
-Kanunlar ve Düzenlemeler: Merkezi yönetim, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve kanunları çerçevesinde genel düzenlemeleri yapar. Belediyeler ise bu düzenlemelere uyarak yerel düzeydeki hizmetlerini sunar.
-Finansal Paylaşım: Merkezi yönetim, yerel yönetimlere çeşitli hibe ve bütçeler aktararak belediyelerin hizmet sunmasına yardımcı olur. Ancak belediyeler, kendi yerel kaynaklarından da gelir elde ederek bu hizmetleri yürütürler.
-İş birliği ve Koordinasyon: Belediyeler, merkezi yönetimle işbirliği yaparak çeşitli hizmetleri hayata geçirir. Örneğin, doğal afetler sırasında belediyeler, merkezi yönetimle koordineli bir şekilde afet yardımları yapabilirler.
Belediyeler, çeşitli gelir kaynakları aracılığıyla bütçelerini oluşturur ve bu gelirlerle yerel hizmetleri finanse eder.
1)Vergiler: Belediyeler, yerel düzeyde bazı vergileri toplama yetkisine sahiptir. Bu vergiler, yerel hizmetlerin finansmanını sağlar.
- Emlak Vergisi: Belediye sınırları içinde bulunan taşınmaz mallardan alınan vergidir.
- Çevre Temizlik Vergisi: Belediyeler, temizlik hizmetlerinin finansmanını sağlamak amacıyla çevre temizlik vergisi alır.
- İlan ve Reklam Vergisi: Belediyeler, şehirdeki ilan ve reklam alanları üzerinden vergi toplar.
- Katı Atık Ücretleri: Belediyeler, atık yönetim hizmetlerinin finansmanı için katı atık ücreti alırlar.
2)Harçlar: Belediyeler, çeşitli hizmetler karşılığında harç toplar.
- İmar Harcı: Belediyeler, inşaat ruhsatı, yapı izinleri gibi işlemler karşılığında imar harcı alır.
- İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı Harcı: Belediyeler, yeni işletme açanlara ruhsat verirken harç toplar.
- Evlenme Harcı: Evlenme işlemi için başvurulan belediyeler, evlenme harcı talep eder.
Belediyelerin diğer gelir kaynakları ise ihale gelirleri, sermaye gelirleri, bağışlar ve yardımlardır.
Belediyelerin gelir kaynaklarını doğru bir şekilde kullanabilmesi için etkili bir bütçe yönetimi gereklidir. Belediye bütçesi, belediyenin tüm gelirlerinin ve giderlerinin planlandığı ve yönetildiği belgedir.
1) Bütçe Hazırlığı: Belediye bütçesi, her yıl başında belediye meclisi tarafından hazırlanır. Hazırlanan bütçe, belediye başkanının önerisiyle belediye meclisinde onaylanır.
2) Gelir ve Gider Dengesi: Belediye bütçesinde gelir ve gider dengesi sağlanmalıdır.
3) Bütçe Uygulaması: Onaylanan bütçe, yıl boyunca belediye başkanlığı ve ilgili birimler tarafından uygulanır. Belediye başkanı, dönemsel raporlarla belediye meclisini bilgilendirir.
4) Yatırım ve Proje Harcamaları: Belediyeler, özellikle altyapı projeleri, sağlık hizmetleri, eğitim, ulaşım ve çevre projelerine yatırım yapar. Yatırım harcamaları, uzun vadeli kalkınma hedeflerine ulaşmak için belirlenen bütçede önemli bir yer tutar.
5) Denetim ve Şeffaflık: Belediye bütçesinin etkin bir şekilde yönetilmesi için iç ve dış denetimler yapılır. Bu denetimler, mali raporların doğru ve yerinde olup olmadığını kontrol eder.
Belediye yönetimi, halkın yerel düzeydeki hizmetlerinin düzenli ve etkili bir şekilde sağlanabilmesi için belirli organlara ayrılmıştır. Bu organlar, Belediye Meclisi, Belediye Encümeni ve Belediye Başkanı’dır. Her birinin kendine özgü yetkileri, görevleri ve sorumlulukları vardır.
Belediye Meclisi, belediyenin en yüksek karar organıdır ve belediye başkanını denetleyip ona çeşitli görevler verebilir. Belediye Meclisi’nin görev ve yetkileri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre belirlenmiştir.
Belediye Meclisi’nin başlıca yetkileri şunlardır; belediye bütçesinin hazırlanmasında ve onaylanması, şehir planlaması ve yerleşim düzeniyle ilgili olan imar planlarını onaylama yetkisi, yerel yasaların ve düzenlemelerin kabul edilmesini yetkisi vb.
Belediye Meclisi, kararlarını çoğunluk oyu ile alır. Toplantılarında, belediye başkanının önerdiği kararlar tartışılır ve meclis üyeleri tarafından oylanır.
Belediye Encümeni, belediyenin yürütme organıdır ve belediyenin günlük idari işleyişini yönetir. Belediye Encümeni, genellikle belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisi tarafından seçilen bazı meclis üyelerinden oluşur. Encümenin görev ve yetkileri de Belediye Kanunu ile belirlenmiştir.
Belediye Encümeni’nin başlıca görevleri şunlardır; idari kararların alınması, belediye meclisi kararlarının uygulanması, yatırım projelerinin uygulanması vb.
Belediye Encümeni, belediye başkanının denetiminde çalışır ve kendi başına karar alabilme yetkisine sahiptir. Ancak, alınan kararlar, belediye meclisinin onayına sunulabilir.
Belediye Başkanı, belediyenin en yüksek yürütme yetkisine sahip olan ve belediyenin başında bulunan kişidir. Belediye Başkanının görev ve sorumlulukları, belediyenin tüm idari faaliyetlerinin doğru ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlamakla ilgilidir.
Belediye Başkanının başlıca yetkileri şunlardır; yürütme görevi, belediye bütçesini hazırlama ve belediye meclisinde sunma yetkisi, hizmetlerin sunulması vb.
Belediye faaliyetlerinin denetimi, belediyenin hem iç işleyişinin düzenli bir şekilde yapılması hem de dışarıdan denetim organları tarafından denetlenmesi gereken önemli bir süreçtir.
İç Denetim: Belediyenin iç denetimi, belediye başkanlığı ve belediye meclisi tarafından yapılır. İç denetim, belediyenin faaliyetlerinin düzgün bir şekilde yürütülmesini, bütçenin doğru kullanılmasını ve harcamaların yasalara uygun olmasını sağlamak için önemlidir.
Dış Denetim: Belediyelerin dış denetimi genellikle İçişleri Bakanlığı ve mali denetim otoriteleri tarafından gerçekleştirilir. Belediye faaliyetleri; kamu kaynaklarının etkin ve doğru bir şekilde kullanılıp kullanılmadığı, yasaların ihlal edilip edilmediği açısından denetlenir.
Belediye Meclisi Denetimi: Meclis üyeleri, belediyenin bütçesini, harcamalarını ve projelerini denetleyebilir, şeffaflık adına sorgulamalar yapabilir.
Belediyelerin hukuki ve cezai sorumlulukları, yasal çerçevede hareket etmeleri ve halkın haklarını korumaları adına büyük önem taşır. Belediyeler, yürütme organları oldukları için bazı yasal ve hukuki yükümlülüklere tabidir.
1)Hukuka Uygunluk: Belediyeler, yerel yönetim hizmetlerini yerine getirirken, yürürlükteki tüm yasal düzenlemelere ve yönetmeliklere uymak zorundadır.
2)İnsan Hakları ve Özgürlükler: Yerel yönetimler, ayrımcılık yapmadan, tüm vatandaşlarına eşit hizmet sağlamakla yükümlüdür.
3)Çevre Kanunlarına Uygunluk: Belediyeler, çevre düzenlemelerine ve çevre koruma yasalarına uymalıdır. Çevreye zarar verebilecek projeler veya faaliyetler önlenmeli, sürdürülebilir kalkınma ve çevre dostu politikalar benimsenmelidir.
4)İhale ve Sözleşme Hukuku: Belediyeler, mal alımları, hizmet alımları ve inşaat projeleri gibi durumlarda ihale yasalarına ve sözleşme hükümlerine uymak zorundadır. Aksi takdirde, yapılan sözleşmeler geçersiz sayılabilir ve hukuki yaptırımlar uygulanabilir.
Belediyelerin; Görevi Kötüye Kullanma, Haksız Kazanç ve Rüşvet, İhale Yolsuzluğu gibi yasal düzenlemelere aykırı hareket etmeleri durumunda bazı cezai sorumluluklar devreye girer.
1) İlçe Belediyeleri Üzerindeki Denetim Yetkisi: Büyükşehir belediyeleri, bağlı oldukları il dahilinde bulunan tüm ilçe belediyelerinin denetiminden sorumludur.
2) Ulaşım ve Altyapı Hizmetleri: Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir sınırları içerisinde ulaşım ve altyapı projeleri ile ilgilenir.
3) Çevre ve İmar Yönetimi: Büyükşehir belediyeleri, çevre düzenlemeleri, imar planlamaları ve çevre koruma alanında geniş yetkilere sahiptir. Ayrıca, yerel düzeydeki çevre kirliliği ile mücadele için düzenlemeler yapma, denetimler gerçekleştirme görevine sahiptirler.
4) Kentsel Dönüşüm ve İskan Hizmetleri: Büyükşehirlerdeki yoğun nüfus ve yapılaşma nedeniyle büyükşehir belediyeleri, kentsel dönüşüm projelerinin uygulayıcısı ve denetleyicisidir. Deprem riski taşıyan eski binaların yıkılıp yeniden yapılması, modern yapılaşma ve yerleşim alanlarının oluşturulması büyükşehir belediyelerinin sorumluluğundadır.
5) Eğitim ve Sağlık Hizmetleri: Büyükşehir belediyeleri, halk sağlığı hizmetlerinin sunulmasında ve eğitim altyapısının sağlanmasında daha geniş bir yetkiye sahiptir. Sağlık tesislerinin kurulması, eğitim merkezlerinin açılması gibi projeler büyükşehir belediyesinin görev alanına girer.
Büyükşehir Belediyelerinin İdari Yapısı: Büyükşehir belediyeleri, bir belediye başkanı ve büyükşehir belediye meclisinden oluşan yönetim yapılarına sahiptir. Bunun yanında, her ilçe belediyesi de büyükşehir belediyesinin bir parçasıdır ve ilçe belediyeleri kendi yerel sorunlarını çözmeye çalışırken, büyükşehir belediyesi bu belediyelerle koordinasyon içinde çalışır.
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasındaki farklar, yönetim yapılarına, görev ve yetkilere göre belirginleşir.
- Büyükşehir Belediyesi, bir il sınırındaki tüm yerleşim alanlarını kapsar. Yani, bir ildeki şehir merkezi, kasabalar, köyler ve tüm ilçeler, büyükşehir belediyesinin sorumluluğundadır.
- İlçe Belediyesi ise belirli bir ilçede yerleşik yerel yönetimdir. Bir ilçenin sınırları içinde kalan yerleşim yerlerini yönetir.
- Büyükşehir belediyesinin başında Büyükşehir Belediye Başkanı bulunur. Ayrıca, ilçe belediyeleri ve çeşitli belediye birimleri de bu yönetimin alt yapısını oluşturur.
- İlçe belediyesinin başında İlçe Belediye Başkanı bulunur. İlçede yürütme, düzenleme ve yerel hizmetlerden sorumludur.
- Büyükşehir belediyesinin görev alanı daha geniştir ve özellikle ulaşım, altyapı, çevre, büyük parklar gibi il genelini ilgilendiren büyük projelerden sorumludur. Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyelerinin de çalışmaları üzerinde denetleyici ve koordinatör rolü oynar.
- İlçe belediyeleri, daha lokal hizmetlere odaklanır. Mahalleler, yerel parklar, yerel temizlik, sokak düzenlemeleri gibi konularda daha spesifik hizmetler sunar.
- Büyükşehir belediyeleri, il genelindeki vergiler ve bütçeleri kullanarak daha büyük ölçekli projelere finansman sağlar. Bu belediyeler, ilçe belediyelerinin fonksiyonlarını da destekler.
- İlçe belediyelerinin bütçesi daha sınırlıdır ve sadece ilçenin sınırları içindeki hizmetler için harcanır.
Belediyeler, yerel yönetimlerin en temel yapı taşlarından biridir ve halkın günlük yaşamını doğrudan etkileyen pek çok hizmeti sunmakla yükümlüdür. Belediyelerin sağladığı hizmetler, her seviyedeki vatandaşın yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Bu hizmetler, genel olarak altyapıdan sosyal hizmetlere kadar geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Belediyeler, hem şehirlerin altyapısını geliştirmek hem de halkın sosyal ihtiyaçlarına cevap vermek için; ulaşım, altyapı ve çevre düzenlemeleri, sağlık, eğitim, kültürel ve sosyal etkinlikler gibi bir dizi hizmet sunar.