Kapalı alanda sigara içme yasağı, kamuya açık tüm kapalı mekânlarda tütün ürünlerinin kullanımını yasaklayan ve 4207 sayılı Kanun ile düzenlenen bir uygulamadır. Amaç, pasif içiciliği önleyerek halk sağlığını korumaktır.
4207 Sayılı Kanun, Türkiye'de tütün ürünlerinin zararlarını azaltmak ve halk sağlığını korumak amacıyla çıkarılmış bir yasadır. İlk olarak 1996 yılında yürürlüğe girmiş, 2008 ve 2013 yıllarında kapsamı genişletilmiştir. Bu kanun; sigara başta olmak üzere tüm tütün ürünlerinin kamuya açık kapalı alanlarda, toplu taşıma araçlarında, eğitim ve sağlık kurumlarında kullanımını yasaklamaktadır. Ayrıca, tütün mamullerinin reklamı, tanıtımı ve sponsorluğu da bu yasa kapsamında sınırlandırılmıştır. Kanun, kapalı alanlarda sigara içilmesini önleyerek pasif içiciliğin zararlarını azaltmayı hedefler. Tütün ürünlerinin paketlerinde uyarı görselleri bulundurulmasını zorunlu kılar ve 18 yaşından küçüklere satışını yasaklar. İhlal durumunda hem bireylere hem işletmelere idari para cezaları uygulanır. Genel olarak 4207 sayılı Kanun, sigara ve tütün kullanımına karşı toplum sağlığını koruyucu önemli bir düzenlemedir.
Sigara içme yasağı açısından kapalı alan, çatı veya tavan ile çevresi sabit veya geçici duvarlarla kapatılmış, hava akımının sınırlı olduğu yerlerdir. Bu alanlarda, açık bir pencere veya kapının bulunması, alanın “kapalı” sayılmasını engellemez. Önemli olan hava dolaşımının doğal şekilde serbest olmamasıdır.
4207 sayılı Kanun kapsamında, hem kamu kurumlarında hem de özel işletmelerde sigara içilmesi yasaktır. Bu uygulamanın amacı, kapalı ortamlarda pasif içiciliği önleyerek halk sağlığını korumaktır.
Kamu Kurumlarında
-Tüm devlet daireleri, belediyeler, okullar, hastaneler, üniversiteler gibi yerlerde sigara içilmesi
kesinlikle yasaktır.
-Koridorlar, tuvaletler, asansörler gibi ortak alanlar da bu kapsama dahildir.
Özel İşletmelerde
-Lokanta, kafe, kahvehane, bar, alışveriş merkezi gibi halka açık özel işletmelerin kapalı bölümlerinde sigara içilmesi yasaktır.İşltmeler sigara içilmesini engellemekle yükümlüdür; aksi takdirde yüksek miktarda idari para cezası uygulanır.
-İşverenler, çalışanlarının sigara içmemesi için gerekli önlemleri almak zorundadır (örneğin, uyarı levhaları koymak).
Sigara yasağı 2025 yılı itibarıyla Türkiye'de 1.406 TL olarak belirlenmiştir.
İşletmelere Uygulanan Cezalar 19.476 TL ile 97.745 TL arasında değişen idari para cezalarıdır.
Kapalı alanda sigara cezası uygulanması, Sağlık Bakanlığı denetim ekipleri, polis, zabıta ve jandarma tarafından gerçekleştirilen sigara denetimleri ile sağlanır. İhlal tespit edildiğinde hem sigara içen kişiye hem de işletmeye idari para cezası uygulanabilir. Cezaya itiraz etmek isteyen kişiler veya işletmeler, cezanın tebliğinden itibaren 15 gün içinde ilgili Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak itiraz edebilir.
Sigara içmenin serbest olduğu yerler genellikle açık alanlar ve kanunda kapalı alan kapsamına girmeyen yerlerdir. Ancak, bazı özel alanlarda veya işletmelerde kendi iç kurallarıyla sigara yasağı koyulabilir. Bu yüzden bulunduğunuz yerin sigara içme alanı kuralları bağlamındaki uyarılarına dikkat etmek önemlidir.
Açık alan, tavanı olmayan veya duvarlarla kapalı olmayan, hava sirkülasyonunun doğal olduğu yerlerdir. Bu alanlarda sigara içmek serbesttir. Sigara içme alanları ise genellikle açık ya da iyi havalandırılmış özel bölümlerdir ve işletmeler tarafından belirlenir. Kapalı alanlarda sigara yasağı geçerlidir, açık alanlarda ise kurallara uyulması önemlidir.
İşletmelerde sigara içme bölümleri, kapalı alanlardan tamamen ayrı, iyi havalandırılan ve dumanın diğer bölümlere geçmediği yerler olmalıdır. Genellikle açık alan veya özel odalar şeklinde düzenlenir.
Konut ve özel mülkiyetlerde sigara içmek serbesttir; çünkü bu alanlar 4207 sayılı Kanun’un kapalı alan tanımı dışında kalır. Ancak ortak kullanım alanlarında (örneğin apartman koridorları, asansörler) sigara yasağı uygulaması bulunur.
Sigara yasağının ihlal edilmesi durumunda, tütün ve tütün ürünleri denetimi yapan yetkili ekipler denetimler gerçekleştirilir. Vatandaşlar, ihlalleri ALO 184 gibi hatlarla şikayet edebilir; bu şikayetler üzerine denetim ekipleri gerekli kontrolleri yaparak cezai işlem uygular.
Sigara yasağı ihbar hattı 184'tür. ALO 184 Tütün İhbar Hattı Dumansız Hava Sahası Denetim Sisteminde; ALO 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) Tütün İhbar Hattı aracılığıyla ya da Yeşil Dedektör mobil uygulaması üzerinden ihbar yapılabilir.
Kapalı alanda sigara denetimleri, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık ekipleri, belediye zabıtası, polis ve jandarma gibi yetkili kurumlar tarafından yapılır.
Kapalı alanda sigara içme yasağını ihlal eden işletmelere verilen cezalar, tekrar eden ihlallerde giderek artar. İlk defa kuralı ihlal eden işletmeye belirli bir para cezası kesilirken, aynı ihlal ikinci kez yapıldığında ceza iki katına çıkar. Üçüncü ve sonraki ihlallerde ise işletme kısa süreliğine kapatılabilir. Bu sistem, işletmelerin yasağa uymasını sağlamak ve halk sağlığını korumak için uygulanır.